بعضی از مفسران واندالیسم، تخریب و نابودی فرهنگ را جزا و پاداشی آسمانی معرفی نموده اند. ماکیاولی آنرا ضرورت پریود و سیکل فرهنگی و تاریخی می دانست، هگل آنرا از جنبه های ضروری برای ترقی و پیشرفت بشر و جامعه بشمار می آورد. نیچه آنرا لازمه "اراده به قدرت رسیدن" بشمار می آورد، فروید آنرا در غریزه انسانی می جست. بورکهارد آنرا دلیلی می دانست تا ارزش آثار بجا مانده افزایش یابد.

نئومارکسیست های نیمه دوم قرن 20 عبارت بودند از آدرنو، مارکوزه، هورکهایمر، هابرماس، اریش فروم، و سایر اعضای مکتب فرانکفورت. این گروه خالق مکتب تئوری انتقادی بودند که به نقد جامعه رفاه و فرهنگ مصرف عمومی مخصوصا فرهنگ رسانه ای زمان خود و افشای فاشیسم جنگ افروز پرداختند و نقش مهمی در فلسفه نیمه دوم قرن گذشته داشتند و موجب شدند که سیاست یکبار دیگر مورد علاقه مردم قرارگیرد. از طریق این جریان، توتالیتاریسم و ایدئولوژی های اتوریته راست و چپ عمیقا مورد نقد قرار گیرند.

از دیگر موضوعات رشته فلسفه در دانشگاههای غرب،- تاریخ فلسفه، فلسفه و علم، رابطه فلسفه با دین و هنر، و دورههای سیر اندیشه فلسفی، هستند. در مبحث اشکال هنری و دینی فلسفه، از نظرات نیچه، هایدگر، و ویتگنشتاین استفاده می شود. در مبحث "فلسفه و علوم" اشاره می گردد که علوم طبیعی سالهاست از رشته فلسفه فاصله گرفته اند و فلسفه خود تبدیل به علمی ساختاری گردیده. فرهنگ پرسش و اندیشه با تکیه بر پرسشهای فلسفی کانت و پیشکسوتان اندیشه در غرب، دچار خلاقیت گردیده.

با رسیدن شاه به تخت و تاج، محدودیت های رضاشاهی برای تبلیغات دینی لغو شد. غیر از حوزه علمیه قم، هزاران انجمن اسلامی و کانونهای دینی فعال شدند تا در برابر کمونیستها و آثار سوء ضد دینی و ضد کسروی شروع بکار نمایند. رژیم شاه با کمک سازمان مخوف ساواک برای ممانعت از رشد طرفداران حزب توده و شوروی، با مشورت انگلیس و امریکا، به مذهب توجه زیاد نمود. البته این توجه تا حدی بود که از رشد امثال" فدائیان اسلام"جلوگیری گردد.

اعضای جنبش چریکی نمایانگر جمعی بیقرار بودند و گرچه در سازماندهی تودهها و کارگران ناتوان بودند ولی در جذب جوانان تحصیل کرده طبقه متوسط بسوی آرمانهای عدالتخواهانه سوسیالیستی، سکولار، و مدرن خود موفق بودند. با وجود ضربات زیاد تا اواسط دهه 1350 جنبش چریکی اعتباری برای خود کسب کرده بود و در میان جمع دانشگاهی مخاطبانی برای خود بدست آورده بود. خستگی ناپذیری و شور انقلابی و مقاومت زن و مرد های جوان در آن دهه شگفت آور است.

امروزه لوکاچ را یکی از نمایندگان مهم "مارکسیسم غربی یا نئومارکسیسم" می دانند که با نگاهی غیردگماتیک به مارکسیسم می نگریست. او بعد از جنگ جهانی دوم در کلاسهای درس خود به انتقاد از استالینیسم و دگماتیسم میان احزاب کمونیست پرداخت.

"داوید پرشت"، فیلسوف جوان آلمانی، هر روز در ایستگاه تاکسیرانی پرسپولیس در شهر کلن آلمان سوار یک تاکسی، با راننده ای ایرانی میشود تا به دانشگاه یا به فرودگاه شهر برود. او اخیرا در یک مصاحبه تلویزیونی نقل کرد که تاکنون میان خارجی ها اینقدر افراد باسواد، تحصیکرده، علاقمند به فلسفه و سیاست ندیده است؛ مانند ایرانیانی که غالبا پناهنده میباشند و دارای مدارج بالای تحصیلی هستند و اکنون به اجبار، در غرب راننده تاکسی شده اند.

"فریدریش شلایرماخر" خواهان آزادی و استقلال آموزش در مدارس و دانشگاههای زمان خود در دولت پروس از کلیسا بود. او تاثیر مهمی نیز روی ساختار سیستم آموزشی دانشگاهها و مدارس داشت. وی در سال 1811 عضو آکادمی علوم دولت پرویس در برلین و یکی از اصلاحگرایان و پایه گذاران سیستم آزاد دانشگاهی آلمان در سال 1807 بود. شلایرماخر در خیلی از زمینه ها مانند علم تفسیر و هرمنوتیک، علم اخلاق، علم دیالکتیک، و سایر دروس علمی، خالق نظرات بزرگ و مهم بود

در عصر امپریالیسم، دولت ابزار سرمایه داری انحصاری برای حفظ قدرت و استثمار کشورهای دیگر؛ غیر از استثمار مردم خود است. در دولت و دستگاه قدرت طبقه حاکمه، سازمانها و نهادهای بیشمار دیگری مانند کلیسا و مسجد و مطبوعات و رسانه ها و غیره برای حمایت ایدئولوژیک و روابط استثماری در اختیار آنان است.

مکتب شکاکی در آغاز، جریان و کوششی انتقادی، اصلاحگرایانه، و ضد جزمی بود. این اندیشه در یونان باستان نتیجه و محصول بحران، شکست، و زوال فرهنگ و نظام برده داری بود. سکستوس میگفت، عملی خطرناک تر از آن نیست که انسان بر اساس قضاوتها، تصمیم بگیرد، چون به همه چیز باید با دید شک نگریست. او میگفت در قضاوتها باید احتیاط نمود، چون آنان شخصی، نسبی، و ذهنی هستند، و به هر گونه امکان شناخت حقیقت، باید به دیده شک نگریست.