چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳ - ۰۹:۵۰

چهارشنبه ۲۶ دی ۱۴۰۳ - ۰۹:۵۰

"همگامی" خواهان لغو حکم اعدام خانم پخشان عزیزی و آزادی فوری ایشان است
همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ایران انزجار شدید خود را از حکم اعدام خانم عزیزی اعلام میدارد و خواهان آزادی هرچه زودتر ایشان و سایر زندانیان سیاسی ایران و...
۲۶ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ايران
نویسنده: همگامی برای جمهوری سکولار دموکرات در ايران
حجاب اجباری، محدودیتی بزرگ برای ورزش دختران
ما از جامعه ی ورزشی ایران، خصوصا مردان ورزشکار، انتظار داریم که برای رفع کلیه ی محدودیت ها از جمله حجاب اجباری، کنار زنان ورزشکار بایستند. ما همچنین از نهادهای...
۲۶ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: نسرین ستوده و صدیقه وسمقی
نویسنده: نسرین ستوده و صدیقه وسمقی
حدود و ثغور علم قاضی در استقلال قضایی
حق دادخواهی و داشتن یک نظام قضایی منصف و برخورداری از دادرسی عادلانه از جمله حقوق اساسی ملت‌ها است، و این اهداف، جز در زیر چتر حمایت یک نهاد قضایی...
۲۵ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: سیروان منصوری
نویسنده: سیروان منصوری
صلح متزلزل در سوریه جدید
پس از سقوط دیکتاتوری اسد, انتقال قدرت در سوریه منظم تر از آن چیزی بوده است که بسیاری انتظار داشتند. اما آیا حاکم جدید حاضر به سازش های پایدار هست؟...
۲۴ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: مهند النجار و ماکسیمیلیان پاپ - برگردان رضا کاویانی
نویسنده: مهند النجار و ماکسیمیلیان پاپ - برگردان رضا کاویانی
موج شاخه های گل میخک بر مزار رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت
روز یکشنبه ۱۲ ژانویه ۲۰۲۵, صد وششمین سالگرد به قتل رساندن رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت بود. مطابق معمول در این روز همه ساله در شهر برلین یادبود قتل رهبران...
۲۴ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: رضا کاویانی
نویسنده: رضا کاویانی
داشتم پوست می انداختم
در سپیدار خیال، باز می خواندم این سرود: من به پایان نمی اندیشم ...
۲۴ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: کاوه داد
نویسنده: کاوه داد
چرا سلطنت‌طلب‌ها در توهم خودبزرگ‌بینی به‌سر می‌برند؟
اساساً نوع نگاه و برخورد راست‌های افراطی با دیگران، بر مبنای دوقطبی‌سازی شدید شکل می‌گیرد: یا به‌طور کامل از آن‌ها حمایت می‌کنند یا به سرکوب و حتی حذفشان می‌پردازند. این...
۲۳ دی, ۱۴۰۳
نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده

رفراندوم در اقلیم کردستان: تهدید یا فرصت

تردیدی در فساد دستگاه رهبری اقلیم کردستان و به‌ویژه شخص مسعود بارزانی و طایفه او که همه پُست‌های کلیدی در دولت اقلیم را بر عهده‌دارند، وجود ندارد. اما رفراندوم‌ حق و فرصتی است در جهت برآورده شدن آرزویی دیرین که در طول سالیان، از نسلی به نسل دیگر انتقال‌یافته است. نتایج احتمالی اعمال این حق موجبی برای نفی آن - خواه توسط جمهوری اسلامی، خواه ترکیه یا هر نیروی دیگری - نمی تواند باشد.

