اسامه بن لادن، رهبر القاعده که مسولیت عملیات ۱۱ سپتامبر سال ۲۰۱۱ را به عهده داشت، به عنوان خطرناک ترین مرد جهان و “شاهزاده ترور” نامیده شده بود، آخرین فصل زندگی اش، همان شکار پر حاشیه ای بود که به مدت ده سال طول کشید و به زندگی اش پایان داد. هنگامی که نیروهای آمریکایی به وی اجازه دادند تا از قله کوه تورا بورا فرار کند، یعنی از دسامبر ۲۰۰۱ او دیگر از انظار عمومی ناپدید شد. از آن زمان او تحت تعقیب همه آژانس های اطلاعاتی ایالات متحده قرار گرفت و برای پیدا کردن او یک جایزه ۲۵ میلیون دلاری تعیین کردند، گویی زمین دهان باز کرده و او را بلعیده بود. گرچه گاه گاهی پیام های صوتی و تصویری او منتشر می شد.
هنگامی که در آن شب ۲ ماه مای ۲۰۱۱، سر و صدا ها در جلال آباد کاهش یافت، هنوز کمتر از دو ساعتی برای بن لادن وقت زندگی مانده بود، اما او از ماجرایی که داشت اتفاق می افتاد، کاملا بی خبر بود. دو هلیکوپتر عظیم دو موتوره Chinook به خوبی در مقابل صحنه عملیات فرودآمدند تا در صورت بروز هر نوع مشکل، به عنوان نیروی ذخیره، فورا دست به عملیات لازم بزنند. اما دو هلیکوپتر “شاهین” نیز که برای اولین بار از آن ها استفاده می شد با گذشتن از ایالت ابوت آباد، در ۵۰ کیلومتری شمال کوهپایه های کاراکورام، منطقه محبوب افسران بازنشسته پاکستانی، در علملیات شرکت داشتند. مقصد این دو هلی کوپتر یک خانه سه طبقه بدون تزئینات با یک حصار به ارتفاع ۵ متر بود که فقط یک کیلومتر با آکادمی نظامی پاکستان فاصله داشت.
هنوز هیچ اطلاعات درست و دقیقی در مورد محل خفای بن لادن و چگونگی لو رفتن محل سکونت او به بیرون درز نکرده است. اما ماه ها طول کشید تا ماموران “سازمان سیا” با جمع آوری مجموع داده ها، مطمئن شوند که باید مقدمات “عملیات نیزه نپتون” آغاز شود. بن لادن از سال ۲۰۰۶ در ابوت آباد در شمال پاکستان همراه زنان و فرزندان و نوه های خود، بدون ارتباط اینترنتی و تلفن زندگی می کرد. درست در قلب پاکستان که متحد استراتژیک ایالات متحده است. هنگامی که عملیات آغاز می شود، اولین هلیکوپتر در منطقه ابوت آباد سعی می کند در پایین ترین سطح پرواز کند، اما یکی از چرخ های آن به دیواری برخورد می کند و سقوط می کند. که باعث عصبانیت و نگرانی رئیس جمهور اوباما و دیگر رهبران ناظر بر عملیات می شود. سرانجام ۲۳ مرد از نیروی مخفی “Delta Seals” به سوی خانه ای تاریک راه یافتند. آنها چندین نفر از ساکنان خانه را که در حال رفتن به طبقه فوقانی بودند می کشند. و سرانجام بن لادن را هم پیدا می کنند و به او تیراندازی می کنند و او هم کشته می شود.
کلمه رمز”جرونیمو-Geronimo“
رمز عبور”جرونیمو” سه بار از طریق رادیو برای کماندو های مامور قتل بن لادن، ارسال می شود. در کاخ سفید اوباما با خوشحالی اعلام کرد: “او در چنگ ما است، بالاخره او را گیر انداختیم”. بعدا رسماً اعلام کردند که اسامه بن لادن قرار بود واقعاً زنده دستگیر شود. اما شیوه حمله کماندو ها که بعد ها در فیلمی هم که نشان داده شد، گویای تصمیم دیگری بود. می شود گفت که زنده ماندن و یا دسگیری او در اولویت برنامه ای که تدارک دیده شده بود، نبود.
