از آغاز گفتگو های پروژه شکل دهی تشکل بزرگ چپ دو سال و نیم می گذرد. با پایان یافتن مهلت تعیین شده در نقشه ی راهِ روند نام برده، اکنون زمان آن فرا رسیده است که از این آزمونِ تاکنون نافرجام در رسیدن به هدف خود که ایجاد سازمانی جدید از طریق وحدت تشکیلاتی سه سازمان شرکت کننده در پروژه بر پایه مبانی نظری، برنامه ای و تشکیلاتی است، نتیجه گیری کنیم و چشم اندازی برای آینده به دست دهیم.

پروژه شکل دهی به تشکل بزرگ چپ، از همان ابتدا نمی خواست وحدت سه سازمان و گروهی از کنشگران چپ باشد و هم چنان چنین نیز نیست. بلکه فرایندی بوده و هست برای ایجاد چپی دیگر با همه ی کوشندگان راه آزادی، برابری و سوسیالیسم در داخل و خارج از ایران. پس فرایندی است برای ایجاد سازمان یا جنبش چپی دیگر با نام و نشانی دیگر. با نام و نشانی متفاوت از نام و نشان های سازمان های آغاز کننده ی این حرکت.

وحدت چپ ایران در راستای هدف کنونی خود یعنی برچیدن نظام جمهوری اسلامی و استقرار رژیمی دموکراتیک در ایران و هدف درازمدت خود یعنی نیل به سوسیالیسم و رهایی انسان ها، در شرایط امروز ایران مبارزه در زمینه‌های زیر را به پبش می‌راند.

جنبش چپ مورد نظر ما به آزادی، جمهوری، دموکراسی، عدالت اجتماعی، جدای دولت و دین، برابری و سوسیالیسم اعتقاد دارد و برای تحقق آن ها در ایران مبارزه می کند. آزادی با عدالت اجتماعی و سوسیالیسم با دمکراسی پیوندی ژرف دارند. دفاع از حقوق‌ بشر و مبارزه با هر گونه‌ ستم‌ و تبعیض تکلیف دایمی ما می باشند.

اتحاد چپ ایران به آزادی، جمهوری، دموکراسی، عدالت اجتماعی، جدائی دولت و دین، برابری و سوسیالیسم اعتقاد دارد و برای تحقق آن ها در ایران مبارزه می کند. آزادی با عدالت اجتماعی و سوسیالیسم با دمکراسی پیوندی ژرف دارند. دفاع از حقوق‌ بشر و مبارزه با هر گونه‌ ستم‌ و تبعیض تکلیف دایمی اتحاد چپ ایران را تشکیل می دهند.

تبیین ما از جمهوری و دموکراسی در این نوشتار از نگاه چپ رهایی خواه است. آنی که خواهان رهایی مردمان و زحمتکشان از سلطه های گوناگون سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی است. آنی که به جمهوری، دموکراسی، جدایی دولت و دین، عدالت اجتماعی و سوسیالیسم باور داشته و برای تحقق آن ها مبارزه می کند. آنی که نزد او، آزادی با برابری و سوسیالیسم با دموکراسی پیوندی ژرف و ناگسستنی دارند. آنی که در عین حال امر دفاع از حقوق‌ بشر و مبارزه با هر گونه تبعیض در ایران کنونی را تکلیف مبرم خود می داند

چپِ قدرت طلب همواره برای تصرف دولت و اِعمال حاکمیت بر مردم تلاش می‌کند. در قدرت، نیز، هربار نشان داده است که ناگزیر تن به مدیریت سیستم و اِعمال سلطه می دهد. بر خلاف این مسیر، ما می‌بایست بر فاصله گرفتن از قدرت، دولت و تصرف آن تاکید ‌ورزیم. تعریف کلاسیکِ سوسیالیستی/ کمونیستی از «سیاست»، همواره به طور عمده و غالب این بوده است که مساله قدرت، دولت و تصرف آن جوهر سیاست را تشکیل می دهد. از این نگاه، «سیاست» یعنی «دولت مداری». یعنی مبارزه برای تصرف قدرت و حکومت کردن. در تعریف فوق ما می بایست تجدید نظری اساسی به عمل آوریم.

