او همچون گاندی میگفت مقاومت اجتماعی نباید به خشم و خشونت تبدیل شود. تولستوی نه تنها ترور آشکار و مخفی دولتی را محکوم کرد بلکه اقدامات مسلحانه آنارشیستهای غیرمذهبی را هم سرزنش نمود. از جمله رمانهای او - جنگ و صلح، آناکارینا، رستاخیز، رقص روی کشتی، قزاق ها، اعترافات، قاضی مراد، مرگ ایوان ایلیچ، یک اتوبیوگرافی سه جلدی، قدرت تاریکی، هنرچیست؟ و جنازه زنده، هستند. او قبل از گورکی در کتاب اتوبیوگرافیک خود سه جلد دوران کودکی ،سالهای نوجوانی، و خاطرات جوانی را منتشر نمود.

داستایوسکی نه تنها استاد فن رمان نو در قرن 19 اروپاست بلکه از بزرگان ادبیات جهان در کنار بالزاک در مکتب ادبی اجتماعی رئالیسم انتقادیست. مورخین ادبیات جهان 4 غول و نابغه ادبیات شرق اروپا یعنی گوگول، تورگنیف، داستایوسکی و تولستوی را درمقابل چهاراستاد ادبیات غرب اروپا یعنی دانته، شکسپیر، سروانتس و گوته قرار میدهند.

باکونین، انقلابی کبیر روس میان سالهای 1876-1814 زندگی نمود. سرنوشت او تشکیل شده بود از مبارزه، مقاومت، فرار، تبلیغ، افشاگری، زندان، تبعید، دریافت حکم اعدام و غیره. او در روسیه و در اتریش آنزمان دو بار به اعدام محکوم شد ولی بر اثر فرار توانست جان سالم بدر برد. باکونین از سال 1868 خود را رسما آنارشیست نامید گرچه از نوع اراده گرایانه آن.

" پیوند با آزادی" کتابی است که خواندنش بر هر انسان آزادیخواه، سوسیالیست و سوسیال دموکراتی واجب است. در این کتاب و در میان نامه های سه غول سوسیال دمکراسی قرن بیستم، خواننده شاهد تدوین و توضیح ایده هایی است که تا همین امروز هم تازگی و ارزش نظری خود را حفظ کرده اند. مطالعه این کتاب در عین حال نشان می دهد که جستجوی بخش بزرگی از چپ های ایرانی که از سوسیال دموکرات خواندن خود گریزانند و برای تدوین پایه های نظری چیزی که دوست دارند آنرا "چپ، دمکرات، عدالت خواه، فمینیست و محیط زیستی" بنامند، به هر دری می زنند، تا چه میزان کودکانه و غم انگیز است.

نظریه پرداز آنارشیسم و یکی از مهمترین نمایندگان فردگرایانه است. او مخالف هرگونه وحدت و همکاری دولت و کلیسا در زمان خود بود و میگفت که خدا و شاه و میهن و شیخ اشتباهی مخوف هستند که باید از طرف شورشگران و مبارزان مورد نقد و نفی قرارگیرند.

آنارشیستها خودرا نوعی سوسیالیست میدانند. هدف آنان حذف استثمار انسان از انسان ونابودی دولت طبقاتی استثمارگر و خشن است. دشمنی آنان در درجه اول با دولت ، کلیسا، سرمایه، نیرو های سرکوب و امنیتی، نظام مردسالاری و سیستم حاکم است. نظریه آنارشیسم امروزه بخشی از تئوریهای سیاسی و فلسفه سیاست بشمارمی آید.

از دید ایران، انقلاب بهمن باید از مخفیگاه در آید زیرا حداقل در بخش سلبی آن، به موفقیت جهانی یی بسیار بزرگ دست یافته است- و این هم در منطقه، و هم در جهان بمعنی پایان قطعی یکدوره است (شاید اگر پنجاه و هفت را شروع پایان جنگ سرد بگیریم، این مذاکرات و نتیجه آنرا میتوان پایان قطعی جنگ سرد محسوب کرد).
انقلاب بهمن بالاخره به مرحله استقرار نقد ایجابی و دفع ابهامات روند شکلگیری اش وارد شده است.

شوپنهاور در بحث شناخت، جای هنر را در کنار فلسفه و علم مهم می دانست. در نظر او جهان را نمی شود شناخت بلکه میتوان آنرا فقط در نظر خود تصور کرد و ایمان به ابدی بودن روح و جهان، نشانه ترس و وحشت انسان از مرگ است، و وحشت از مرگ آغاز فلسفه گری و دلیل دین جویی انسان بود. در روی پرچم خانوادگی تبار شوپنهاور شعار " سعادت بدون آزادی غیرممکن است " قید شده بود.

"آن کسانی که داعش را به موصل هدایت کردند و مجوزِ گرفتنِ سلاح­ها را به داعش دادند، دولت مردانِ ترکیه بودند که یک­بار قطار سلاح برای داعش فرستادند. حالا من چگونه می­توانم از این دولت­ها درخواستِ سلاح کنم؟ امّا در نهایت، این دولت­ها، روزی که داعش علیه خودشان سلاح بردارد، خواهند فهمید." "ما در زندگی­مان خوشحال هستیم و خودمان را برای ترویجِ ارزش­های انسانی نامزد می­بینیم." گفتگو با ریحانه ص. ۲٦۴/ ۲٦۵ "من می­خواهم همه­ ی انسان­ها آزاد و برابر زندگی کنند. برای لقمه­ ای نان، برای مأمنی که زیرِ آن آرام گیرند و از سرزمینِ خود آواره نشوند. برای تحقق این­ها باید جنگید و مبارزه کرد." از نامه­ ی کادریه آرتاکایا به خانواده­اش ص.۲٦۹

به کوشش عباس سماکار و بهرام رحمانی