خیلی وقت است که به جنس‌های چینی عادت کرده‌ایم؛ لباس چینی، ظروف چینی، صنایع دستی ایرانی به طراحی کشور چین و حالا گردوی چین. جنس چینی می‌خریم چون ارزان‌تر است، بدون اینکه بدانیم با این کار چند انسان زحمت‌کش ایرانی صدمه می‌خورند.
با اینکه واردات گردوی چینی و اوکراینی به کشور مدت‌هاست که ممنوع شده اما گردوی چینی همچنان به وفور در بازار ایران یافت می‌شود و گردوهای مرغوب ایرانی روی دست باغداران مانده است. این در حالی است که زمان زیادی تا آغاز فصل گرما باقی نمانده و به این ترتیب گردوهای روی دست مانده رو به زوال و خرابی می‌روند.
ایران رتبه سوم تولید گردو را در جهان دارد. سطح کشت این محصول در ایران ۱۵۳ هزار هکتار است که ۱۱۰ هزار هکتار آن بارور است. به گفته مدیر کل دفتر امور میوه‌های سردسیری و خشک معاونت امور باغبانی، از آنجا که تولید گردو در ایران بیش از نیاز داخلی است، از این رو نیازی به واردات این محصول نداریم و برای حمایت از تولیدات داخلی و پیشگیری از آفات قرنطینه‌ای، واردات گردو ممنوع است و آنچه در بازار تحت عنوان گردوی چینی دیده می‌شود، قاچاق است.
گردوی ایرانی به لحاظ روغن‌دهی، طعم و مزه از بهترین گردوهای جهان است اما سایر کشورهای تولیدکننده برای اینکه بازار را بیشتر در دست بگیرند، روی هم‌اندازه بودن و یک‌دست بودن گردو‌ها کار کرده‌اند تا خریدار تحت تاثیر ظاهر این محصول قرار گیرد. گردوهای چینی که به وفور در بازار ایران یافت می‌شوند، هم‌اندازه و سفید‌تر هستند اما بر خلاف گردوی ایرانی به لحاظ کیفیت و طعم در سطح بالایی نیستند. با این حال از آنجا که قیمت گردوهای قاچاق چینی بسیار پایین‌تر از قیمت گردوی ایرانی است، بسیاری از ما این محصول را به راحتی خریداری می‌کنیم، بدون اینکه بدانیم که باغدار ایرانی چه لطمه‌ای می‌بیند وقتی ما با گردوی چینی خورش فسنجان درست می‌کنیم!
علی‌آقا یکی از کشاورزان قدیمی تویسرکان است که سال‌های سال از زمین‌هایش گرو برداشت می‌کند اما امسال گردوهایش بیشتر از هر سال روی دستش مانده برای اینکه گردوهای ارزان‌تر چینی با ظاهری زیباتر کار و بارش را کساد کرده‌اند: «والا چی بگم؟ گردوی خارجی تو تویسرکان فراوون شده. از کشورای دیگه مثل چین گردو میاد تو ایران که خیلیا به اسم گردوی مرغوب تویسرکان می‌فروشنش. ما خیلی وقتا دیدیم که گردوی چینی رو بسته‌بندی شده با اتوبوسای مسافربری میارن تویسرکان و با قیمت خیلی پایین به مشتری می‌دن. گردوی ماها فروش نرفته چون از بیرون داره گردو میاد به قیمت خیلی ارزون. این گردو خارجیا تو دست خیلی از دستفروشاست. بعضی از مردمم نمی‌دونن که این گردو خارجیه. فکر می‌کنن گردوی مرغوب کیلو ۴۵ هزارتومن تویسرکانو دارن از دستفروش مفت می‌خرن! ما به این دلالا اعتراض داریم چون نمی‌ذارن گردوهای ما که این همه براش زحمت کشیدیم، فروش بره.»
تنها باغداران تویسرکان نیستند که از قاچاق گردو به کشور متضرر شده‌اند. گردوهای باغداران دماوند هم روی دستشان باد کرده است: «خیلی وقته که گردوهامونو برداشت کردیم اما هیچ‌کس پیدا نمی‌شه بیاد این گردو رو از ما بخره. دستفروشا و وانتی‌ها همه گردوی چینی آوردن. جالبه دلالایی هم که قبلنا میومدن از ما گردو می‌بردن، دیگه سراغمون نمیان. مردم نمی‌دونن این گردوی چینی که دارن به این قیمت ارزون می‌خرن، هیچ کیفیتی نداره. از طرفی ما گردوهامونو خیلی وقته از پوست در آوردیم و خشک کردیم. اگه تا قبل از گرم شدن هوا گردومون فروش نره، خراب می‌شه و ضرر می‌کنیم. من نمی‌دونم این گردو چه جوری داره میاد تو ایران؟ این‌طوری که ما به خاک سیاه می‌شینیم.»
گردو در ۳۰ استان کشور تولید می‌شود و استان‌های کرمان، کرمانشاه، همدان، لرستان، کهگیلویه و بویر احمد، خراسان رضوی، چهارمحال و بختیاری، آذربایجان شرقی و غربی و مرکزی جزو استان‌های برتر در تولید این محصول هستند. از طرفی گردو یکی از مهم‌ترین محصولات غذایی، آجیلی، روغنی و خشکبار است که به لحاظ اقتصادی ارزش زیادی دارد. تمام قسمت‌های گردو شامل برگ، پوست، میوه، ریشه، ساقه و چوب برای موارد مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرد که مهم‌ترین آنها رنگ آمیزی، منبت‌کاری و استفاده دارویی است.
با اینکه مسئولان بارها از منع واردات گردو به کشور خبر داده‌اند اما به نظر می‌رسد که چین همچنان بازار گردوی ایران را قبضه کرده است.
ایسنا – سهیلا صدیقی