پایان عملیات قتل اسامه بن لادن در ده سال پیش، امروز به عنوان پیروزی سیاسی اوباما در تاریخ ثبت شده است و این امر در آن زمان به او کمک کرد تا درانتخابات بعدی، پیروز شود. فیلم ۳۸ دقیقه ای واقعه ابوت آباد، که چندین بار از رسانه های مختلف پخش گردید، پایان پیروزمندانه یک انتقام از او در ارتباط با واقعه ۱۱سپتامبر بود. برای همه کسانی که روایت های جنایت و کشتار بنیانگذار القاعده، در آفریقا، خاورمیانه و سرانجام در آمریکا را دنبال می کردند، مرگ بن لادن، پایانی وحشتناک اما قابل قبولی را رقم زد.
تشکیلات القاعده که به دلایل زیادی در عرصه های مختلف از جمله ترور و کشتار مسلحانه، موفقیت های زیادی پیدا کرده بود، پس از مرگ رهبر آن، اسامه بن لادن، مدتی بود که رو به افول گذاشته بود. زیرا دیگر جهان درجستجوی بن لادن و انتقام های او نبوده و خانه او در ابوت آباد پاکستان با خاک یکسان شده است.اما اشتباهات سیاسی مهلک رهبران ایالات متحده آمریکا در عراق، به نفع ظهور “دولت اسلامی” انجامید. به این مفهوم که چند سال پس از مرگ بن لادن رهبر القاعده، یک نیروی جهادی آماتور با پشتیبانی برخی قدرت های منطقه، پا به میدان گذاشت و اقدام به قتل و غارت و اقدامات وحشیانه علیه مردم منطقه کردند.
بن لادن کشته شد اما طالبان بازگشته است
درست به مناسبت سالگرد کشتن اسامه بن لادن در منطقه مشهور ابوت آباد پاکستان، جو بایدن معاون پیشین اوباما و رئیس جمهور فعلی آمریکا اذعان می کند که ایالات متحده در برابر نیروهایی که نمی توان آنها را بطور مستقیم مورد هدف شلیک قرار داد، شکست میخورد. در اول ماه مای، آمریکا اعلام کرد که نیروهای خود را تا ۱۱ ماه سپتامبر سال جاری از افغانستان بیرون می کشد. دونالد ترامپ هم که اعلام کرده بود در پی صلح افغانستان است و با دور زدن دولت افغانستان، با طالبان مذاکره کرده بود، سرانجام تصمیم گرفت که آمریکا باید از افغنستان خارج شود. نیروهای ناتو هم اعلام کردند که خاک افغانستان را ترک می کنند. هزاران نفر از افراد غیر نظامی طی ده ها سال حضور نظامی ناتو در افغانستان، به دلایل مختلف کشته شده اند. حال ده سال پس از مرگ بن لادن که حاکمان بنیادگرای کابل سالها از او محافظت می کردند و خروج واشنگتن ازفغانستان، طالبان ها، این بازندگان سابق، دو باره به قبضه کردن دولت در کابل چشم دوخته اند. آمریکایی ها تا آنجا که توانستند فرماندهان طالبان را یکی پس از دیگری کشتند، اما نتوانستند جلوی قدرت گرفتن دوباره طالبان را بگیرند. درست به همان شکل که علیرغم پیروزی سریع علیه رژیم صدام حسین در سال ۲۰۰۳ کشور عراق به مرکز تاخت و تاز بنیاد گراهای اسلامی و باند های تروریستی تبدیل شد و تا کنون به آرامش نرسیده است.
ده سال پیش، یک تیم کماندوی ویژه آمریکایی،با حمله به مقر و سکونت اسامه بن لادن در پاکستان، توانست او را به قتل برساند. پس از عملیات این کماندو ها، دولت آمریکا از آن به عنوان یک عملیات موفق آمیزو پیروز مندانه نام برد. عملیاتی که در یک نیمه شب، ساکنان جلال آباد افغانستان را از صدای هواپیما ها و هلی کوپترها که ازبالای سر آنها از شرق به سمت مرز پاکستان عبور می کردند، نگران و وحشت زده کرده بودند. اما در دهمین سالگرد مرگ بن لادن، پرسش این است که آیا حمله به افغانستان هم موفق آمیز و پیروزمندانه بود؟ آیا با کشتن رهبرانی مثل او، وحشت و خشونت نیز با آنها به خاطره ها خواهد پیوست؟
۲۲ اردیبهشت ۱۴۰۰ (۱۲ مای ۲۰۲۱)