بی‌تردید چنین روندی در دراز مدت صدمه‌هایی جبران‌ناپذیر به اقتصاد، جامعه، سطح دانش و هنر و فرهنگ کشور وارد می‌کند و تا زمانی که آزادی و فرصت‌ها، امکانات لازم اجتماعی و اقتصادی برای دانشجویان و نیروهای متخصص فراهم نشود، این جریان هم‌چنان ادامه خواهد یافت. این یک مسئله جدی در پیشِ روی جامعه‌های واپس‌مانده به‌لحاظ اقتصادی، سیاسی، و ارتجاعی و محروم از آزادی‌های مدنی است. جامعه ما در این موردها یکی از کشورهای شاخص در سطح جهان است.

بخشی از افکار عمومی به ویژه گرایش چپ کشورهای پناهنده‌‌پذیر هستند. با این حال، سیستم مدرن پناهندگی عمدتا محصول نیمه دوم قرن بیستم است. قانون مدرن پناهندگان نیز ما نند قوانین بین‌المللی حقوق بشر، از زمان جنگ جهانی دوم برای حمایت از پناه‌جویان شکل گرفت. اعلامیه جهانی حقوق بشر (UDHR)‌که در سال ۱۹۴۸ تصویب شد؛ حق تقاضای پناهندگی و استفاده از آن را برای همه‌ ملیت‌ها محفوظ می‌داند.

خمینی، در سال ۱۳۶۷ در نامه‌ای رسمی صراحتا گفته بود: «کسانی که در زندان‌های سراسر کشور بر سر موضع نفاق خود پافشاری کرده و می‌کنند، محارب و محکوم به اعدام می‌باشند و تشخیص موضوع نیز در تهران با رای اکثریت آقایان حجه‌الاسلام نیری‌ (حاکم شرع) و جناب آقای اشراقی ‌(دادستان تهران) و نماینده‌ای از وزارت اطلاعات می‌باشد...» برگزاری دادگاه حمید نوری، تا آوریل سال آینده ۲۰۲۲، در دادگاه استکهلم سوئد ادامه خواهد داشت.

در واقع با شروع اعدام‌های جمعی در تابستان ٦٧ اعدام شدگان چپ در زندان‌های ایران را در گورستان پرت و دورافتاده خاوران خاک کردند. به باور مقاما‌های جمهوری اسلامی فرد مرتد و دگراندیش چپ بعد از مرگ هم‌چنان «نجس» است و نبایددر گورستان‌های مسلمانان دفن شوند. هم زمان علاوه بر فرد جان‌باخته، مجازات شامل خانواده او هم می‌شود. حکومت خانواده‌ اعدام‌‌شدگان را از اطلاع در مورد محل دفن عزیزان‌شان محروم می‌کند و حتی به آن‌ اجازه نمی‌دهد مراسم عزاداری برای عزیزان از دست رفته خود برگزار کنند.

تنها راه‌حل را در گشایش سیاسی و اقتصادی نوین است. گشایش سیاسی باید اتفاق بیفتد به این دلیل که حکومت اسلامی به همه مسایل نگاه سیاسی، مذهبی و قبیله‌ای دارد و همه چیز را به نفع خود مصادره کرده و جای مدیریت خلاق و بالنده و مردمی را گرفته است و همین مدیریت مافیایی و تبه‌کارانه وضعیت آب را به شکل امروز درآورده است. بازسازی و گشایش اقتصادی هم باید اتفاق بیفتد زیرا که بسیاری از نیروگاه‌ها و صنعت و کشاورزی آب‌بر هستند تجهیزات‌شان مستهلک شده و دیگر پاسخ‌گوی آب مصرفی نیستند. به عبارت دیگر تغییر اساسی در صنعت کشاورزی و دیگر صنایع باید با دانش روز مدرن هماهنگ شود و از همین رو سیستم سنتی مصرف آب تغییر داده شود.

در ادمه جلسه دادستان پرسید درباره اعضای گروه‌های چپ که در زندان گوهردشت اعدام شدند، او چه نظری دارد؟ نوری گفت حرف من این است که «کل داستان ساختگی است.» حمید نوری گفت: «نه موج اولی وجود داشته و نه موج دومی.» او گفت کلا اعدام‌ها را قبول ندارد.

