مارکو روبیو، سناتور کوبائی تبار جمهوریخواه از ایالت فلوریدای امریکا، در مصاحبه با رادیو سراسری ملی” (ان.پی.آر) گفت که او “آماده است همین امروز به تشدید تحریمها [علیه ایران] رأی دهد”، اما پیش بینی کرد که کنگره امریکا به جای تصمیم گیری در این باره، ابتدا به دنبال بده بستانی [با کاخ سفید] برآید. طبق این بده بستان، اگر توافق جامع با ایران انتظارات کنگره را برنیاورد، آنگاه در مورد تشدید تحریمها تصمیم گرفته خواهد شد.
روبیو افزوده است: “احتمالاً نخستین رأی گیری در سال جدید متوجه هرگونه توافقی [بین ایران و امریکا] خواهد بود که برای تصویب به کنگره ارائه شود. این راهی است که هر پیمانی باید طی کند. احساس من این است که ما مقدمتاً چنین کنیم.”
روبیو، که از او به عنوان کاندیدای جمهوریخواهان برای انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ نام برده می شود، گفت که علیرغم هشدار اوباما ترجیح شخصی او این است که بلافاصله تحریمهای جدیدی علیه ایران وضع شوند. اوباما هشدار داده است که وضع تحریمهای جدید علیه ایران مذاکرات را از مسیر خود منحرف خواهد کرد. روبیو گفت که او فکر می کند ایرانیها فقط دارند وقت می خرند. با این حال او تأئید کرد که بسیاری از همکارانش، ترجیح می دند رویکرد صبر و نظاره را ترجیح می دهند.
روبیو می گوید: “برخی از همکاران من با اطمینان به من گفته اند که به طرحی رأی خواهند داد که بتواند دو کار کند: اولاً هر توافقی را منوط به تصویب کنگره کند – که من با این موافقم – و ثانیاً در صورت عدم دسترسی به توافق در خلال ۶ ماه آتی تحریمهای دیگری را به جریان اندازد. در صورت عدم دسترسی به یک توافق نهائی محتملاً تحریمهای جدیدی وضع و به اجرا گذاشته خواهند شد.”
او می افزاید: “احساس من این است که رویدادها به راهی بروند که ترسیم کردم. البته در این باره دیدگاه های دیگری نیز وجود دارند.”
شرح روبیو از روند محتمل مطابقت بسیاری دارد با طرح قانونی که باب کروکر، سناتور جمهوریخواه از ایالت تنسی و رئیس آتی کمیتۀ روابط خارجی سنا، در تابستان گذشته پیشنهاد کرد. روبیو همراه با تعداد دیگری از سناتورهای جمهوریخواه در اساس با این طرح موافق است. این طرح، در صورت تصویب، کاخ سفید را از کاهش تحریمها به عنوان جرئی از توافق با ایران، در صورتی که کنگره این توافق را نپذیرد، مانع می شود.
رهبر آتی اکثریت سنا، میچ مک کونل، نیز تصریح کرده است که خواهان یک رأی گیری فوری است، اما روشن نکرده است که می خواهد کدام مورد از قانون اول به اجرا درآید.
او، که سناتور ایالت کنتاکی است، در هنگام کارزار انتخاباتی اش در ماه نوامبر گذشته، گفته است: “اگر با ایران به توافقی قابل قبول نرسیم، آنچه باید بکنیم سفت کردن تحریمهاست. در واقع ما برای این کار طرح قانونی لازم را هم داریم. اما اکثریت فعلی (در نوامبر دموکراتها اکثریت را داشتند) از به رأی گذاشتن آن طفره می رود… این از آن مواردی است که سنای جدید باید به رأی بگذارد.”
روبیو تأئید می کند که بازهای مخالف ایران در سنا از رأی کافی برای ابطال هر نوع وتوی ریاست جمهوری برخوردارند. اوباما مکرراً تهدید کرده است که اگر به این نتیجه برسد که دستگاه قانونگذاری، مذاکرات با ایران را به خطر انداخته است، از حق وتوی خود استفاده خواهد کرد. اوباما امیدوار است که این مذاکرات به یک دستاورد دیپلماتیک تاریخی در زمان ریاست جمهوری او بیانجامند.
روبیو می گوید: “بعضی موضوعات هستند که از اختیار اوباما خارج اند. مثلاً موضوع تحریمها علیه ایران. من فکر می کنم که ما از یک اکثریت قاطع برخورداریم. یک اکثریت “وتو شکن”؛ چندان که بتواند تحریمهای دیگری را علیه ایران وضع کند و از رئیس جمهور بخواهد که به هر توافقی با ایران را برای تصویب به کنگره بیاورد.”
روبیو معتقد است که ایرانیها از مذاکرات برای سرپوش گذاشتن برنامه هاشان استفاده می کنند و کنگره به قدر کافی صبر کرده است. او می گوید:”من واقعاً متقاعد شده ام که رهبر ایران و اطرافیانش تصمیم گرفته اند که از این مذاکرات برای خریدن وقت استفاده کنند تا بتوانند برنامۀ هسته ای شان را پیش ببرند و حتی الامکان تحریمها را به عقب اندازند، بی آن که امتیاز غیر قابل برگشتی بدهند. ما الان بیشتر از یک سال است که منتظریم، بی آن که پیشرفت جدی ای حاصل شده باشد. برعکس، ایالات متحده امتیازاتی داده است، از جمله امتیازاتی که قطعنامۀ سازمان ملل علیه ایران را تضعیف کرده اند. قطعنامه ای که می گوید آنها حق غنی سازی یا بازپرداخت اورانیوم را ندارند.”
روبیو در پاسخ به این سؤال که “یعنی آیا نگرانید که ایرانیها توافق در بارۀ تقلیل اورانیوم غنی شده شان را که در چارچوب توافق موقت بدست امده، زیر پا بگذارند؟” می گوید: “نه، این که انها امروز چقدر اورانیوم غنی شده دارند، مهمترین نکته نیست. مهمترین نکته این است که آیا آنها توان غنی کردن و بازپرداخت را حفظ خواهند کرد یا نه. آخر، اگر آنها این توان را حفظ کنند – اگر انها ابزار، تکنولوژی و دانش این کار را حفظ کنند – آن گاه در ۳، ۴ یا ۵ سال آینده، زمانی که دیگر توجه دنیا به جای دیگری جلب شده باشد، آنها خواهند توانست همان زیرساختها و ابزار را دو باره به کار اندازند و توافق را بشکنند؛ یعنی همان کاری که کرۀ شمالی کرد”.
