این جنبش به همه جا و همه چیز نفوذ کرد. هنرمندان و شاعران بسیاری با تاثیر از جنبش و خواسته های آن به تولید شعر و ادبیات پرداختند. موسیقی رسمی و زیرزمینی، سینما و بسیاری دیگر از عرصه های هنری تحت تاثیر بی بدیل جنبش سبز قرار دارند. همین جشنواره فیلم فجر که هفته پیش جریان داشت، کاملاً متاثر از جنبش سبز بود و نتوانست دامن خود را از جنبش جدا کند. فیلم «آشغالهای دوست داشتنی» به جشنواره راه نیافت و جوایز فیلم «من عصبانی نیستم» به شکل بیسابقه ای پس گرفته شدند و فیلم از دور مسابقه کنار نهاده شد. هجوم مردم برای دیدن این فیلم که در سینماها اکران شد تماشائی بود.

تنها فشار این جنبش و اوج گرفتن خواست آزادی زندانیان سیاسی و پایان دادن به حصر است که ممکن است آقای خامنه‎ای را مجبور به گردن نهادن به آن کند. همان طور که در عرصه سیاست خارجی نیز فشار تحریم‎ها و نتایج اقتصادی و سیاسی آن، رهبر را وادار به «نرمش قهرمانانه» کرد.

در سال ۸۸ شاید هیچ‌کس پیش‌بینی نمی‌کرد که مردم برای یک برگ رأی، یک سال در خیابان بایستند و خون بدهند؛ به خصوص برای نسل پیش از ما که فکر می‌کرد باید برای آرمان‌های خیلی بزرگ خون داد. اما در سال ۸۸، نسل جدید نشان داد که برای یک برگ رأی هم می‌شود خون داد.

اگر ایستادگى و شکیبایى در برابر جریان‌هاى فاقد حداقل اخلاق و عقلانیت، و تکرار و تکیه‌ى مکرر بر رأى مردم، به کار توافق ژنو آمد، تدبیرى از همین جنس به کار رفع حصر هم مى‌آید.

بیش از آن که آقای روحانی خلف وعده انتخاباتی کرده باشد، این انتظار کشیده‌ها هستند که در این ساختار ولایی، برداشتی خلاف واقع از حد و محدوده اختیارات رئیس جمهور داشته‌ و دارند. دانستن این نکته برای اتخاذ سیاست درست مهم و کلیدی است. از آقای روحانی نمی توان خواست که همت ورزد و دربندان را از حصر و حبس برهاند که واقعاً هم در این زمینه مسلوب الاختیار است. در این نظام، کلید قفل در زندان‌ها در دست ولی فقیه است.

باید به این نکته توجه کرد که اگر قرار باشد رفع حصر از طریق روال حکومتی انجام بگیرد، باید نظر مثبت آقای خامنه‌ای در آن لحاظ بشود و باید ایشان موافقت کند. آن‌چه که مسلم است، آقای روحانی تا این لحظه نتوانسته است این نظر مثبت را جلب کند، ولی از طرفی هم حاضر نیست این پیغام را به مردم برساند که نظر آقای خامنه‌ای منفی است. به همین خاطر سعی می‌کند با رایزنی، با گفت‌وگوهای پشت پرده و با خریدن زمان شرایط را تغییر بدهد.

ويرايش نخست «منشورحقوق شهروندی» که حسن روحانی در تبليغات انتخاباتی رياست جمهوری، وعده آنرا داده بود، منتشر شد. انتشار اين منشور تا کنون بحثهای متعددی را بدنبال داشتە است. گروه کار تبلیغات سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)، دراين ارتباط پرسشهایی را تهیە و آنها را جهت اظهار نظر به تعدادی از کنشگران سیاسی ارسال نمودە است. آنچه که ملاحظه می‎کنید، مجموعه پاسخها و مطالبی است که در این رابطه تهیه شده است.

