شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۲ - ۲۱:۲۱

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

شنبه ۱۱ آذر ۱۴۰۲ - ۲۱:۲۱

حجاب و آزادی ای که هنوز در دام بندگی ست

حجاب در سنت اسلامی به عنوان پوششی است که هویت جنسی- بدنی زن را تعریف کرده و مظهر عفت زن تلقی می گردد در ایران پس از انقلاب فقیهان صورت خیالینی از جامعه مطلوب در ذهن خود پروراندند که با اصول و قواعد شریعت مطابقت داشته باشد. گرچه فقیهان موضوع فتوای خود را فرد قرار دادند اما در همان حال یک جامعه ی سامان یافته بر مبنای قواعد شرعی را مطلوب خود انگاشتند.

طرح زندگی زنان را همواره  نیروهایی بیرون از کنترل شخصی شان تعیین کرده اند. ممانعت از حجاب زنان دردوره ی رضاشاه و حجاب اجباری پس از انقلاب اسلامی در هر دوی این تحولات ما شاهد برساخته شدن وبازتولید بدن های زنانه از طریق کنترل سیاسی تن زنان هستیم اینجاست که نگاه فوکو در ذهن تداعی میشود  نگاهی که میگوید بدن به طور مستقیم درگیر حوزه ی سیاسی است و با روابط قدرت نوعی ارتباط جدایی ناپذیر دارد روابط قدرت ضمن سرمایه گذاری در بدن، مبادرت به نشانه گذاری و تربیت آن می کند و بدن را برای انجام وظایف و هویدا کردن انواع نشانه ها، تحت فشار قرار میدهند تاثیر گذاری افراد بر بدن هایشان نیز منبعث از گفتمان های غالب اجتماعی، سیاسی، فرهنگی و…. می باشد. 

البته در هر زمانی که حجاب تبدیل به ابزاری برای اعمال سلطه بر افراد گردید، مقاومت نیز از دل خودش بیرون آمد. در دوره کشف حجاب بسیاری زنان با پافشاری بر حجاب خویش و ممانعت از برداشتن آن، حجاب را بدل به وسیله ای جهت مبارزه و مقاومت در برابر حاکمیت نمودند.
در دوران پس از انقلاب که حجاب اجباری گشت نیز تا به امروز پوشش زنان دستخوش تغییرات گوناگونی گردیده است. فشار و محدودیتی که زنان در حفظ ظاهر وانتخاب پوشش خود در عرصه عمومی متحمل می شدند به شدت تعدیل گشته وگرچه که همچنان نیروهای نظامی و انتظامی مسئول نظارت وکنترل وضعیت پوشش زنان در عرصه عمومی هستند.حجاب در سنت اسلامی به عنوان پوششی است که هویت جنسی- بدنی زن را تعریف کرده و مظهر عفت زن تلقی می گردد  در ایران پس از انقلاب  فقیهان صورت خیالینی از جامعه مطلوب در ذهن خود پروراندند که با اصول و قواعد شریعت مطابقت داشته باشد.

گرچه فقیهان موضوع فتوای خود را فرد قرار دادند اما در همان حال یک جامعه ی سامان یافته بر مبنای قواعد شرعی را مطلوب خود انگاشتند. در این میان مهمترین تمایز یک جامعه متشرعانه از غیر، زن و نحوه ی حضور اوست، اینجاست که از نظر فقها حضور یک زن بدحجاب جامعه را ناپاک و آلوده می کند. چرا که این جیزیست که صورت خیالین فقهی از جامعه ی مطلوب را به کلی ویران میکند. به همین سبب زنان اصلی ترین عامل محرک محافل محافظه کار و سنتی برای حضور در عرصه ی سیاست هستند.

آزادی از منظر فقها با  مسئله زن تعریف و معنا میشود همواره پیامد آسیب هایش را با اختیاراتی که  به زنان داده میشود متصور میشوند  اما خود زن نیز توسط اسلامگرایان قربانی همین مفاهیم میشود. طبق این تعریف است که زنان بنیادگرا با حفظ حجاب که در باورشان سویه عفت عمومی دارد و نیرویی آزادی بخش و نه سرکوب گر و ابزاری برای دوری از آزار و اذیت جنسیتی و کسب احترام است به خود اجازه حضور در اجتماع را می دهند. یعنی زن در این مقام پذیرفته است که تن اش ابزار هوس رانیست پس با حجاب به حضور خود در اجتماع مشروعیت میدهد. این مشروعیت در راستای سکس زدایی از جامعه اسلامی و حفظ عفت عمومی و جلوگیری از فساد و پیامدهای آن است. پس حضور زن در اجتماع منع نمی شود، بلکه باید به دنبال کنترل این حضور از طریق کنترل بر بدن بود تا زن در چارچوب تعریف شده ی یک ایدئولوژی خاص وارد اجتماع شود و جامعه به فساد کشیده نشود. در جامعه اسلامی ایران بدن زنانه بعنوان یک ابژه ی شهوانی و اروتیک و تحت مالکیت مرد  تعریف شده است .
 