با نزدیک شدن ۲۵ سپتامبر، تاریخ اعلام‌شده برای برگزاری رفراندوم در «اقلیم کردستان»، شاهد تحرک‌های بسیاری در منطقه و فراتر از محدوده منطقه و نیز موج فزاینده التهاب پیرامون آن هستیم. مخالفت‌ها با برگزاری این رفراندوم، از جوانب مختلف و با انگیزه‌های گوناگون، صورت می‌گیرند. به نظر می‌رسد که شیوه ابراز مخالفت‌ها و پیش‌بینی پیامدها نیز بسته به تأثیرات احتمالی برگزاری و نتایج آن، از اعمال تحریم‌ها و قطع کمک‌های اقتصادی آمریکا و برخی کشورهای اروپایی، تا باز گذاشتن دست نیروهای شبه نظامی شیعی در ایجاد جو وحشت و ترور، علاوه بر قطع حمایت‌های سیاسی و اقتصادی، و بستن مرزها که از جانب ایران طرح گشته‌اند، تا به تقابل نظامی و بروز تنشی در ابعاد بزرگ، که از جانب بغداد و آنکارا به‌روشنی اعلام‌شده‌اند را شامل می‌شوند.

مخالفت تا حد اعلام گسیل ارتش

به دنبال اعلام رفراندوم توسط مسعود بارزانی و تصویب آن در پارلمان اقلیم، و متقابلاً، رأی پارلمان عراق به محکوم کردن رفراندوم به‌مثابه حرکتی برخلاف قانون اساسی کشور، مناسبات دولت مرکزی عراق با اقلیم کردستان وارد فاز خطرناکی گردید. تا جایی که عبادی نخست‌وزیر عراق، اقلیم کردستان را تهدید به از دست دادن تمامی امتیازاتی کرد که پس از سرنگونی صدام کسب کرده بود. روشن است که در صدر این امتیازات، فروش نفت کرکوک قرار دارد که اصلی‌ترین تکیه‌گاه دولت اقلیم در سمت اعلام استقلال محسوب می‌شود. استخراج و فروش نفت کرکوک که با شرکت تعدادی از انحصارت بزرگ نفتی صورت ‌می‌گیرد، دلیل اصلی قطع سهم دولت اقلیم از بودجه کل کشور عراق، از پنج سال پیش تاکنون اعلام گردید که همچنان نیز ادامه دارد. قطع سهم دولت اقلیم از بودجه کشور، شامل نیروهای پیشمرگه دولت اقلیم نیز می‌شود که در حقیقت، بخشی از نیروهای مسلح کشور عراق به‌حساب می‌آیند. عبادی در ادامه اعلام مخالفت با رفراندوم، حتی امکان استفاده از نیروی نظامی در جهت مقابله با رفراندوم را نیز غیرمحتمل ندانست.

  در شرایطی تداوم حضور داعش از یکسو و از سوی دیگر حضور نیروهای القاعده در عراق، بروز تنشی از این نوع که پتانسیل تبدیل به تنشی بزرگ را با خود به همراه دارد، امید به برقراری صلح و آرامش در عراق را تبدیل به یاس خواهد کرد. لازم به ذکر است که واحدهای نظامی جریان موسوم به «طریقت نقشبندی» که در حقیقت استخوان‌بندی و مغز متفکر نیروهای سنی مذهب متحد داعش در تسخیر موصل و دیگر شهرهای عراق، محسوب می‌شدند، نیز با صدور اعلامیه‌ای مخالفت قاطعشان با رفراندوم و فراهم‌سازی زمینه جدایی تکه‌ای از خاک عراق و آمادگی‌ خود را برای مقابله نظامی با آن اعلام کرده‌اند.

جهان خارج منهای ایران

تاکنون از اسرائیل به‌عنوان تنها کشوری که پشتیبانی خود را از رفراندوم اعلام کرده‌ است، یاد می‌شود. تاریخچه ارتباط اسرائیل با کردستان عراق، بازمی‌گردد به سال‌های منازعات کردهای عراق به رهبری ملامصطفی بارزانی با دولت‌های حاکم بر بغداد و متأثر از تحولات جاری در کاخ ریاست جمهوری عراق و نیز مناسبات عراق با کشورهای همسایه، ازجمله ایران و ترکیه. انقلاب در ایران و نیز تحولاتی که در دهه نود و آغاز سده جدید در عراق و کشورهای پیرامون عراق رخ دادند، نقش دولت اقلیم را در محاسبات استراتژیک اسراییل در منطقه، افزایش دادند. 

