روزنامه اومانیته در۷ سپتامبر ۱۹۳۰ برای اولین بار جشن اومانیته را بر گذار کرد. روزنامه اومانیته و پایه‌گذار آن ژان ژورس نه تنها از مبارزات روزمره طبقه کارگر فرانسه برای دسترسی به مطالبات بحق شان همواره بدون تزلزل حمایت کرده‌اند بلکه به طور موازی ضمن دفاع از صلح جهانی به اعتلای تمام جوانب فرهنگی و هنری از جمله ادبیات، موسیقی، رقص، تئاتر و سینما از دید زحمتکشان و طبقه کارگر توجه کرده و در جهت پایه گرفتن و رشد دائمی انها با تمام وجود شرکت و مبارزه کرده اند. یعنی جشن اومانیته در واقع و نهایتا در این راستا پایه گذاری شده است و به همین لحاظ و از این زاویه است که به موفقیتی جهانی و بی بدیل دست یافته است.
این حضور و مشارکت داوطلبانه و فعال هزاران نفر از زحمتکشان فرانسوی است که به این مراسم چنین شکوه و پایداری طولانی بخشیده است. هیچ شرکت تجاری و نهاد سرمایه داری یا در برگزاری این مراسم دخیل نیست. به همین دلیل اطلاق لقب جشن مردمی به آن گزافه گویی نیست. روزنامه اومانیته و جشن سالانه آن اکنون بخش جدایی ناپذیری از فرهنگ پر بار و ریشه دار فرانسوی بحساب میایند.
تنها سایه شوم جنگ جهانی دوم بود که از سال ۱۹۳۹ تا سال ۱۹۴۵ مانع برگزاری آن شد. در دوره حکومت مارشال پتن و دولت متکی به راست افراطی آن که با خواری و ذلت تن به همکاری و شرکت مستقیم در سرکوب مبارزان و آزادیخواهان داده و به آلت دست و مترسک ارتش اشغالگر هیتلری تبدیل شده بودند جشن اومانیته امکانی برای رونمایی نداشت. البته در این دوره نیز همه مبارزان و همرزمان و به ویژه طبقه کارگر در خفا جشن‌هایشان را برگذار میکردند.
پس از خاتمه جنگ در سالهای ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۹ جو ضدکمونیستی شدیدی در فرانسه حاکم شد و همزمان سوسیالیستها هم از کمونیستها بریده و جدا شدند. با اینهمه یک میلیون نفر در سال ۱۹۴۵ در جشن اومانیته شرکت کردند.
در این سال موریس تورز دبیر کل وقت حزب کمونیست فرانسه و یکی از رهبران برجسته جنبش مقاومت فرانسه در جنگ جهانی دوم در طی یک سخنرانی پر شور از کارگران معدن در فرانسه که بخشی از آنان را مهاجران لهستانی، ایتالیایی و شمال آفریقایی (از کشورهای مستعمرهٔ فرانسه) تشکیل می دادند؛ بخاطر ازدیاد ساعات کار در روز و زحمات و کوشش های متعهدانه شبانه روزی آنان تقدیر و ستایش بجای آورد و ادای احترام کرد.
لازم به یاد آوری است که در آن زمان ذغال سنگ یکی از منابع منحصر بفرد برای تولید انرژی در فرانسه بود. در این مقطع تولید انرژی و برق از طریق اتمی هنوز بصورت صنعتی حتی آغاز هم نشده بود.
کارگران معدن در فرانسه بطور خستگی ناپذیری میکوشیدند تا احتیاجات مبرم و اساسی مردم و کشور تامین گردد و صنایع صنعتی و تولیدی و کشاورزی مجددا راه اندازی گردیده و از این طریق تولید و رشد ملی افزایش یابد. کارگران و تکنیسین های شرکت ملی اسنکما (طراح و سازنده موتورهای هواپیما) با سربلندی و افتخار برای اولین بار یک نیمهٔ ساخته شده از یک موتور جت تولیدی خود در سال ۱۹۴۶ را در طول جشن به منظر شرکت کنندگان گذاشتند.
در سال ۱۹۴۷ در موقعیتی که هنوز این بازسازیها شدیدا به همبستگی تمامی نیروهای ملی احتیاج داشت، تحت فشارهای نیروهای راست، حزب کمونیست فرانسه از شرکت در یک «دولت وحدت ملی» به کنار گذاشته شد. اما جشن اومانیته با شکوه هرچه والا تری بر پا گردید. در این سال پژوهشهای ماریو جولیو کوری و‌هم چنین پروفسور لانجون درزمینه دانش هسته‌ای در جشن اومانیته به نمایش درآمدند.
