گوشیهای هوشمند و تجهیزات همراه به مانند دستگاه اندازه گیری فشار خون، یا مقدار قند خون، امکان دسترسی افراد به اطلاعات پزشکی را فراهم میکنند. برخی از این گوشیها و دستگاههای اضافه، اطلاعات دقیقی از وضعیت جسمی بیمار به دست میدهند، اما آیا استفاده از این امکان منجر به بهبود سلامت افراد میگردد؟
نتایج چند مطالعه در رابطه با مواردی که استفاده از این چنین امکاناتی میتواند تاثیر گذار باشد.
تحقیقاتی در رابطه با تاثیر استفاده از نرم افزار بر کم کردن وزن یا ترک عادتهای ناسالم نشان میدهد که در بهترین حالت، تاثیر استفاده از چنین نرم افزارهایی در کم کردن وزن در دورهای ۶ ماهه در مقایسه با دیگر روشهای (معمول) بیشتر نبوده. ولی استفاده از این روش انگیزه مضاعفی برای ثبت اطلاعات مربوطه را ایجاد کرده و در نتیجه اطلاعات جمع آوری شده پس از یک دوره ۶ ماهه در مقایسه با روشهای سنتی (چون استفاده از قلم و کاغذ) در وضعیت بهتری قرار داشت.
پژوهشی دیگر در این زمینه از دانشگاه نورت وسترن به این توصیه رسید که داشتن شبکهای از حداقل ۲ نفر که پروسه کم کردن وزن را از طریق نرم افزار تعقیب کرده باشد، منجر به نتایج بهتر، تا ۷ درصد کم کردن وزن، در مقایسه با ۵ درصد برای شخصی که اطلاعات را در اختیار دیگران نمیگذارد میشود.
نظارت بر وضعیت جسمی
گوشیهای هوشمند میتوانند برای بیمارانی که بخاطر وضعیت جسمی خاص، همچون دیابت، میباید مرتباً بر وضعیت جسمی خود نظارت داشته باشند، مفید باشد.
نتایج تحقیقاتی مطرح میکند که بیماران مبتلا به دیابت نوع ۱، با اتصال دستگاه اندازه گیری مقدار قند خون به گوشی موبایل موفق شدند سطح قند خونشان را تحت کنترل قرار دهند. این بیماران از آیفون ۴ که اطلاعات دریافتی از دستگاه اندازه گیری گلوکز و اطلاعات مربوط به غذایی که بیمار خورده را آنالیز میکند، استفاده کردند.
الگوریتم های موجود در نرم افزار با محاسبه مقدار لازم هورمون عادی سازی قند خون، اطلاعات مربوطه را بصورت بی سیم به پمپهایی که بصورت خودکار هورمون را از طریق یک سوزن در زیر پوست تزریق میکند، ارسال میکنند.
تحقیقات دیگری از نتیجه ارسال متنهای تذکرگونه به افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ و ۲ به اهمیت حفظ عادت سالم نشان میدهد که این روش تاثیرات مثبتی در تغییر رفتار و عادت این بیماران در جهت مثبت داشته است.
بیماران مبتلا به مشکلات قلبی نیز میتوانند از خدمات گوشیهای هوشمند بهرهمند شوند. شرکتی با ساختن یک پلاک دارای ۲ الکترود که قابل اتصال به پشت گوشی موبایل است، با قرار دادن آن به روی قفسه سینه یا نوک انگشتان امکان اندازه گیری ضربان قلب و ناهماهنگی در آن را فراهم میکند. به کمک نرم افزار همراه میتوان اطلاعات تصویری نوار و فعالیت قلب را ثبت و سپس به پزشک ارسال کرد. بر اساس نتیجه تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا نتایج کار الکترودها در این گوشیهای هوشمند در نشان دادن ریتم و شدت ضربان قلب به دقت تجهیزات سنتی در این زمینه است. مطالعات اولیه از دانشگاه مریلند نشان میدهند که این فناوری بیشتر به کار بیمارانی میآید که که برای رفع تپش نامنظم قلب، از روش درمانی خاصی استفاده میکنند.