بر اساس اخبار انعکاس یافته در رسانه‌های جمعی، آمریکا و انگلستان از طریق نمایندگان ویژه خود، در دیدار با مقامات دولت عراق و نیز مسعود بارزانی، ضمن عدم مخالفت اصولی با برگزاری رفراندوم در کلیت آن، مخالفت قاطعشان را با تاریخ برگزاری آن، یعنی ۲۵ سپتامبر، اعلام کردند. هر دو کشور به همراه فرانسه و آلمان نیز، درخواست تعلیق برگزاری رفراندوم به مدت ۲ سال را کرده‌اند؛ می‌توان حدس زد که تخمین زمانی ۲ ساله برای آمریکا و متحدان اروپایی آن، بر اساس امکان بروز تغییر و تحولات در عراق و سوریه، و جلوگیری از وقوع منازعه‌ای جدید به‌ویژه در عراق و در خاک اقلیم است که می‌تواند تداوم کار انحصار‌های نفت و گاز فعال در منطقه اقلیم را تحت‌الشعاع قرار دهد.

روسیه نیز به‌مثابه میراث دار اتحاد شوروی، برغم این‌که از دیرباز رابطه حسنه‌ای با کردها و به‌ویژه کردستان عراق دارد؛ اما عدم موافقت با رفراندوم را در موضع‌گیری‌های رسمی وزیر خارجه روسیه هم در مسکو و هم در صحن سازمان ملل، اعلام کرد. روسیه از یک‌سو قصد خود در یافتن راه‌های امکان حضور در بازار نفت و گاز «اقلیم کردستان» را پوشیده نمی‌گذارد، اما از سوی دیگر، به دنبال کسب موفقیت‌هایی در “بازگشت” به رابطه با «جهان عرب»، خواهان حفظ این دستاوردها و گسترش آن است.

به‌جرئت می‌توان اذعان داشت که خشن‌ترین موضع‌گیری خارجی در قبال رفراندوم از جانب دولت ترکیه صورت گرفت. باوجود تمامی تضمین‌های ارائه‌شده از جانب مسعود بارزانی، مبنی بر عدم وجود کوچک‌ترین تهدید از جانب دولت اقلیم در قبال ترکیه، مخصوصاً پس از برگزاری رفراندوم، دولت ترکیه مخالفت قاطع خود را با انجام رفراندوم اعلام کرده و برای نشان دادن قاطعیت خود در این تصمیم، نشست شورای امنیت ملی ترکیه را که قرار بوده در تاریخ ۲۷ سپتامبر برگزار گردد، به تاریخ ۲۲ سپتامبر، جلو کشیده و هم‌زمان با آن نیز انجام مانور بزرگ نظامی در مرزهای شمالی عراق را در دستور کار قرار داده است. هرچند که دولت ترکیه این موضع خود را در پوشش “احترام به قلمرو ارضی کشور عراق”، اعلام کرده است، اما احساس خطر از سرایت “شعله آتش” استقلال‌طلبی به کردستان ترکیه، واضح‌ و روشن در حرکات و گفتار مقامات ترکیه قابل رؤیت است.     

