جمعه ۲۵ اوت ۲۰۱۷، رئیسجمهور ترامپ تعیین تحریمهای خشن تازه علیه جمهوری بولیواری ونزوئلا را، بهعنوان تنبیه استقرار مجلس جدید قانون اساسی در آن کشور اعلام کرد. اما مجلس قانون اساسی با نادیده انگاشتن آخرین حملههای ترامپ، با برنامه کاملی از اصلاح علیه پاشنه تهدیدهای نظامی در برابر کشور امریکای جنوبی بهپیش میرود.
تهدید ونزوئلا از سوی ایالاتمتحده امریکا محدود به اکنون نیست. اوباما رئیسجمهور امریکا با استفاده از زبانی که مستلزم قانونی کردن تحمیل تحریمها بود، پیشازاین ونزوئلا را تهدیدی غیرعادی علیه امنیت و منافع امریکا اعلام کرده بود. اما ترکیب و سیاستهای دولت ترامپ در بخش اجرایی ما بهصورت فزایندهای وضعیت ضد ونزوئلایی دارد. تمرکز زیاد بر وضعیت سیاسی امریکا، در کابینه ترامپ و در میان مشاوران و افراد نزدیک ترامپ –افرادی با محورهای تشدید برخوردها علیه ونزوئلا- خطر را افزایش داده است.
بهعنوانمثال، رکس تیلرسون وزیر امور خارجه مدیرعامل اکسون موبایل، شرکت نفتی بزرگ چندملیتی بود که ستیزه تندی با دولت ونزوئلا بر سر ملی کردن برخی از داراییهای آنها در کشور داشت. ژنرال جان اف کلی که اکنون رئیس ستاد کاخ سفیداست، از سال ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۶ فرمانده یگان نظامی جنوبی امریکا بود، عبارت مختصری که کل امریکای لاتین را پوشش میدهد و تصور میشود از امریکا در برابر “تهدیدها”یی که از آن منطقه متوجه ایالاتمتحده است محافظت میکند. دولت ترامپ نیز در کنگره و خارج از کنگره با اشخاص راست افراطی مانند سناتور مارکو روبیو متحد است که کارزار رسوای تغییر رژیم علیه ونزوئلا را سازمان داده است، که بسیار شبیه به کارزاری است که امریکا از انقلاب ۱۹۵۹ تاکنون علیه کوبای سوسیالیست راه انداخته است. در مورد ربیو، راهکارهای به کار گرفتهشده علیه ونزوئلا تهدید برخی از همسایههای فقیر کارابینی ونزوئلا، مانند هائیتی، به قطع کمک در صورت عدم همراهی با خط امریکا درباره ونزوئلا را شامل میشود.
تحریمهای تحمیلشده علیه ونزوئلا پیشازاین هم وجود داشتند، اما تاکنون تمرکز آن تحریمها بر اشخاص خاصی مانند نیکولاس مادورو رئیسجمهور بوده است و تأثیر بسیار محدودی داشت. اما تحریمهای جدید تحمیلشده، صریحاً بهعنوان تنبیه برای انتخاب مجلس ملی قانون اساسی که طبق قانون اساسی ۱۹۹۹مجاز است، بسیار بیشتر خطرناکاند. آنها برای محروم کردن دولت ونزوئلا یا شرکت ملی نفت ونزوئلا PDVSA،از وجوه فزاینده ناشی از انتشار اوراق قرضه ملی جدید طراحیشدهاند. ونزوئلا اکنون در شرایط بسیار دشواری قرار دارد، و به پرداخت سودهای بالاتر برای وامهایی که از خارج دریافت میکند ناگزیر است، تحریمها برای تقریباً غیرممکن کردن این امر و ازاینرو خفه کردن اقتصاد ونزوئلا طراحیشدهاند. همانگونه که مارک ویسبورت تحلیلگر آمریکایی خاطرنشان میسازد، درد باید به بخشهای آسیبپذیرتر جمعیت ونزوئلا ضربه وارد کند. این با راهبرد مورداستفاده برای درهم شکستن کوبای سوسیالیست – که مردم را رنجدیدهتر کنید بهنحویکه آنها شورش کنند و دولتی را که امریکا دوست ندارد سرنگون کنند- همزمان است.
دو استثنا عجیب برای تحریمها
دو استثنا عجیب برای تحریمها وجود دارد. یکی آن است که هیچ حرکتی برای خاموش کردن پمپبنزینهای زیاد شرکت نفت CITGO در ایالاتمتحده امریکا وجود ندارد، اگرچه مالک CITGO شرکت ملی نفت ونزوئلا است. اما CITGO از هماکنون اجازه انتقال درآمدهای خود را به ونزوئلا نخواهد داشت.