تبیین تضادهای اجتماعی وعاملان اجتماعی دگرگونی ازدیدگاه بینش رهایش از سلطه ها در عین حال بازگشت به روحی از کمونیسم مارکسیّنی است که توسط لنینیسم وسوسیالیسم واقعاٌ موجود پس زده شد. این که نیروهای دکرگون ساز اجتماعی، ازجمله کارگران ولی نه تنها اینان، تنها در روند مبارزاتی وجنبش های خود وبه دست خود است که متحد و متشکل می شوند وبه صورت نیرویی آگاه به منافع و نقش خود در می آیند.

سخنرانی رفيق شیدان وثیق در پانل سوم کنفرانس

چپِ مورد نظر ما جنبشی است. به این معنا که بر نقش اصلی و تعیین کننده‌ی جنبش‌های اجتماعی در مبارزه برای تغییرات اجتماعی باور دارد. بر قابلیت‌ها و توانایی‌های فاعل اجتماعی و جمعی در جنبش‌ها و مبارزات اجتماعی تاکید می‌ورزد. در نهایت امر، چپ رهایی خواه طرفدار مداخله‌گری مستقیم مردمان در امور خود است.

«سوسیالیسم» برای ما سیستم نیست. نظام نیست. دولت یا حکومت نیست. حاکمیتِ ملی یا طبقاتی نیست. دولت طبقه‌ای خاص ولو کارگری یا پرولتاریایی نیست. دکترین یا شیوه‌ی تولید نیست. «سوسیالیسم» یا مبارزه‌ی رهایی‌خواهانه، فرایندی اجتماعی، جنبشی، دگرسازانه و انقلابی است. روندی است پر تضاد و تعارض و در نتیجه غیر‌ جبرباورانه و نامحتوم، با ناروشنی‌ها و نامسلمی‌هایش، با خطر‌ها و ریسک‌هایش، با پیش روی‌ها و پس‌روی‌هایش... به سوی آنی‌ که رهائی اش‌ می‌نامیم

من در تعریف و تبیین چپ، سه گونه «چپ» را از هم تفکیک می‌کنم. یکی را چپی می‌خوانم که کمر به اداره‌ی «اجتماعی» سیستم سرمایه‌داری بسته است و در نتیجه پاسدار وضع موجود است. آن را «چپِ سیستمی» می‌نامم. دیگری «چپِ تمامیت‌خواه» است که در راستای سلطه‌ی سیاسی‌ و ایدئولوژیکی حزب- دولت‌ می‌اندیشد و در بنا بر آن عمل می‌کند. سومی را «چپ‌رهایی‌خواه» در گسست از بینش، فلسفه، سیاست و عملکرد دو دیگر تعریف می‌کنم.

نخستین پرسش را چگونگی تغییر وضع موجود به سوی رهایی در بغرنجی‌ها، تضادها و چندگانگی‌‌اش تشکیل می دهد. چگونه می‌توان دو سنخ مبارزه‌ی سیاسی- اجتماعی، در هم‌بستگی و هم‌زمانی‌ با هم‌، یعنی مبارزه با استبداد برای آزادی و دموکراسی و مبارزه با سرمایه‌داری ملی و جهانی شده‌ی امروزی برای رهایی و برابری را با هم پیوند داد و تلقیق کرد. چگونه می‌توان این دو مبارزه را بدون توسل به توجیه و سفسطه «مرحله‌بندی‌‌ تاریخی و زمانی» که بیش از پیش غیرواقعی و حذف کننده یکی توسط دیگری‌ست... به پیش راند؟

بنا بر آن چه که رفت، ما امروز در شرایطی زندگی و مبارزه میکنیم که سه سِکانس تاریخی چپ مارکسیستی، یکی پس از دیگری، بدون آن که ادامه و تکامل یکدیگر باشند، به پایان رسیدهاند. پرسش این است: از آنها چه اصول و ارزشهای راهنمایی برای امروز ما باقی ماندهاند؟

«سکولاریسم» نواندیشان دینی، اصلاح طلبان غیر دینی و... جدایی دولت و دین (لائیسیته)

راه کاری که امروزه در مقابل چپِ سوسیالیستی آزادیخواه و دموکرات - در گُسَست از بینش چپ سنتی توتالیتر - و به طور عمومیتر در مقابل روندهای جمهوریخواه، دموکرات و لائیک در داخل و خارج کشور - در گُسَست از دو نظم استبدادی پادشاهی و اسلامی - قرار دارد، همواره همان فعالیت اپوزیسیونی، فکری و عملی، یا فعالیت در جهت تغییر و دگرسازی وضع موجود است. چیزی که مارکس "فعالیت «انقلابی» یا فعالیت «عملی – انتقادی»“ مینامید...