محمد رافیک مهاوش، دوستِ روزنامه نگار جوان من در غزه، به من گفت که قیمتهای موادغذایی درهفتههای اخیر در نوار تحت محاصره سیر نجومی داشته و خانوادههای بسیاری که در حال حاضر فقیر نگه داشته میشوند برای تامین غذای سفرۀ خود مبارزه میکنند.
او گفت،” قیمتهای مواد غذایی ، به ویژه از زمان آغاز جنگ روسیه – اوکراین، به صورت دردآوری بالا میرود. قیمت مواد غذایی اساسی مانند گندم و گوشت، تقریبا دو برابر شده است. بهعنوان مثال، قیمت مرغ که تنها بخش کوچکی از مردم غزه ازعهده خرید آن بر می آمدند، از ۲۰ شکل( تقریبا ۶ دلار) به ۴۵ شکل (تقریبا ۱۴ دلار) افزایش یافته است.
افزایش قیمتها ممکن است در برخی بخشهای جهان قابل مدیریت باشد اما درمحلی که فقیر نگه داشته میشود، در جایی که ۱۵ سال تحت محاصره نظامی کامل اسرائیل بوده است، قطعا بحران انسانی بزرگ مقیاسی در شرف وقوع است.
در حقیقت، این هشدار گروه خیریه بین المللی آکسفام نیز بود، که در ۱۱ آوریل گزارش داد که قیمتهای مواد غذایی در سراسر فلسطین تا ۲۵ درصد بالا رفته است، اما هشداردهندهتر میزان ذخایرآردگندم در سرزمینهای اشغالی است که میتواند در” طی سه هفته به اتمام برسد”.
تاثیر جنگ روسیه –اوکراین در تمام بخشهای جهان احساس میشود ، این احساس در برخی محلها بیشترازجاهای دیگراست. کشورهای آفریقایی و خاورمیانه، که در حال مبارزه با مشکلات از پیش موجود، فقر، گرسنگی و بیکاری بودهاند تحت بیشترین تاثیرقرارگرفتهاند. اما فلسطین حکایتی کاملا متفاوت است. فلسطین کشوری اشغال شده است که تقریبا به تمامی، بر عمل قدرت اشغالگر اسرائیل متکی است، که از گردن گذاشتن به قوانین بینالمللی و انسانی خودداری میکند.
موضوع برای فلسطینیها پیچیده است، چون تقریبا تمام جنبههای زندگی آن به نوعی به اسرائیل ربط دارد.
غزه سالها زیر محاصره اقتصادی اسرائیل بوده است، و موادغذایی که اسرائیل اجازه ورود آن را به نوار غزه میدهد از سوی اسرائیل به مثابه اقدام تنبیه جمعی جیره بندی و دستکاری میشود. عفو بینالملل در گزارش خود در بارۀ آپارتاید اسرائیل که در فوریه گذشته منتشر کرد محدودیتهای اسرائیل علیه تامین مواد غذایی و گاز فلسطینیها را با جزئیات شرح میدهد. بنا به اعلام گروه حقوق بشر، اسرائیل ” برای تعیین میزان اجازه ورود غذا به داخل غزه از فورمولهای ریاضی استفاده میکند”، و تامین مواد غذایی را به آنچه تل آویو آنرا ” برای بقای جمعیت غیر نظامی ضروری” فرض میکند محدود میسازد.
صرفنظر از موضوعهای زیرساختی بسیار ناشی از محاصره مانند فقدان آب آشامیدنی، برق، ابزار کشاورزی و غیره- غزه بخش زیادی از زمین قابل کشت خود را نیز به خاطر ایجاد منطقه نظامی از سوی اسرائیل در ناحیه مرزی سراسر نوار از دست داده است.
ساحلغربی هم وضعیت بهتری ندارد. اکثر فلسطینیها در سرزمینهای اشغالی بارهای رشد یابنده ای از اشغال اسرائیل، در ترکیب با تاثیر ویرانگرهمهگیری کووید- ۱۹ و ضعفهای ساختاری در میان قدرت فلسطینی، شایع بودن فساد و ناکارآمدی را احساس میکنند.
آکسفام میگوید، فلسطین ۹۵ درصد گندم خود را وارد میکند و به هیچ وجه امکانات انبار کردن آنرا ندارد. تمام این واردات از طریق اسرائیل به فلسطین حمل میشود، که تمام دسترسی فلسطینیها به جهان خارج را کنترل میکند. چون خود اسرائیل تقریبا نیمی از حبوبات و غلات خود را ازاوکراین وارد میکند، از این رو فلسطینیها گروگان این سازوکار هستند.
اسرائیل، اما مواد غذایی را انباشته و تا حدودی از لحاظ انرژی مستقل است، در حالیکه فلسطینیها در تمام سطوح برای تامین آن مبارزه میکنند. اگرچه مقامات فلسطینی باید بخشی از تقصیرسرمایهگذاری دستگاه “امنیتی” خود به هزینه امنیت غذایی را به دوش بگیرند، اما اسرائیل بسیاری از کلیدهای بقای فلسطنیها را در دست دارد.
با وجود صدها نقطه ایست بازرسی نظامی در ساحلغربی، جدا کردن جامعهها از یکدیگر و جدا کردن کشاورزان از زمینهای کشاورزی، کشاورزی پایدار در فلسطین تقریبا غیرممکن است.
دو موضوع عمده تصویری از قبل دشوار را پیچیده میکند: اول، “دیوار جدایی” صدها کیلومتری، که عملا نه اسرائیلیها و فلسطینیها ، بلکه، در حقیقت فلسطینیها را از قطعات بزرگی از سرزمین خود، اساسا از مناطق کشاورزی خود محروم میکند، و دوم، سرقت یک جای آب فلسطینیها از منابع زیرزمینی ساحل غربی. در حالی که بسیاری از جوامع فلسطینی برای یافتن آب آشامیدنی در تابستان مبارزه میکنند، اسرائیل در تمام طول سال هرگز کمبود آب را تجربه نمیکند.
منطقه به اصطلاح C، که تقریبا ۶۰ درصد از مساحت کل ساحل غربی را تشکیل میدهد، تحت کنترل کامل ارتش اسرائیل است. اگرچه در مقایسه منطقهای کم جمعیت است، اما بیشترین زمین کشاورزی منطقه، به ویژه مناطق واقع در دره بسیار حاصلخیز اردن را دربر میگیرد. اگرچه اسرائیل در اثر فشار بینالمللی الحاق رسمی منطقه C را به تعویق انداخته است، اما منطقه عملا به اسرائیل ملحق شده و فلسطینیها به آرامی به خارج ازآن منطقه رانده میشوند و جمعیت فزاینده شهرکهای غیرقانونی یهودی اسرائیلی جایگزین آنها میشوند.
– منطقه سی یا به عربی ج ناشی از تقسیم اداری توافق اسلو ۲ در ساحل غربی است که به مناطقی خارج از مناطق A و B ساحل غربی اطلاق میشود. منطقه سی تقریبا ۶۱ درصد سرزمین ساحل غربی را تشکیل میدهد، منطقه تحت توافق اسلو ۲ در سال ۱۹۹۵ قرار بود به قلمرو فلسطینی منتقل شود. اما این انتقال تاکنون رخ نداده است. – مترجم ۲ ۶۱ ۱۹۹۵