استثنا دیگر گلدمن ساچز، یکی از بزرگترین عاملان سرمایه مالی جهان است. برخی در دولت ترامپ و در جناح راست عملیات ونزوئلایی خواهان ممنوعیت معامله گلدمن ساچز با ونزوئلا در مسئله اوراق قرضه ملی بودند، اما در این مورد به این شرکت خاص اجازه دادهشده است. راز مسئله زمانی آشکار میشود که کسی جایگاه بزرگ افراد گلدمن ساچز در دولت ترامپ را به یاد آورد، که با استو مونچین رئیس خزانهداری آغاز میشود.
بااینحال، در کاراکاس پایتخت ونزوئلا، اعضا منتخب مجلس قانون اساسی در برنامه کار قدرتمند غوطهور شدهاند. و نزدیک به رأس برنامه آنها در حال شکل دادن پاسخ به تهدیدهای جدید از سوی دولت ترامپ است، درعینحال به انواع اصلاحات زیادی که سالها مورد تقاضای گروههای پایهای در ونزوئلا بودهاند توجه دارند.
دومین حزب بزرگ در ائتلاف حاکم حزب کمونیست ونزوئلا است. حزب کمونیست ونزوئلا حامی باثبات دولت مادورو بوده است، اما سیاستهای خاصی را، بهویژه در عرصه اقتصادی هم موردانتقاد قرار داده است. حزب کمونیست ونزوئلا بهشدت از مجلس ملی قانون اساسی، که در آن حضور دارد حمایت میکند، و پیش از انتخابات مجلس رشتهای از اقدامهای اصلاحی را مطرح کرده است، که اکنون در مجلس و در کشور برای پیش برد آنها تلاش میکند.
مشکل اقتصادی کلیدی که ونزوئلا با آن رودررو شده است
حزب کمونیست ونزوئلا مشکل اقتصادی کلیدی را که ونزوئلا با آن رودررو شده است، با آغاز کردن از ابتدای شکوفایی نفت آن در دهه ۱۹۲۰ خاطرنشان میسازد. نفت به حد افراطی به فروش نفت خام در بازارهای بینالمللی، و واردات همه نوع کالاهای اساسی، ازجمله غذا و دارو وابسته است، که بسیاری از آنها را ونزوئلا میتواند در داخل کشور تولید نماید. ونیز، اگرچه دشمنان دولت ونزوئلا بحران تورم مهارناپذیر جاری، کمیابی و منجر شدن به بیثباتی اجتماعی و سیاسی را تقصیر ” سوسیالیسم شکستخورده” میدانند، در حقیقت ونزوئلا هر گز کشوری سوسیالیستی نبوده و نیست. اگرچه رئیسجمهور قبلی مادورو، هوگو چاوز، صنعت نفت ملی شده را تحت کنترل شدید دولت درآورد، و استانداردهای زندگی مردم ونزوئلا، بهویژه فقیرها را، با استفاده از سرمایهگذاری سود نفت در پروژههای مسکن، بهداشت، آموزشوپرورش و سایر چیزها تا حد زیادی بهبود بخشید، اما بخش زیادی از اقتصاد تحت کنترل شرکتهای بزرگ خصوصی که به گروه سیاسی دست راستی که برای سرنگونی دولت تلاش میکنند وابسته هستند باقی ماند. این بهویژه در قلمرو توزیع غذا و داروی وارداتی، و در بخش بانکداری خصوصی حقیقت دارد. احتکار و جمعآوری و نیز شیوههای کسبوکار غیرقانونی عمومیت دارد، و برخی ممکن است عمداً برای تضعیف دولت طراحیشده باشند.
بهبود استانداردهای زندگی مردم ونزوئلا تحت حکومت دولت بولیواری مسئله وابستگی همیشگی به واردات را نیز بهصورت ناخواسته بدتر کرده است، به این دلیل ساده که مردم اکنون بیش از گذشته پول برای خرید کالاهای وارداتی دارند.
بخش بهویژه خطرناک وضع دشوار کنونی آن است که ذخیره ارزی ونزوئلا بهشدت کاهشیافته است. دولت مادورو خواهان ورود بهصرفه جویی افراطی پول با وارونه کردن پیشرفتهای اجتماعی تعهد شده از سوی چاوز، و درنتیجه بنا کردن رژیم نئو لیبرال نیست که در آن رژیم مشکلهای کشور میتواند با پشتیبانی کارگران، دهقانان خردهپا و فقرا حل شود؛ازاینرو برای حفظ سرخود بالای آب با مراجعه به منابع وام جهانی برای کمک بیشتر که با وضعیت مشخص ونزوئلا، تنها با شرایط بدتر و بدتری، و با نرخهای بالاتر و بالاتری، یا با گرو گذاشتن داراییهای کشور برای بالا بردن کسب پول برای پرداخت بدهی ملی کشور میتواند فراهم شود تلاش کرده است.
