در روز سوم مهرماه، اقلیم کردستان عراق قصد دارد همه پرسی ای را برای مسئله استقلال برگزار کند. درخواست های مکرری برای به تعویق انداختن همه پرسی وجود داشته است و چندین بار تاریخ همه پرسی تغییر کرده است اما در حال حاضر اینطور به نظر می رسد که همه پرسی انجام خواهد شد.

درسال 2014 زمانی که دولت اسلامی(داعش) در حال به دست آوردن مناطق ارضی ای در شمال کردستان بود، کردها ارتش عراق را به واگذاری این اراضی به جهادگرایان متهم می کردند. حال اما به طور طعنه آمیزی عملیات های "آزادسازی" شهر های موصل، اربیل و دیگر شهر های شمالی است که باعث تسریع در برگزاری همه پرسی شده است. هفته گذشته مسعود بارزانی، رئیس اقلیم کردستان، در یک گفت و گو با بی بی سی فارسی، خاطر نشان کرد که اگر بغداد رای موافق با استقلال را در همه پرسی قبول نکند، این امر منجر به تدوین شدن مرز های کشور جدید کردستان خواهد شد*.

با این حال آنچه در مصاحبه ی بی بی سی معنادار بود، تاکید بارزانی بر برگزاری همه پرسی در مناطقی از کردستان است که در مرزهای دوژور و رسمی اقلیم نیست، این مناطق شامل شهر های کرکوک، خانقین، مخمور و شنگال می شود. بارزانی درباره ی کرکوک، که شهری نفت خیز و دارای جمعیت بزرگی از اعراب و ترکمنان هست، افزود:

"ما نمی گوییم که کرکوک فقط متعلق به کرد هاست. کرکوک باید به نمادی از همزیستی قوم ها تبدیل شود. اگر مردم کرکوک درهمه پرسی رای "نه" بدهند، ما به رای آن ها احترام خواهیم گذاشت؛ اما حاضر به پذیرش اینکه کسی ما را از برگزاری همه پرسی در آنجا منع کند، نخواهیم شد. اگر هر گروهی بخواهد با توسل به زور واقعیت شهر کرکوک را تغییر دهد، باید انتظار اینکه تک تک کردها به مبارزه بر سر شهر بپردازند را داشته باشد."

 تصور اینکه تهدید های بارزانی در آینده منجر به جنگ داخلی خونین دیگری در عراق بشود دور از ذهن نیست.

 البته رهبران کرد مدعی هستند که همه پرسی لزوما به معنی استقلال نیست؛ هدف اصلی آن ها تقویت موضع خود در مذاکرات پیش رو با بغداد است. اما حکومت عراق در تاریخ بیست و یکم شهریور ماه، زمانی که پارلمان رای به رد همه پرسی به خاطر "غیر قانونی" بودن و مجوز بهره گیری از "هر اهرمی" برای حفاظت از یکپارچگی عراق را به نخست وزیر صادر کرد، واکنش خود را نشان داد.

 موضع رسمی ایالات متحده و بریتانیا توصیه به تعویق انداختنِ همه پرسیِ شتاب زده استقلال کردستان به خاطر وجود "شرایط خطرناک" پس از شکست دولت اسلامی(داعش) است. وزیر امور خارجه ایالات متحده، رکس تیلرسون، در بازدید از اقلیم در ماه اوت به این نکته اشاره کرد؛ اما نو محافظه کاران رادیکال تر و متحدانشان در اسرائیل معتقدند، هر همه پرسی ای قدم اولی است برای یک نقشه ی بزرگ تر، که فراتر از مرز های عراق رفته و به یکی شدن تمام مناطق کردنشن در سوریه، ترکیه و ایران می انجامد.

 تا زمانی که رژیم صهیونیستی و بخش هایی از دولت ترامپ ذینفع و مایل باشند، یک کشور کرد مستقل می تواند سبب تسریع روند تجزیه عراق و باز کردن راه برای دیگر جنبش های تجزیه طلبی، بشود؛ برای مثال: سنی ها در عراق و سوریه، عرب ها، بلوچ ها و شاید آذری ها در ایران. آن ها امیدوارند که این امر منجر به یک ترسیم کامل و مجدد نو امپریالیستی در منطقه و جایگزینی مرز هایی بشود که در اوایل قرن بیستم به وجود آمده.

