مهمترین رفتار سیاسی مردم ایران در سطح کشوری و سرتاسری خود را در هنگامە انتخاباتها در ایران نشان می دهد، حال چە بە گاە انتخابات مجلس و چە بە گاە انتخابات ریاست جمهوری. انتخاباتها بطور عمدە تجلی سە نگاە از سە طیف مختلف بودەاند: طیف اصولگرا آن را نشانە قدرت نظام پنداشتە است، طیف اصلاح طلب (در صورت پیروزی یک اصلاح طلب یا افراد نزدیک بە خود) بە آن بعنوان تجلی ارادە مردم جهت اصلاحات در نظام و در کشور نگریستەاند؛ و اپوزیسیون هم در صورت تحریم آن توسط مردم بعنوان تجلی ارادە مردم در مخالفت با نظام.
هر کدام از این نگاهها را قبول داشتەباشیم یا نە، باید گفت کە برخورد مردم بە انتخابات اساسا یک برخورد واکنشی است و نە کنشی. بە این معنی کە چە در صورت شرکت یا تحریم آن، رفتار مردم در زمینەای خود را نشان می دهد کە نظام تعیین می کند و برای همین پدیدە انتخابات (حتی در صورت پیروزی یک اصلاح طلب) نمی تواند در رفتارهای بعدی مردم نسبت بە نظام تاثیر تعیین کنندەای داشتەباشد. بیهودە نیست کە چە در صورت پیروزی اصلاح طلبان و چە در صورت پیروزی اصولگرایان و یا تحریم، ما هیچگاە شاهد کنشهای مردمی در بعد انتخاباتها برای تثبیت پیروزی آنها و پیشبرد خواستەهایشان نبودەایم. در واقع آنچە گم است حلقە واسط میان فراخواندگان انتخابات و مردم در شرایط بعد از انتخاباتهاست. این امر حتی تحریمی ها را هم در بر می گیرد. بە این معنی کە با اینکە انتخابات توسط طیفی وسیعی هم تحریم می شود، اما این طیف بە شیوە فعال پیگیر خواستەهای خود در بعد از انتخاباتها نیست.
همە طیفها دوست دارند کە در صورت پیشبرد استراتژی آنها نسبت بە انتخابات، خود را پیروز میدان معرفی کنند، شاید این حرف در چارچوب نتایج انتخابات درست باشد، اما آنگاە کە بحث بر سر رفتار کنشی مردم بعد از انتخابات است، درست نیست. در واقع برخورد در روزهای بعد از انتخابات از همان مشخصە واکنشی هم عقب تر می رود و سیاست انتظار بر روحیات مسلط می شود. یعنی مردم در واقع در خانەهای خود بە انتظار همان نمایندگان انتخابی (و یا تاثیر تحریم خود) می نشینند تا ببینند چە کاری می توانند برایشان انجام دهند! و این در حالیست کە با وجود انواع و اقسام نهادهای انتصابی و بالاسر، همین افراد انتخاب شدە هم عملا از تاثیراتشان بشدت کاستە می شود.
باید گفت چە شرکت چە تحریم یک برخورد واکنشی است و نە کنشی. اگر مردم می خواهند با عمل خود، چە شرکت و چە تحریم، بە برخورد کنشی فرا برویند باید با عمل و حضور خود نتایج انتخابات را در امتداد خود پیگیری کنند. همە چیز را بە همان روز انتخابات سپردن، هیچ دردی از مردم را دوا نخواهد کرد. اگر انتخاب می کنند باید بە انتخاب ادامە دهند، و اگر تحریم می کنند باید بە تحریم ادامە دهند.
نباید انتخابات بە فرصتی برای تخلیە انرژی تبدیل شود و بعد دیگر هیچ.