دولت ترامپ و جناح راست ونزوئلا این را دامی میبینند که باید در راه ونزوئلا پهن شود. آنها با نادیده گرفتن توانایی ونزوئلا برای انتشار اوراق قرضه ملی، فکر میکنند، که دولت ناگزیر از کاهش بودجه رفاه اجتماعی خواهد شد، که بهنوبه خود نارضایی بیشتری را در پایگاه حامی بولیواری ایجاد خواهد نمود.
ازاینرو تحریمهای جدید امریکا، به فراخوان آشکار در میان برخی از بخشهای جناح راست ونزوئلا برای دخالت امریکا جهت سرنگونی دولت مادورو افزوده میشود.
حزب کمونیست ونزوئلا به اجرای اصلاحات اولویت میدهد
حزب کمونیست ونزوئلا و دیگران بارها خواستار اصلاح پویشهای منفی بودهاند – اصلاحاتی که به خاطر ماهیت خود مستلزم ” گردشبهچپ” بود. آنها اکنون این را وضعیت اضطراری میبینند که نیازمند اقدام فوری است.
حزب کمونیست ونزوئلا به اجرای این اصلاحات اولویت میدهد. یکی از این اصلاحات، ملی کردن سامانه بانکداری خصوصی است، بهنحویکه دیگر دشمنان ثروتمند دولت کنترل انتقال دلارها را به شرکتها در ونزوئلا مانند شرکتهایی که توزیع مواد غذایی را به عهدهدارند در اختیار نداشته باشند. اصلاح دیگر، درست کردن پوشش دیوانهوار نرخ مبادله ارزی است، که احتکار، قاچاق و بازار سیاه را تشویق میکند. اما اصلاح دیگر، پایان دادن به موافقتنامههایی با ایالاتمتحده است که بهموجب آن شرکتهای آمریکایی روی درآمدهای ونزوئلایی خود تنها در امریکا و نه در ونزوئلا مالیات میپردازند. بازهم اصلاح دیگر اقدام مؤثر برای استمهال بازپرداخت بدهیهای خارجی است.
حزب کمونیست در فراخوان به دادن اولویت عالی به تنوع ابعاد تولیدی اقتصاد تنها نیست، به صورتی که ونزوئلا دیگر وابسته به صادرات نفت و ازاینرو دستخوش تغییر قیمتها در بازارهای جهانی نخواهد بود. تنوعبخشی به اقتصاد میتواند وابستگی کشور به واردات خارجی را نیز کاهش دهد، که میتواند نقشههای زیرکانه راست ونزوئلا و نیز امپریالیسم را تضعیف نماید. بهعنوانمثال، هیچ دلیلی برای آنکه ونزوئلا نسبت بزرگی از مواد غذایی خود را، وقتیکه آبوهوا، خاک و منابع انسانی دارد که میتواند این وابستگی را بشکند وارد نماید.
حزب کمونیست ونزوئلا خواهان چیدن ریشهای بالهای انحصارهای واردکننده مواد غذایی است، تا غلبه دولت بر توزیع مواد غذایی را گسترش و از این راه به احتکار، معاملات غیرقانونی بازار سیاه و قاچاق مرزی مواد غذایی پایان دهد.
همه این امور میتواند با دادن نقش بیشتر به پایگاههای ریشهای در پیش برد اقتصاد و کشور، بهعنوان ابزار مبارزه با بوروکراسی و فساد دولتی همراه شود.
ونزوئلا چگونه میتواند این اصلاحات ضروری را بدون قطع شبکه امنیت اجتماعی که از کارگران، دهقانان خردهپا و فقرا حمایت میکند تأمین مالی نماید؟ حزب کمونیست ونزوئلا برای پیش برد اصلاحات مالیاتی عمدهای تلاش خواهد کرد. حزب وضعیت جاری اخذ مالیات را بهعنوان پسرفت افراطی و گرفتن مالیات بیشتر، با سرمایهگذاری سودهای مالیات نپرداخته و مالیات فزاینده ارزشافزوده قبلی بر مصرفکننده را موردانتقاد قرار میدهد. این (رابطه) باید واژگونه شود.
اگرچه حزب کمونیست ونزوئلا به همکاری با و در داخل مجلس قانون اساسی متعهد است، اما کل مجلس را در جهتگیری کاملاً چپ گرانمی بیند. (این مجلس ) با بسیج عمومی مردم ونزوئلا که برای اجرای این امور و دفع فروپاشی یا دخالت مسلحانه ایالاتمتحده امریکا اساسی خواهد بود یکسان نیست. ازاینرو حزب خواستار بسیج دائمی تمام مردم است برای قطعی کردن پتانسیل مجلس قانون اساسی، برای ایجاد اصلاحات اقتصادی، سیاسی و اجتماعی که کاملاً واقعی هستند.