مدافعان حقوق بشر هنگامی به تغییرات مثبت امیدوار می شوند که در قوانین اساسی و مدنی کشورها تغییرات برگشت ناپذیری در جهت انطباق با اعلامیه جهانی حقوق بشر، دو میثاق اصلی و کنوانسیون های عدیده مورد قبول اکثر کشورهای جهان روی دهد. ارائه پیش نویس منشور حقوق شهروندی را می توان کوششی در جهت مسئولیت پذیری معین دولت برای رعایت پاره ای از «حقوق بشر» تلقی کرد، ولی مضمون این منشور، که مجموعه تناقضات قانون اساسی با قوانین بین المللی را در خود حفظ کرده و از بسط و توضیح بیشتر فصل سوم قانون اساسی قدمی فراتر ننهاده، آن را از ابتدا سترون کرده است.

از حدود ۱۰ سال پیش، بارها دیپلمات‌های اروپایی در گفت‌وگوها تاکید می کردند که مشکل ایران فعالیت هسته‌ای‌اش نیست، مشکل شما درگیری‌ای است که با امریکایی ها دارید. اگر مشکل شما با امریکا حل می‌شد، امریکایی‌ها حتی ممکن بود کمک هم کنند در حل بحران هسته‌ای که ایران به آن دچار شد. دیپلمات های غربی همیشه تاکید داشتند چون شما با امریکایی‌ها کنار نمی‌آیید، در بانک جهانی، سازمان ملل، یونسکو و تمام نهادهای حقوق بین‌المللی دچار مشکل هستید.

این موقعیت تاریخی برای عادی سازی رابطه با غرب و هم چنین عادی سازی فضای سیاسی- اقتصادی در کشوررانباید ازدست داد، فردا بسیاردیر خواهد بود.

تا ثیرات دربلند مدت بستگی بە نتایج نهائی و سرنوشت مذاکرات و وسعت توافقات دارد. مثلا در دولت گرایش بە توافقات گستردە با غرب و بطور مشخص بر قراری مناسبات کامل با آمریکا قوی است و توافق هستەای را برای گشایش های اقتصادی نا کا فی می داند.

دسترسی ما به اطلاعات محدود است، لذا تعبیر ما از نیت‌های واقعی طرفین، یا بر مبنای اندک اطلاعاتی هست که قطره چکانی می‌شود و یا بر مبنای تصورات پیشین ماست. شاید مناسب‌تر باشد نیتِ طرفین را نه بر مبنای تصورات پیشین خود، بلکه از لابلای عملکردهای اخیر آنان ببینیم. عملکردهای اخیر طرفین اجمالاً مثبت بوده است.

فشارهای خارجی لزومأ به بهبود وضع داخلی نمی انجامد و بر همين اساس سياست خارجی به دور از تشنج هم دليلی ندارد که بخودی خود عاملی برای تشديد سرکوب ها و محدوديت های داخلی باشد. برعکس می تواند راه گشا هم باشد. بايد ديد که دولت آقای روحانی با امتياز بزرگی که در مذاکرات اخير و توافق حاصله از آن در دست دارد چقدر می تواند در پيشبرد برنامه های خود در عرصه داخلی نيز رويکردهای جديدی را برای پاسخگويی به سوالات و موانع موجود معرفی کره و به مرحله اجر در آورد.

پایدار ماندن و یا ناپایداری پیآمدهای این توافق، مهم‌ترین بخش آن است. اگر ما در داخل ایران شاهد زمینه‌های بازسازی اقتصاد، افزایش اشتغال، افزایش تولید در کشاورزی، کم شدن بورس‌بازی و توقف ساختن حباب‌ها (که در اقتصاد ما یک سرطان شده و هرچندگاه حبابی ایجاد می‌شود و عده‌ای در کنار آن ثروت‌های باورنکردنی انباشته می‌کنند و صاحبان واقعی این نیروی کار و سرمایه‌های تولیدی حذف می‌شوند) باشیم و نیروهای مثبت ایجاد بشوند و ما اشتغال سالم ببینیم، تمایل و انرژی برای رهبری سیاسی برای برداشتن گام‌های بعدی بیشتر خواهد شد