ایران و اقلیم

روشن است که حساسیت جمهوری اسلامی ایران به آنچه در عراق به وقوع می‌پیوندد، به دلیل نقشی که  در عراق پس از صدام حسین در معادلات و کنش‌های سیاسی این کشور داشته‌ است، کمتر از ترکیه نیست. مقامات ایران، در مناسبت‌های مختلف، موضع عدم موافقت ایران با انجام رفراندوم را به اطلاع مقامات اقلیم و شخص بارزانی رسانده‌اند. علت موضع یکسان جمهوری اسلامی با ترکیه در مخالفت با برگزاری رفراندوم، روشن است. ایران نیز در بخشی از هراس ترکیه از کشانیدن “شعله آتش” به خاک خود در هراس است. اما این تنها بخشی از مسئله است؛ درگیر شدن حکومت عراق در منازعه‌ای که ازجمله نتایج آن از یکسو، تضعیف مواضع دولت شیعی عراق که تضعیف موقعیت ایران در عراق و درمنطقه را به دنبال خواهد داشت، و از سوی دیگر، تحکیم هرچه بیشتر مواضع اسراییل در نزدیکی مرزهای ایران، نکاتی ‌اند که در مواجهه ایران با “معضل” رفراندوم در اقلیم کردستان، تاثیرگذارند.

نکته قابل تأکید در مواضع ایران، نگاه امنیتی – نظامی و روش برخورد نیز کاملاً مداخله‌گرانه و خشن است. دیدار سرلشگر باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح از ترکیه در ماه اوت گذشته و مذاکرات او با مقامات کشوری و لشگری ترکیه در جهت امکان هماهنگی در صورت نیاز به واکنش نظامی در قبال نتایج محتمل رفراندوم، و نیز تهدید روایت‌شده از جانب سردار سلیمانی، مبنی بر “عدم اعمال کنترل بر حشد شعبی” و درنهایت سخنان شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی مبنی بر بستن مرزها و فسخ قراردادها، همگی حکایت بر این امر دارند که یک‌بار دیگر نظامیان نقش سخنگویی وزارت خارجه ایران را برعهده‌گرفته‌اند. این نخستین بار نیست که دیپلماسی و امکان بررسی همه راه‌های سیاسی، جای خود را واگذار می‌کند به نگاه نظامی – امنیتی در مواجهه با معضلی که می‌توان و باید از طریق مذاکره برای آن راه‌حل یافت.

تردیدی در فساد دستگاه رهبری اقلیم کردستان و به‌ویژه شخص مسعود بارزانی و طایفه او که همه پُست‌های کلیدی در دولت اقلیم را بر عهده‌دارند، وجود ندارد. اما رفراندوم‌ حق و فرصتی است در جهت برآورده شدن آرزویی دیرین که در طول سالیان، از نسلی به نسل دیگر انتقال‌یافته است. نتایج احتمالی اعمال این حق موجبی برای نفی آن – خواه توسط جمهوری اسلامی، خواه ترکیه یا هر نیروی دیگری – نمی تواند باشد. این نکته البته نافی اوضاع متشنج کنونی و تشدید آن در صورت برگزاری رفراندوم نیست؛ واقعیتی که برخوردی همه جانبه تر به رفراندوم را ایجاب می کتد.  تشنج و تنش نظامی در همسایگی ما، چیزی جز بیم و هراس از شعله‌ور شدن جنگی جدید، در مردم مناطق هم‌مرز کشورمان با عراق، به ارمغان نخواهد داشت؛ نیاز مردم کردستان در تمامی مناطق کردنشین چه در کشور ما و چه در کشورهای همسایه، بازگشت آرامش و زندگی صلح‌آمیز است که از طریق شناسایی حقوق ملی – قومی در یک سیستم فدرال و به‌مثابه یک شهروند برابر حقوق در محدوده همان کشورها تأمین خواهد شد. 

تاریخ انتشار : ۲۹ شهریور, ۱۳۹۶ ۹:۰۱ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

اهانت به مزار ساعدی حمله‌ای مستقیم به آزاد اندیشی و میراث فرهنگی ایران!

غلامحسین ساعدی نه فقط یک نویسنده، بلکه صدای رنج و امید مردم ایران بود. هرگونه بی‌احترامی به او یا دیگر چهره‌های فرهنگی، بی‌اعتنایی به میراثی است که هویت ما را شکل داده است. احترام به بزرگان هنر و ادبیات، وظیفه‌ای ملی و تاریخی است که پاسداشت فرهنگ و تاریخ ما را تضمین می‌کند.