همزمان با مبارزات سیاسی و اجتماعی جشن اومانیته توانست صدها برنامه هنری، علمی-فرهنگی، ادبی، موسیقی، تئاتری و انواع مسابقات ورزشی را با موفقیت هر چه تمامتر رفته رفته به درون جشن وارد کند.
جشن اومانیته در اواسط ماه سپتامبر در سه روز برگذار میگردد. جشن در روز جمعه با نطق سر دبیر روزنامه اومانیته رسما افتتاح میگردد و با نطق مسئول حزب کمونیست فرانسه خاتمه میابد. در این سخنرانی ها مسایل روز فرانسه و جهان مطرح میشوند و همواره از مبارزات سندیکاها در فرانسه و همچنین جنبش‌های آزادیخواهانه و رهایی بخش در سراسر جهان حمایت میگردد.
سندیکاها و سازمانهای متعدد کارگری، مدافعان حقوق بشری, فعالان ضد نژاد پرستی و همچنین مدافعان حقوق پناهجویان سیاسی و انسانی-مدنی، و حامیان صلیب سرخ و… در این مراسم حضور دارند.
مسئولین سندیکاها در فرانسه به ویژه سندیکای «ث. ژ. ت.» همواره برای چالش بر سر مسائل روز و سیاست های دولت در گفتگوهایی که با این هدف برنامه ریزی شده اند شرکت میکنند. برای سالهای متعدد اعضای سندیکای «ث. ژ. ت.» بطور دلخواه و بدون هیچ چشم داشتی در برپائی این جشن فعالانه شرکت کرده و مسئولیت کل انتظامات جشن را نیز بعهده داشته ند.
علاوه بر سندیکاها، فدراسیون های متعدد حزب کمونیست فرانسه نیز از سراسر کشور در این جشن شرکت کرده وبا ارائه فرهنگ و هنر منطقه خود به آن چهره ای بسیار متنوع و دلپزیر میدهند.
در راستای اهداف جشن جهت رشد و اعتلای فرهنگ و هنر نزد زحمتکشان و طبقه کارگر هر ساله دهها نویسنده و مؤلف و ناشر در زیر یک چادر وسیع آثار و تألیفات و انتشارات (جدید) خود را مستقیما به شرکت کنندگان ارائه میدهند. همزمان گفتگوها و مناظره های متعددی با بازدید کنندگان بر گذار میشوند.
یک بخش مهم این جشن «دهکده ملل» است که در انجمن وسیعی از احزاب و سازمانهای سیاسی و دمکراتیک (بویژه کمونیستی) از سایر کشور ها و از سراسر جهان حضور فعال دارند. همبستگی انترناسیونالیستی، همزیستی و همیاری و مراودات د‌وستانه به این دهکده جلایی بی بدیل می‌بخشند.
احزاب و سازمانهای ایرانی متعددی از جمله «حزب توده ایران» و تا این اواخر «حزب دمکرات کردستان ایران» ،«سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)»، «حزب چپ ایران» و «سازمان چریکهای خلق (اقلیت)» در«دهکده ملل» حضور فعالانه دارند.
این مؤلفان و مدافعان حقوق سیاسی-اجتماعی-بشری مردم و زحمتکشان ایران با تفاوت هایی در نوع نگاه و برداشت های خویش سعی می کنند تا صدای مردم در طول این مراسم باشند و چقدر جای تاسف است که تا کنون بجز احزاب سیاسی چپ و دمکرات هیچ سندیکا یا انجمنی یا مجموعه ای از آنها از خود ایران، از این امکان بر خوردار نبوده اند تا بطور مستقل در این دهکده جهانی حضور پیدا کنند.
«هرگز نمیرد آنکه دلش زنده شد به عشق»
این جشن مردمی با اهداف عمیقا انسانی و همبستگی میان ملل و خلق‌ها بر همه زحمتکشان و مردمان فرانسه و جهان فرخنده باد
توضیحات و سپاس ها:
در نگارش این نوشته از یک متن خلاصه شده مندرج در روزنامه اومانیته در باره تاریخچه جشن اومانیته الهام و در مواردی اقتباس شده است.
گفتکو و مبادله با برخی از دست اندرکاران ایرانی فعال در این جشن به نگارش این نوشته کمک شایانی کرده است.
نگارنده با عرض پوزش از کم و کاستیها از همیاری همگان سپاس گذاری میکند.
برگرفته از بولتن کارگری شماره ۲۵۳
برای دسترسی به بولتن ۲۵۳ بر روی ایکون نارنجی رنگ بولتن کارگری کلیک کنید.