این گفتمان در جامعه ی اسلامی ایران  به نوعی زن را به مثابه ی ابژه در اجتماع مردانه بر مبنای جنسیت تقلیل میدهد و همان خواهر خوانده ی گفتمان  بازتولید بدن زنان به عنوان یک ابژه ی زیبایی شناختی تحت سلطه سرمایه داری است. و پر پیداست که هر دو گفتمان زنان را به سمت خود شی پنداری سوق میدهند. زن در هر دو گفتمان به جنسیت اش تقلیل پیدا کرده و بدن او بعنوان مهم ترین شاخص جنسیت، بر کل موجودیت او مقدم گشته است و موضوع شناخت اجتماع مردانه و تعامل قرار میگیرد.

تاریخ انتشار : ۲۸ شهریور, ۱۴۰۱ ۹:۰۹ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

چگونه رسانه های بریتانیا و ایالات متحده فلسطینیان را انسان زدایی می کنند؟

رسانه‌های بریتانیایی-آمریکایی مرگ فلسطینی‌ها را منفعلانه گزارش می‌کنند، گویی از طریق سوانح طبیعی مرده اند، اغلب مرگ‌ها را به زبانی بیان می‌کنند که نشان می‌دهد آنها عمدتاً حماس یا در مجاورت حماس هستند، یا حداقل به‌طور نامناسبی در مقابل موشک‌ها قرار گرفته اند.

مطالعه »
یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
آخرین مطالب

اعدام یک زندانی سیاسی دهه شصت؛ شمار اعدام‌های امسال از مرز ۷۰۰ نفر گذشت

طی ماه‌های اخیر اعدام زندانیان در ایران شدت گرفته و از ابتدای شروع جنگ در غزه در تاریخ ۷ اکتبر، ۱۷۶ نفر در ایران اعدام شده‌اند. همچنین شمار اعدام‌ها از ابتدای سال جاری میلادی به ۷۰۷ تن رسیده است…..

گزارشی از تظاهرات ضدجنگ در برلین

از ساعت ١٣ دسته دسته به حاضرین در مقابل دروازۀ تاریخی براندنبورگ در نزدیکی پارلمان  آلمان افزوده می‌شد. این تجمع با  اجرای چند سرود اعتراضی علیه جنگ آغاز گردید. از همان آغاز برنامه، حضور چندده‌هزار نفرۀ تظاهرکنندگان به چشم می‌خورد.

ثابتی در پی چیست؟

ثابتی با کارنامه‌ی فوق سیاهی که دارد اگر خود را فقط تیپ سیاسی ستادی معرفی نکند، چه باید بگوید؟ این را که مغز متفکر کشتار ۹ زندانی پشت تپه‌های اوین کسی غیر از او نبود چگونه به انکار برآید؟ چطور ننگ جنایت رسوای خود نسبت به محفل گلسرخی – دانشیان را بزداید که زندانیان سیاسی در همان زمان فهمیدند این خود ثابتی بوده که با به‌کارگیری خودفروخته‌ای به خدمت ساواک، چند محفل پراکنده هنری – سیاسی را شکل «گروه چریکی خطرناک» داد و آن را با باد کردن و دمیدن در بوق و کرنا وسیله‌ی قربانی کردن ده‌ها تن قرار داد و به شاه فروخت تا در دل اعلیحضرت بیشتر بنشیند!

یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
پيام ها

پیام نرگس محمدی در مورد اعدام میلاد زهره وند، هشتمین معترض جنبش زن زندگی آزادی

حکومت دینی استبدادی، فریبکارانه و حیله‌گرانه قواعد کشتار بی‌رحمانه را به جای میدان جنگ در دالانهای دادگاه انقلاب و به جای فرماندهان، با قضات دست‌نشانده نهادهای امنیتی_نظامی پیش می‌برد. صحنه جنایت قتل و کشتار حکومتی هم با تشریفات مبتذل، “سکوی اجرای قانون” نامیده می‌شود.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

اعدام کامران رضایی، از معترضان آبان ۹۸ در شیراز

رویکردی نوین به فمینیسم سوسیالیستی

اعدام یک زندانی سیاسی دهه شصت؛ شمار اعدام‌های امسال از مرز ۷۰۰ نفر گذشت

گزارشی از تظاهرات ضدجنگ در برلین

ثابتی در پی چیست؟

اعدام ایوب کریمی پس از ۱۴ سال در زندان قزل‌حصار کرج