تشخیص بیماری
دوربین گوشیهای هوشمند میتواند به نظارت بر تغییرات قابل مشاهده، هم چون تغییرات در پوست، کمک کند. استاد دانشگاهی در دانشگاه هیوستون نرم افزاری را طراحی کرد که میتوان از آن طریق میزان سرطان زا بودن خال یا جراحت را تشخیص داد. برای انجام این کار باید با قرار دادن ذره بین به روی نقطه مورد نظر با لنز دوربین گوشی موبایل از آن عکس گرفت. آمار فعلی نشان میدهد که نتایج کار این نرم افزار با دقت تشخیص یک متخصص امراض پوست برابری میکند. این در نقطه مقابل نرم افزارهایی دیگر که نتایج با ثباتی به دست نمیدهند.
محققان در دانشگاه استندفورد مشغول آماده سازی تجهیزات همراه گوشی هوشمند اند که عکس گرفتن از چشم را ممکن میسازد. آنها لنزی را ساختند که به اتصال به یک قاب ساخته شده با پرینتر ۳ وجهی، امکان عکسبرداری با کیفیت بالا از جلو و پشت چشم و ارسال آن به پزشک را فراهم میکند.
در مجلات پزشکی مقالاتی راجع به مفید بودن چنین تکنیکی در مناطقی که دسترسی به امکانات چشم پزشکی محدود میباشد، چاپ شده اند.
یک پزشک عمومی بدون دسترسی به تجهیزات گران قیمت با کمک این وسیله میتواند عکس چشم بیمار را به یک متخصص ارسال کند. یا پزشکان بخش کمکهای اضطراری با گرفتن عکس از چشم بیماران مجروح از تصادف از میزان خونریزی داخل چشم بیمار مطلع شوند. این پروژه در حال بهینه سازی قرار دارد.
تغییر در روش زندگی
گوشیهای هوشمند میتوانند به افراد در جهت نظارت بر سلامت روحی یا سوء مصرف مواد کمک کنند (مخصوصا در مواردی که به آن خاطر به پزشک مراجعه نمیشود).
نتیجه تحقیقات در دو دانشگاه وینسکنسین و ماساچوست دلالت دارد بر این که استفاده از گوشیهای هوشمند به افراد معتاد به الکل در خودداری از نوشیدن الکل یاری میرساند.
این بیماران در ماههای پس از ترک الکل، بطور مرحلهای سوالاتی راجع به نحوه زندگی مانند کیفیت خواب را از طریق نرم افزاری پاسخ دادند. با اجازه بیماران این اطلاعات به مشاورانی ارسال شد تا با بررسی این اطلاعات درصد ریسک استفاده دوباره از الکل را مشخص کنند.
مطالعاتی در حال انجام اند راجع به این که چگونه نرم افزارها میتوانند در مواردی چون افسردگی یا اختلالات خلقی یاری رسانند. نمونه، پژوهشگران نرم افزاری را طراحی کردند که میتواند با جمع آوری اطلاعات مربوط به عادات دانش آموزان برای ۱۰ هفته، ارتباط بین تغییر عادات و ابتلا به افسردگی و احساس تنهایی را تشخیص دهد.
جمع بندی پایانی
مطالعات اولیه نشان میدهند که گوشیهای هوشمند میتوانند به افرادی با مشکلات جسمی مثل دیابت و تپش نامنظم قلب کمک کنند، و در ضمن به کار بیمارانی با مشکلات روحی مثل افسردگی یا اعتیاد به الکل بیایند. استفاده از این گوشیها میتواند به افراد سالم در انتخاب و ادامه عادات جدید، مانند خوردن غذای سالم و داشتن تحرک، کمک کند. استفاده آزمایشی در مرکز درمانی از گوشیهای هوشمند و تجهیزات مخصوص پزشکی به منظور بهبود وضع سلامت نسبتا جدید اند، اما در آینده شاهد پیشرفت آن خواهیم بود. طرحهای نویی نیز در راهند. به نظر میرسد در ۱۸ ماه آینده پیشرفت بیشتری در موارد مربوط به کمک به افسردگی، فشار خون و تپش قلب را تجربه خواهیم کرد.
