من و همکارانم از کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان آن روز در محل رای گیری حضور داشتیم. صابیرا را دیدیم و از او پرسیدیم که وقتی رای داد چه احساسی داشت. او پاسخ داد که خوشحال و مفتخر است که توانسته با صدای خود آینده وطن خود را فعالانه رقم بزند. این غرور را می شد در چهره اش دید. سابیرا این را کاملاً واقعی گفت: که این اولین و مطمئناً آخرین رأی او خواهد بود. با این حال، بزرگترین آرزوی او این است که این انتخابات آغاز بسیاری از آرای دموکراتیک برای جوان تر ها باشد. او آرزو می کند که سیاستمدارانی به قدرت برسند تا، نوه، نتیجه های ما هم آزادانه به مدرسه بروند و تحصیل کنند. و بار دیگر تأکید کرد که فرزندان او باید بیش از یک بار در زندگی خود فرصت رای دادن داشته باشند. در افغانستان به افراد بی سواد کور گفته می شود. او مجبور بود از روی عکس هایی که در لیست برگه انتخاباتی بود، شخص مورد نظر خود را پیدا کند و روی آن علامت بگذارد، من تقریباً مطمئن هستم که او به کسی رای داد که از حمایت اعضای مرد خانواده برخوردار بود. نقشی که به طور روز مره، توسط مردهای افغانی بر زندگی زنان، رقم زده می شود.
تقریباً بیست سال بعد با نوادگان صابیرا تماس گرفتم. داشتم فکر می کردم آرزوهای پیرزن برای خانواده، دخترها، نوه ها و نتیجه ها برآورده شده است؟ پس از بازگشت و قدرت گرفتن طالبان در اوت ۲۰۲۱، چه مقدار از آزادی ها باقی مانده است ؟ با دختر صابیرا صحبت کردم. نام او گل بیگم است و اکنون تقریباً ۷۰ سال دارد. او می گوید: “مادرم چند سال بعد از انتخابات فوت کرد. در آن زمان امیدوار بودم بتوانم تا آخر عمر رای بدهم. امیدواریم این یک نقطه عطف در افغانستان باشد. مخصوصا برای دختر های من، اما به نظر می رسد که ما همه چیز را در یخ نوشتیم و در آفتاب گذاشتیم تا ذوب شود”. وقتی که طالبان برگشتند، زمان هم به عقب برگشته، همه پیشرفت ها از بین رفته است. گل بیگم می گوید که در ۲۰ سال گذشته، بیشتر اوقات،از حقوق بشر و حقوق برابری زنان و مردان در افغانستان، در خانواده او صحبت و بحث شده است. دختران در خانواده ، و همچنین در محیط زندگی خود،، به تدریج برای آزادی های اجتماعی مبارزه کردند: دسترسی به آموزش، حق کار و مشارکت در زندگی عمومی اجتماعی. نوه ۱۵ ساله‌اش راضیه، حتی با دوچرخه به مدرسه رفت. قبلا: غیر قابل تصوربود! حالا متاسفانه دوباره طالبان آن را منع می کنند.
بر اساس گزارش اخیر سازمان ملل، طالبان در ماه های اخیر بیش از صد کارمند سابق دولت و نیروهای بین المللی محلی را کشته اند. این می گوید که از زمان به دست گرفتن قدرت، زنان و دختران محدودیت های گسترده ای برای دسترسی به کار و تحصیل داشته اند. آنها از انظار عمومی دور می شوند و زندگی مستقل برای آنها دشوارتر می شود. علاوه بر این، به گفته کمیساریای عالی حقوق بشر سازمان ملل، پنج زن و یک مرد پس از تظاهرات برای رعایت حقوق زنان مفقود شده اند.بیش از دو هفته از حرکت اعتراضی آن ها گذشته است،اما تا کنون،اثری از این شش نفر باقی نمانده است.این با آنچه از کشور خود می شنوم و آنچه گل به من می گوید همزمان است. او می گوید که نوه اش را پنهان کرده است. می‌توانید تصور کنید، او می‌ترسد که راضیه کشته شود، زیرا تا همین اواخر با دوچرخه به مدرسه می‌رفت، تمام رویاهای نوه‌ام از بین رفته است. سه زن اهل افغانستان، از سه نسل. همه با یک امید: آزادی، تصمیم مشترک. اما آینده جوانترین زن یادآور گذشته است. سه زن اهل افغانستان از سه نسل، در آرزوی آزادی و آموزش برای همه، اما آینده جوانترین زن به طرزدردناکی یادآور گذ شته شوم طالبانی است.
زیرنویس:
*- سیما ثمر متولد ۱۹۵۷ در کابل در رشته پزشکی تحصیل کرده است. در پایان سال ۲۰۰۱، او اولین وزیر زن افغانستان و یکی از پنج معاون رئیس جمهور وقت حامد کرزی شد. او در سال ۲۰۰۲ به عنوان رئیس کمیسیون مستقل حقوق بشر افغانستان منصوب شد که تا امروز نیز ریاست آن را بر عهده دارد. او دارای دو فرزند است، و برای بار دوم ازدواج کرده است. شوهر اول او در سال ۱۹۷۹ ربوده شد و دیگر هرگز از او خبری نشد. مدت کوتاهی قبل از بازگشت طالبان به کابل، سمر به ایالات متحده سفر کرد و در آنجا باقی ماند. او در حال حاضر قادر به بازگشت به کشور خود نیست.
دو شنبه ۱۸ بهمن ماه ۱۴۰۰- ۷ فوریه ۲۰۲۲
منبع: مجله آلمانی” Spiegel”
