دولت سیزدهم از همان ابتداء با تاکید بر گسترش روابط با همسایگان ایران و عدم برنامە مشخص در رابطە با پیشبرد مذاکرات برجامی و اهمال نسبی آن، بنا را بر تحرک بخشیدن بە اقتصاد ایران از این طریق گذاشت. هرچند بسیاری از کارشناسان معتقدند کە بدون پیوستن بە “فاتف” و برداشتن تحریمها امکان عادی شدن وضعیت اقتصادی در کشور وجود ندارد. اما اصرار دولت سیزدهم بر استراتژی خود، کماکان ناظر بر آن است کە رئیسی و کل حاکمیت اساسا امید بە غرب ندارند و برای همین کم کم دارند اقتصاد کشور را بە کانال دیگری رهنمون می شوند، کانالی کە در آن از غرب بمانند سابق خبری نیست.
البتە این استراتژی توسط اسرائیل مورد توجە ویژە قرار گرفت، و برای همین بود کە این کشور خواست از طریق گسترش روابطە خود با کشورهای عربی حوزە خلیج فارس، و نیز حضور در قفقاز جنوبی از طریق فروش سلاحهای پیشرفتە نظامی بە آذربایجان دست بە خنثی سازی آن بزند، اما جمهوری اسلامی بنا را بر تقابل نگذاشت و کماکان علیرغم همە تنشها سعی در پیشبرد سیاست تنش زدائی با همسایگان داشت. حفظ روابط با آذربایجان و نیز شروع و ادامە مذاکرات با عربستان از جملە تحرکات دیپلماتیکی بود کە توسط دولت سیزدهم بە پیش بردەشدند.
حال، طبق اخبار، امارات متحدە عربی نیز بە کل تصویر افزودە می شود. رسانەها از گسترش روابط این کشور با ایران می گویند. برنامە این کشور برای متعادل کردن روابط خود با ایران، علیرغم گسترش رابطە با اسرائیل، و نیز خروج نیروهایش از بندر حدیدە یمن کە کار را برای تصرف آن توسط نیروهای حوثی مهیا کرد را جزو همین تمهیدات محسوب می کنند. رشد ١۶٩ درصدی واردات ایران از این کشور و نیز گفتەهائی در مورد واردات سە و نیم میلیارد دلاری ارز از امارات، همە حاکی از آنند کە یکی از مهمترین کشورهای حوزە خلیج فارس دارد نقب دیگری می زند.
فراموش نکنیم کە در همین مدت هم بانک جهانی از رشد یک درصدی اقتصاد ایران در سال جاری میلادی گفت، و همین میزان را برای سال آیندە میلادی هم پیش بینی کرد. کە البتە بخشا آن را ناشی از رهائی کشور از امر شیوع کرونا ارزیابی کردەاند.
بهرحال، فلش رشد اقتصادی کشور طبق آمار موجود رو بە مثبت دارد. از طرف دیگر وارد شدن ارز بە کشور، بدون امکان استفادە کشور از سیستم سوئیفت، حاکی از آن است کە از طریق همسایگان گاها امکان واردات ارزی غیر سوئیفتی وجود دارد!
اما کماکان این سئوال باقیست کە آیا ایران می تواند از چنین طرقی بە اهداف اقتصادی خود دست یابد، یا اینکە این هم بخشی از پروژە اقتصاد مقاومتی است کە بە معنای صرف مقاومت در مقابل فشارهاست، و نە امکان شکوفائی اقتصاد در حد توان و امکانات کشور؟
بە احتمال قوی جمهوری اسلامی بخواهد بە این روش خود ادامە بدهد تا غرب را ناچار بە پذیرش خواستەهای خود، حال در حداقل مورد نظر خود، بکند. می توان گفت در مذاکرات ماە آذر برجام هم با سر سختی بیشتری حضور خواهند داشت.