دادستان در نهایت از نوری خواست تا به شکل کوتاه توضیح دهد. حمید نوری گفت: در جریان عملیات فروغ جاویدان، هفت هزار نفر به ایران حمله کردند. در عملیات مرصاد، عده زیادی از آنان کشته شدند، عده‌ای زخمی و اسیر شدند و به ایران آورده شدند، عده‌ای هم فرار کردند و برگشتند عراق. سازمان ضربه سختی خورد. برای این‌که این موضوع را رفع و رجوع کند -چون جواب خانواده‌ها را نمی‌توانستند بدهند و… نشستند بررسی کردند و این توپ را انداختند در زمین جمهوری اسلامی. این چیزی که من می‌گویم بر اساس نظرات پروفسور روزبه پارسی است.

رییس دادگاه دوباره حرف‌های نوری را قطع کرد و گفت: «حرف‌هایت حکم آخرین دفاعیات را دارد که در آخر کار انجام می‌شود و آن زمان است که در مورد اسناد و این مسائل صحبت می‌کند، اکنون ما در مورد مسائلی صحبت می‌کنیم که دادستان علیه شما مطرح کرده..»

در واقع ضرورت دارد که باید حاکمیت کنونی و کلیه قوانین کشور و جامعه ایران را تغییر داد و سنت‌های پدرسالاری و مردسالاری را به شکل پایه‌ای و اساسی مورد نقد قرار داد و بر آزادی و برابری جنسیتی و ملیتی تاکید ورزید. به عبارت دیگر ضرورت دارد که فرهنگ اجتماعی برابری‌طلبانه و آزادی‌خواهانه را در سراسر جامعه ایران تبلیغ و ترویج کنیم تا افکار پرقدرتی در جهت برابری خواهر و برادر و مرد و زن در جامعه نهادینه گردد. چرا که رمز رهایی از بردگی و این فضایی مسموم رهایی از جمهوری اسلامی و برپایی یک جامعه آزاد و برابر و انسانی و خودمدیر است!

تا کنون پنج پرونده مشابه پرونده نوری که شاکیان متعددی داشته‌اند در دادگاه‌های سوئد مورد پیگرد قرار گرفته‌اند. متهمین از کشورهای بالکان و روواندا بوده‌اند. در یک مورد متهم حکم ۸ سال زندان گرفته است و از چهار موردی که متهمین حکم حبس ابد گرفته‌اند یک مورد در دادگاه فرجام لغو شده است. پنج پرونده دیگر نیز که شاکی خصوصی نداشته‌‎اند مربوط به جنایات جنگی در عراق و سوریه بوده‌اند.

ایران یکی از چهار کشوری است که به کنوانسیون سازمان ملل برای رفع هر گونه تبعیض علیه زنان ملحق نشده‌‌اند. بر اساس قوانین جمهوری اسلامی، پدری که فرزند خود را به قتل رسانده باشد، قاتل محسوب نشده و مجازات قتل برای او در نظر گرفته نمی‌شود. آمار دقیقی از «قتل‌های ناموسی» در ایران وجود ندارد ولی پروین ذبیحی، فعال حقوق زنان به روزنامه شرق گفته است «طبق رصد او و دیگر فعالان همراه او، هزار و ۲۰۰ مورد زن‌کشی با انگیزه‌های ناموسی در کل ایران در ۲۰ سال گذشته اتفاق افتاده است.»

اینک پس از چهل و یک جلسه شهادت شاهدان و شاکیان، نوبت حمید نوری است تا در جایگاه متهم از خود دفاع کند. طبق برنامه قبلی، حمید نوری در جلسات چهل و سوم تا چهل و ششم دادگاه به دفاع از خود خواهد پرداخت. اتهامات علیه او ارتکاب جنایت جنگی و قتل عمد زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ است.

پرونده اسدالله اسدی که جاسوسی را با تروریسم آمیخته، به تنش‌های دیپلماتیک میان تهران و چندین پایتخت اروپایی از جمله پاریس دامن زده است. با این‌که اسدالله اسدی برخلاف سه هم‌دست خود درخواست تجدید نظر نکرده اما، گفته می‌شود وی امیدوار است که با یک زندانی غربی در ایران مبادله شود.