 اما چرا کسی بخواهد کشورهای حال حاضر منطقه را، در روندی که فقط باعث ایجاد و یا تشدیدِ تخریب و هرج و مرج می شود، نابود کند؟ زیرا نظام امپریالیستی جدید نه تنها علاقه مند به "تغییر رژیم ها از بالا" است، بلکه اساسا علاقه مند به ایجاد هرج و مرج و از هم پاشیدگی سیاسی در "کشورهای سرکشی" است که توانایی زیر سوال بردن هژمونی آمریکا را، در مناطقی که دیگر اکثریت جمعیتی آن ها را توده ها بسیار استثمار شده ی اقتصاد "بازار" جهانی تشکیل نمی دهند(به طور طعنه آمیزی به جز ایران)، دارند.

 البته همه ی ما می دانیم که از زمان تهاجم آمریکا، عراق در منطقه قدرت بسیار کمتری دارد، اما همه پرسی پیشنهادی باعث می شود که این نوع جنگ‌های داخلی ای که در حال حاضر در لیبی و افغانستان در جریان است چیزی شبیه به یک جنبش "تی پارتی" به نظر برسد**. این چنین نقشه ای از دید نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو، و مشاورانش امکان تبدیل شدن اسرائیل به یک ابرقدرت منطقه ای را میدهد. -تعحبی ندارد که چرا اقلیم کردستان عراق از رایزنی مداوم اسرائیل "سود می برد".

 هیچکس با عقل سلیم نمی تواند باور کند که کردستان بزرگی که ناسیونالیست های کرد وعده آن را می دهند، بدون خونریزی به دست آید. -رژیم های خشن موجود تا آخرین قطره خون برای جلوگیری از این امر و پیشگیری از نابودی خودشان می جنگند. و در حقیقت تشکیل چنین کشوری باعث ایجاد و تشدید جنگ میان خود کرد ها هم خواهد شد.

 کوته‌فکری

 مدت‌ها پیش، در شرایط بسیار سختی در کردستان ایران، من شاهد یک ستیز تلخ بین طرفداران شمال کردستان و جنوب کردستان بودم. در یک شب برفی، من که در آن هنگام به‌طور موقت مسئولیت رهبری سیاسی کمپی که در آن ساکن بودیم را داشتم، توسط یک رفیق که از من می‌خواست به پایگاه بازگردم از خواب بیدار شدم (به‌عنوان تنها عضو مؤنث گروه پیشمرگه، من در یک خانه روستایی خارج از پایگاه اقامت داشتم - قسمتی از تلاش‌های سازمان ما در جهت احترام به حساسیت‌های کرد ها راجع به جدایی جنسیتی).

 دو گروه (هر دو پیشمرگه های کرد مارکسیست) در یک جدال تلخ درباره اینکه آیا کردستان شمالی به پایتختی مهاباد از کردستان جنوبی به پایتختی سنندج، رادیکال‌تر و انقلابی‌تر است قرار داشتند؛ و به نظر می‌رسید امکان دارد بر روی‌هم آتش بگشایند. رفیقی که آمد تا مرا از خواب بیدار کند، کاک عمر، پیرمرد خردمندی بود که می‌توانست ببیند که قضیه ممکن است به کجا بیانجامد. من یونیفرمم را تن کردم و به پایگاه رفتم و تلاش کردم وظیفه‌ام را به‌عنوان رهبر سیاسی با ایراد سخنانی ای راجع به "تعارضات درونی"، که برگرفته از کتابچه‌ای که توسط گروه کوچکی که خود را اتحادیه کمونیست‌های مارکسیست - لنینیست فرانسه می‌نامیدند چاپ‌ شده بود و نویسنده آن آلن بدیو، آن زمان بسیار کمتر شناخته‌شده بود، که "نظریه تضاد" را برای فهمیدن و روبه‌رو شدن با تضادهای "خطی"، "دایره‌ای"، "خصمانه" و "غیر خصمانه" نگاشته شده بود، انجام دهم.

 تصور کردم که به‌اندازه کافی حوصله رفقا را سر بردم و درست زمانی که سخنرانی را پایان دادم، تعداد اندکی احساس کردند که وارد یک مسابقه تیراندازی شبانه شدند***. این حادثه به من نشان داد که ناسیونالیسم کوته فکرانه به چه شکل است و به چه راحتی ممکن است تبدیل به ناحیه گرایی شود؛ و وقتی‌که شما در این راه افتادید مانعی بر سر تفرقه افتادن، که فقط توسط دشمنان طبقه کارگر از آن بهره‌برداری می‌شود، نیست. به‌هرحال، جنگ‌های داخلی خاورمیانه به منافع اسرائیل و ایالات‌متحده در منطقه زیانی وارد نکرده است و شکی نیست که تخریب کشور فعلی ایران نیز به نفع منافع آن‌ها است؛ هر کاری هم که راه را برای چنین سناریویی باز کند برای آن‌ها یک برد است.

