از ساعات اولیه‌ی امشب شنبه ۲۳ مهرماه، چشم‌های ایرانیان با نگرانی به تپه‌های اوین و شعله‌های آتش برخاسته از آن‌جا خیره مانده است. از یک سو، شعله‌های بلند آتش، صدای انفجارهای پیاپی، روان شدن سیل یگان‌های سرکوب به سمت اوین، ترافیک پل روی اوین و از سوی دیگر، خبرهای ضدونقیض حکومت و خبرگزاری‌های رسمی‌ای که پرونده‌ی دروغ‌پردازی و کتمان حقیقت در موردشان قطورتر از آن است که قابل اعتماد باشند.
در شرایطی که خیزشی که با قتل مهسا (ژینا) امینی آغاز شد، به هفته‌ی پنجم خود وارد می‌شود و علیرغم سرکوب‌های شدید، مردم نه تنها دست از اعتراض برنداشته‌اند، بلکه خواسته‌های‌شان بنیادی‌تر و عمیق‌تر هم شده است، خبر آتش‌سوزی در زندان اوین خبر ساده‌‌ای نیست.
از اولین روزهای آغاز این خیزش در کنار دستگیری گسترده‌ی فعالین مدنی، صنفی، اجتماعی و سیاسی، معترضین در خیابان، دانشگاه و مدرسه را نیز به صورت فله‌ای بازداشت کردند. شرایطی که موجب شده، خانواده‌های زیادی هر روز جلوی زندان اوین به امید گرفتن خبری از فرزندشان در آن‌جا حاضر باشند. در اولین واکنش‌ها به آتش‌سوزی اوین و نگرانی این خانواده‌ها، آنان را با گاز اشک‌آور از محل دور کردند.
در این میان، خبرگزاری قوه‌ی قضاییه در خبری اعلام کرد که این آتش‌سوزی در پی درگیری بین زندانیان «محکومیت مالی و سرقت» در «کارگاه خیاطی» زندان اوین روی داده و مهار شده است. خبرگزاری فارس اما درگیری در «بند ارازل و اوباش» را موجب آتش‌سوزی اعلام کرد و در خبرهای بعدی از «شورش» زندانیان و «مهار» آن نوشته شد.
اما از سوی دیگر شاهدین عینی، از شنیدن صدای انفجارهای پیاپی، در نزدیکی زندان اوین سخن می‌گویند و ویدئوهایی هم مبنی بر پرتاب دست‌کم دو شی نورانی به سمت زندان اوین و در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده‌اند. صدای شلیک گلوله هم در بسیاری از ویدئوهای منتشر شده به وضوح شنیده میشوند.
ما در کنار خانواده‌های زندانیان نگران و چشم‌به‌راه خبری از عزیزان‌شان هستیم، عمیقاً نگران همه‌ی زندانیان زندان اوین و از جمله زندانیان سیاسی در بندهای این زندانیم. تجربه‌ی کشتار ۶۷ زندانیان، حمله به کوی دانشگاه در سال ۷۶، فاجعه‌ای که سال ۸۸ در کهریزک رقم زده شد، شلیک دو موشک به هواپیمای مسافربری اوکرایینی و گرفتن جان ۱۷۶ مسافر، و… و پس از آن انکار، دروغ و توجیه، دلایلی هستند که به نگرانی نسبت به جان زندانیان دامن می‌زنند. مسئول جان و امنیت زندانی در زندان با مسئولین زندان و کل حکومت است. گرچه هنوز جزئیات این واقعه مشخص نیست، ما نسبت به جان و سلامتی تمامی زندانیان در بند از هر قشر و جناح اجتماعی نگرانیم و برای حفظ امنیت و سلامت زندانیان هشدار میدهیم. جمهوری اسلامی ایران و تمامی ارکان قضایی و امنیتی آن در این سانحه مسئول و باید پاسخگو باشند.
