گروه کار امور جوانان سازمان فداييان خلق ايران (اکثريت) در بيست و ششمين
سالگرد 13 آبان 1357 ياد قربانيان اين روز از کشته و زخمی را گرامی میدارد.
در 13 آبان سال 1357 نيروهای نظامی و امنيتی حکومت محمدرشا شاه پهلوی تظاهرات
دانشآموزان را به خاک و خون کشيدند. از آن پس 13 آبان روز دانشآموز است.
بزرگداشت حکومتی روز دانشآموز همواره تحت شعاع دو رویداد ديگر بوده است. در
تظاهراتی که در نخستين سالگرد رویداد 13 آبان در سال 1358 هجری خورشيدی صورت گفت،
نيروهای پایبند به حکومت اسلامی، که خود را دانشجويان پيرو خط امام ناميدند، دست
به اشغال سفارت آمريکا در ايران زدند. همچنين 13 آبان روز تبعيد آيتالله خمينی از
ترکيه به عراق بود. مهمترين و بزرگترين مراسم به مناسبت 13 آبان راهپيمايی به
سوی سفارت اشغالشدهء آمريکا و برگزاری گردهمآيی در برابر آن بود. اين مراسم
بعدها با حضور نيروهای بسيج دانشآموزی در آن تکميل شد.
در سال 1357 همهء حيات سياسی کشور تحت تاثير وقايعی بود که در بهمنماه آن سال منجر
به سرنگونی حکومت پادشاهی محمدرضا پهلوی شد. با آغاز سال تحصيلی در مهرماه 1357
فعاليت سياسی دانشآموزان در محيطهای آموزشی نمودی روزافزون يافت. چند ماه پس از
آن همهء مدارس تعطيل شدند. اوج مشارکت دانشآموزان در تظاهرات انقلاب روز 13 آبان
بود.
فعاليت سياسی دانشآموزان محدود به محيطهای آموزشی نبود. آنان در روند انقلاب شرکت
فعالی داشتند و نقش ويژهء خود را ايفا کردند. همچنين هواداران دانشآموز نيروهای
مختلف سياسی به سهم خود در فعاليتهای اين نيروها شرکت میکردند. نيروهای
دانشآموزی سازمان ما در سازمان دانشآموزان پيشگام متشکل بودند. سازمان مجاهدين
خلق ايران و حزب تودهء ايران نيز دارای سازمانهای دانشآموزی بودند.
با بازگشايی مدارس پس از پيروزی انقلاب نيروهای سياسی شرکتکننده در اين محيط به
حضور و فعاليت سياسی پرداختند. برخورد نيروهای حکومتی با نيروهای دانشآموزی
غيرحکومتی از همان آغاز برخوردی خشن و سرکوبگرانه بود. با تثبيت هر چه بيشتر
حکومت سرکوب دانشآموزان غيرحکومتی و اعمال خشونت سازمانيافته بر آنان شدت گرفت.
در اين روند انجمنهای اسلامی دانشآموزان نقش برجستهای داشتند، اما تنها نهاد
حکومتی دست اندر کار برنامهء سرکوب نبودند. به موازات سرکوب جنبش دانشجويی و عموم
نيروهای سياسی غيرحکومتی سرکوب جنبش دانشآموزی نيز از سوی همهء نهادهای حکومتی
اجرا میشد.
از آن جايی که حضور نيروهای سياسی غيرحکومتی در مدارس در مقايسه با محيطهای
اجتماعی ديگر بسيار کمدامنهتر بود، نخستين برنامهء سرکوب در محيطهای اجتماعی در
مدارس به اجرا گذاشته شد. بيشترين قربانيان اين سرکوب دانشآموزان هوادار سازمان
مجاهدين خلق ايران بودند. دانشآموزان مجاهد با ايمان به تلاش برای تحقق و تضمين
استقلال ايران و برقراری آزادی و عدالت در ميهن خويش در مدارس حضوری چشمگير داشتند.
بخشی از آنان در همان سالهای آغازين پس از انقلاب و حتی پيش از سرکوب گستردهء
سازمان مجاهدين خلق ايران در بهار و تابستان سال 1360 دستگير، سر به نيست و اعدام
شدند. اين موج سرکوب پايان حضور علنی نيروهای سياسی غيرحکومتی در مدارس بود.
سرکوب فعاليتهای سياسی دانشآموزان در خارج از محيطهای آموزشی در جريان مقابلهء
عمومی با نيروهای سياسی غيرحکومتی پيش برده شد. پس از استيلای قطعی حکومت اسلامی در
حيات سياسی کشور ديگر هيچ بروز برجستهای از جنبش سياسی دانشآموزی به چشم نخورد.
در سالگرد 13 آبان دانشآموزی ما فداييان خلق ايران ياد همهء قربانيان دانشآموز
مبارزات سياسی آزادیخواهانهء تاريخ کشور را گرامی میداريم و از تلاش جانانهء
يکايک دانشآموزانی که در راه استقلال ايران و آزادی و سعادت مردم آن دريغ
نکردهاند، قدردانی میکنيم.
گروه کار امور جوانان سازمان فداييان خلق ايران (اکثريت)
چهارشنبه، ۱۳ آبان ۱۳۸۳ هجری خورشيدی
(۳ نوامبر ۲۰۰۴ ميلادی)