ادامه »
سرمقاله

عفریت شوم جنگ را متوقف کنیم! دست در دست هم ندای صلح سردهیم!

مردم ایران تنها به دنبال صلح و تعامل و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با تمام کشورهای جهان‌اند. انتظار مردم ما در وهلۀ اول از جمهوری اسلامی است که پای ایران را به جنگی نابرابر و شوم نکشاند مردم ما و مردم جنگ‌زده و بحران زدۀ منطقه، به ویژه غزه و لبنان، از سازمان ملل متحد نیز انتظار دارند که همۀ توان و امکاناتش را برای متوقف کردن اسراییل در تداوم و تعمق جنگ و در اولین مرحله برقراری فوری آتش‌بس به کار گیرد.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

دادگاه لاهه حکم بازداشت نتانیاهو، نخست‌وزیر؛ و گالانت وزیردفاع سابق اسرائیل را صادر کرد

دادگاه (لاهه) دلایل کافی برای این باور دارد که نتانیاهو و گالانت «عمداً و آگاهانه مردم غیرنظامی در نوار غزه را از اقلام ضروری برای بقای خود از جمله غذا، آب، دارو و تجهیزات پزشکی و همچنین سوخت و برق محروم کرده‌اند».

مطالعه »
یادداشت

نه به اعدام، نه به پایانی بی‌صدا و بی‌بازگشت!

همه ما که در بیرون این دیوارها زندگی می‌کنیم برای متوقف کردن این چرخه خشونت و نابرابری مسئولیت داریم و باید علیه آن اعتراض کنیم. سنگسار، اعدام یا هر مجازات غیرانسانی دیگر صرف نظر از نوع اتهام یا انگیزه و اعتقاد محکومان، چیزی جز نابودی و ظلم نیست و باید برای همیشه از دستگاه قضایی حذف شود.  نه به اعدام، نباید فقط شعاری باشد، بلکه باید به منشوری تبدیل شود که کرامت انسانی و حقوق برابر را برای همه، فارغ از جنسیت و جایگاه اجتماعی، به رسمیت بشناسد.

مطالعه »
بیانیه ها

اهانت به مزار ساعدی حمله‌ای مستقیم به آزاد اندیشی و میراث فرهنگی ایران!

غلامحسین ساعدی نه فقط یک نویسنده، بلکه صدای رنج و امید مردم ایران بود. هرگونه بی‌احترامی به او یا دیگر چهره‌های فرهنگی، بی‌اعتنایی به میراثی است که هویت ما را شکل داده است. احترام به بزرگان هنر و ادبیات، وظیفه‌ای ملی و تاریخی است که پاسداشت فرهنگ و تاریخ ما را تضمین می‌کند.

مطالعه »
پيام ها

پیام گروه کار روابط عمومی سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) به مناسبت برگزاری دهمین کنگرهٔ سراسری حزب اتحاد ملت ایران اسلامی!

سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) تلاش‌های مؤثرحزب اتحاد ملت ایران اسلامی در جبههٔ اصلاحات برای ایجاد تغییر در اوضاع اسفناک کشور را ارزشمند می‌داند. حضور پررنگ زنان در شورای مرکزی حزب شما، گامی شایسته در راستای تقویت نقش زنان در عرصهٔ سیاسی کشور است.

مطالعه »
برنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

“همگامی” خواهان لغو حکم اعدام خانم پخشان عزیزی و آزادی فوری ایشان است

حجاب اجباری، محدودیتی بزرگ برای ورزش دختران

حدود و ثغور علم قاضی در استقلال قضایی

صلح متزلزل در سوریه جدید

موج شاخه های گل میخک بر مزار رزا لوکزامبورگ و کارل لیبکنشت

داشتم پوست می انداختم