 حتی اگر ما یک کشور یکپارچه کردستان را تصور کنیم، چرخ اقتصاد چنین کشوری چگونه خواهد چرخید؟ همان‌طور که رهبران اقلیم کردستان می‌دانند، بدون وجود کرکوک، چنین کشوری بقا پذیر نخواهد بود، و حتی باوجود کرکوک پیش‌بینی آینده‌ای موفق، برای کشوری که متشکل از چهار تکه از کمتر توسعه‌یافته‌ترین قسمت‌های چهار کشور کمتر توسعه‌یافته است و دسترسی به دریا هم ندارد، سخت است. شکی در این نیست که مقصر عدم توسعه‌یافتگی این مناطق به‌طور مستقیم حاکمان حال و گذشته هرکدام از این مناطق، به نسبت خود، هستند؛ این امر به همراه سرکوب مداوم حقوق قومی در مناطق کردنشین باعث ایجاد موج کنونی از قوم‌گرایی شده است. هم چپ و هم راست باید از خطراتی که چنین کشوری را تهدید می‌کند، آگاهی کافی داشته باشد.

 بگذارید چند نظر راجع به حکومت اقلیم کردستان عراق بدهم، برای کسانی از ما که با رهبران آنجا آشنایی دارند، سخت است که آن‌ها را جدی بگیریم؛ هیچ نکته مثبتی در سیاست خارجی آن‌ها وجود ندارد. - چه آن زمانی که مصطفی بارزانی(پدر رهبر فعلی اقلیم) با شاه ایران متحد شد، چه زمانی که از جمهوری اسلامی حمایت کردند (تماماً به خاطر ضدیت آن‌ها با رژیم بعث عراق) و چه حالا و مسخ شدنشان توسط "مشاور" های آمریکایی و اسرائیلی؛ حکومت آن‌ها بر پایه‌ی سیاست‌های قومی و قبیله‌ای است. برخلاف تمام ادعاهای آن‌ها در باب "حقوق زنان"، حکومت اقلیم مثل متحدانشان در ایران****، اکثراً فاسد و زن گریز هستند و قدرت و ثروت آن‌ها بر پایه فساد و اخاذی است.

 اگر در غرب هستید، هنگامی‌که بنیادگراها همچنان زنان را مجبور به پوشیدن برقع و حجاب می‌کنند، تصاویر زنان پیشمرگه ای که در مناطق کردستان سلاح‌های خود را تکان می‌دهند، می‌توانند به‌راحتی شما را تحت تأثیر قرار دهد. مرا بابت شکاک بودن بابت این تصاویر ببخشید، زیرا که چه در کردستان و چه در خارج من همچنان باید با بدن‌های سیاه و کبود زنان پیشمرگه، که نشان از خشونت خانگی دارد، کنار بیایم.

 همه‌پرسی پیشنهادی کردستان باعث ایجاد بحثی در میان بعضی از چپ‌های ایرانی درباره‌ی حق تعیین سرنوشت، در زمان سیاست‌های خشن و تخریب‌کننده‌ی امپریالیستی در منطقه، شده است. هیچ‌کس نمی‌تواند این واقعیت را که کردها قربانی تبعیض، سرکوب و خشونت نظامی در ایران*****، عراق، ترکیه و سوریه شده‌اند را انکار کند. از این منظر خواست استقلال می‌تواند بسیار جذاب به نظر برسد.

 به‌هرحال، سؤال این است که "بعد از استقلال چه؟"؛ ما می‌دانیم که قدرت‌های منطقه‌ای چگونه با این مسئله برخورد خواهند کرد و طبقه کارگری در حال حاضر هم تضعیف‌شده است، چگونه بازهم میان گسل‌های ناسیونالیستی متفرق می‌شوند.

 مدتی پیش رابرت فسیک کتابی راجع به لبنان نوشت که نام آن "مردم بخت‌برگشته" بود، متأسفانه با وضعیت فعلی، وقتی راجع به کردستان فکر می‌کنم، مدام این عبارت به ذهنم می‌آید.