دوستم به من گفت به بچه‌ها بگو همه را اعدام می‌کنند چون همه بچه‌هایی که در کوریدور مرگ بودند از بچه‌های بند ما بودند. دو نفر از بچه‌ها را در انتها و ابتدای کریدور گذاشتیم و من با صدای بلند گفتم یک نفر این‌جا هست که من او را تایید می‌کنم و اخباری دارد که برای شما می‌گوید و دوست من اطلاعات را به آن‌ها گفت و گفت اعدام‌ها در پنجم در اوین و هشتم در گوهردشت شروع شده.

انتقادات این فیلم از سرمایه‌داری و حمایت جامعه‌ مدرن از جنگ و سلاح‌های کشتار جمعی جنجال بسیاری به پا کرد. این فقط یکی از دلایلی بود که نیروهای آمریکا وی را به هم‌دلی با کمونیست‌ها متهم کردند. چاپلین منکر این ادعاها شد، اما هم‌چنین از آزار و اذیت آمریکا درباره‌ کمونیست‌ها انتقاد كرد. در آن زمان، کمونیست خوانده شدن به‌معنای خیانت بود و چنین برچسبی زندگی شخصی و به‌طور بالقوه کل زندگی هنری او را تحت تاثیر قرار داد.

حمید نوری قرار است روز دوم آذر در دادگاه شهادت دهد. به گفته وکیل او، موضع حمید نوری این است که «این اعدام‌ها هرگز رخ نداده است و نمی‌تواند اتهامات را بپذیرد!» برگزاری دادگاه حمید نوری که تا آوریل سال آینده در دادگاه استکهلم سوئد ادامه خواهد داشت واکنش مقامات جمهوری اسلامی را نیز در پی داشته است. در ساعت ۱۶ به‌وقت اروپا شهادت اصغر مهدیزاده به پایان رسید و جلسه بعدی دادگاه روز دوشنبه هفته آینده دنبال خواهد شد.

ما صبح ۱۵ مرداد پاسداران را دیدیم به بند آمدند اسامی تعدادی را خواندند، و چشم‌بند زدیم و از این فرعی به اصلی و از طبقات بالا به پایین آوردند و در کنار ساختمانی که ساختمان دادیاری می‌گفتند نشاندند. چند دقیقه‌ای من نشسته بودم ناصریان مرا صدا کرد دستش را روی شانه من گذاشت و آرام گفت بلند شو. من نیز به اتفاق ناصریان به اتاق هیات مرگ رفتم.

واضح است که از پنج جرم سنگین بین‎المللی شناخته شده در سطح جهان («جنایت علیه بشریت»، «نسل‌کشی»، «جنایت جنگی»، «شکنجه»، و «ناپدیدکردن قهری») دادستان سوئد هیچ یک را در فهرست اتهامات حمید نوری قرار نداده، حتی «جنایت علیه بشریت» را که سازمان‎های حقوق بشر صاحب‎نظر همگی اعدام‎های گسترده زندانیان سیاسی در تابستان ۱۳۶۷ را مصداق آن دانسته‎اند.

در حال حاضر ایرانی‌ها، فقیرترین مردم حوزه خلیج فارس هستند. مردم ایران با میانگین ثروت سرانه ۲۲۲۴۹ دلار دارای کم‌ترین میزان ثروت در منطقه خلیج فارس هستند. بر اساس گزارش ثروت جهانی سال ۲۰۲۱ که توسط بانک سوئیس اعتبارسنجی می‌شود، مردم قطر با متوسط سرانه ثروت ۱۴۶۷۳۰ دلار، در رتبه اول ثروتمندترین مردم منطقه خلیج فارس قرار دارند. مردم ایران با میانگین ثروت سرانه ۲۲۲۴۹ دلار دارای کم‌ترین میزان ثروت در منطقه خلیج فارس هستند.

سی و چهارمین جلسه دادگاه حمید نوری، متهم به مشارکت در اعدام‌های تابستان ۶۷، روز پنج‌شنبه ۶ آبان ۱۴۰۰ – ۲۸ اکتبر ۲۰۲۱ ادامه یافت و در جریان آن، عصمت طالبی کلهران و مختار شلالوند بروجردی به‌عنوان شاکی درباره برادران اعدام‌شده خود در زندان گوهردشت کرج شهادت دادند.