10 دسامبر، روز جهانی حقوق بشر و مصوبات بین المللی
بار دیگر دهم دسامبر روز جهانی حقوق بشر فرا رسید. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در دسامبر سال ۱۹۴۸، با تصویب قطعنامه ۴۲۳ خود این روز را «روز جهانی حقوق بشر» نامید و از همه کشور های عضو و سازمان های بین المللی مربوط به حقوق بشر خواست تا در جهت گسترش موازین شناخته شده حقوق بشر منطبق بر بیانیه جهانی حقوق بشر که در دسامبر سال ۱۹۴۸ (برابر با ۱۹ آذر ۱۳۲۷) به تصویب مجمع عمومی سازمان ملل متحد رسید، تلاش همه جانبه ای را پیش برند.
هر ساله دبیر کل سازمان ملل متحد در روز دهم دسامبر، روز جهانی حقوق بشر، از تمامی کشور های جهان تقاضا می کند تا در توسعه و تکامل فرهنگ حقوق بشری که تأمین کننده آزادی، امنیت، حقوق فردی و صلح همگانی برای تمامی شهروندان کشورهای جهان است بر فعالیتهای خود بیافزایند. علیرغم تلاش ها و فعالیت های جهانی برای پیشبرد موازین مندرج در کنوانسیون و میثاق های مربوط به حقوق بشر، برخی از کشورهای جهان از جمله جمهوری اسلامی ایران از سوی سازمان های بین المللی حقوق بشر بدلیل نقض گسترده و همه جانبه حقوق بشر محکوم شده و می شوند.
ایران و وضعیت حقوق بشر و دولت حسن روحانی
بسیاری از فاکتها و اطلاعات انتشار یافته توسط ارگانهای مختلف جمهوری اسلامی، حاکی از این واقعیت است که وضعیت حقوق بشر در ایران روزبروز بدتر از گذشته شده است. با تغییر دولت احمدی نژاد و شروع کار رئیس جمهور جدید حسن روحانی در تاریخ ۱۲ مرداد ۱۳۹۲ در جمهوری اسلامی ایران، با وجود وعده های بسیاری که ایشان پیش از انتخابات و بعد از آن به مردم دادند، متاسفانه هنوز تغییر محسوسی در اجرای مجازات اعدام و کلاً نقض شدید حقوق بشر انجام نگرفته است. از انتخاب حسن روحانی تا ماه دسامبر ۲۰۱۳، بنا به گزارش ها بیش از ۴۰۰ نفر در ایران تحت عناوین گوناگون اعدام شده اند. در واقع با تغییر دولت و آمدن حسن روحانی به قدرت تاکنون هیچ اثری بر بهبود وضعیت حقوق بشر در کشور نداشته است. بنا به اظهارات آقای عبدالکریم لاهیجی، رئیس فدراسیون بین المللی جامعه های حقوق بشر: ” ژست های منفردِ “حسن نیت” از جمله آزادی خانم نسرین ستوده در شهریور ماه، تاثیر کلی بر تداوم سرکوب و نقض حقوق بشر و حبس مداوم دیگر مدافعان حقوق بشر، روزنامه نگاران یا فعالان سندیکایی ندارد”. خانم شیرین عبادی، « رئیس کانون مدافعان حقوق بشر» در همین زمینه چنین اظهار نظر کرده است: ” وعده های بهبود شرایط حقوق بشر در عمل به بهبود وضعیت حقوق بشر نمی انجامد. افزایش تعداد اعدام ها یکی از بدترین نمونه های نقض مداوم حقوق بشر به دست رژیم ایران است”.
گفته می شود حسن روحانی برنامه خود را الویت بندی کرده است و اولویت اول او تنظیم رابطه با غرب و یافتن راه حل برای بحران هسته ای ایران با کشورهای ۱+۵ است؛ در عین حال او و دولتش در جهت بهبود حقوق بشر و حقوق شهروندی خواهند کوشید. با وجود توافق اولیه بر سر پروژه هسته ای در ژنو، هنوز پیشرفتی در زمینه حقوق بشر در کشور انجام نگرفته است. بسیاری از فعالین حقوق بشر حکم زندان خود را می گذرانند و برخی دیگر از زندانیان در انتظار حکم دادگاه در انتقام جویی از فعالیت حقوق بشریشان به سر می برند. برخی دیگر در انتظار اجرای حکم اعدام شان هستند. بسیاری از فعالین قومی و مذهبی در زندان های ایران در بهره مندی از حقوق سیاسی، اقتصادی، شهروندی و فرهنگی خود با تبعیضات بسیار شدیدی روبرو هستند. تاکنون قول و قرارهای حسن روحانی قبل و بعد از انتخابات در بهبود وضعیت آنها تغییری بوجود نیآورده است. ارگانهای امنیتی و سرکوب جمهوری اسلامی همچنان در برخورد با فعالان سیاسی و فرهنگی مناطق قومی، برخورد شدید خشونت آمیز دارند و اغلب فعالین مناطق قومی، پس از دستگیری مورد آزار و اذیت خودسرانه و تحت شکنجه های شدید قرار می گیرند و در دادگاه های غیرقانونی و ناعادلانه، به حبس های بلند مدت و گاه اعدام محکوم می شوند.
محکومیت جمهوری اسلامی در عرصه بین المللی
ارگانهای بین المللی از جمله کمیته سوم مجمع عمومی سازمان ملل، قطعنامه ای را در ماه نوامبر در باره وضعیت حقوق بشر در ایران به تصویب رساند که در آن نگرانی عمیق خود را از نقض «مداوم و مکرر» حقوق بشر، به ویژه تعداد هراس برانگیز اعدام ها اعلام کرد. دولتهای عضو سازمان ملل از دولت ایران خواستند از جمله به اعدام کودکان پایان دهد، شکنجه را ملغی کند، به هرگونه تبعیض علیه زنان و نقض حقوق بشر آنها خاتمه و همکاری با کارشناسان حقوق بشر سازمان ملل را گسترش دهد. اتخاذ مواضع فوق حاصل تلاش سازمان ها و مراکز حقوق بشری نسبت به وضعیت نقض شدید و گسترده حقوق بشر در ایران است. این ارگانهای بین المللی با کمک برخی سازمانهای حقوق بشری ایران از خود حساسیت و پیگیری لازم نشان می دهند تا بلکه از این طریق با محکومیت موارد نقض حقوق بشر توسط جمهوری اسلامی، به مقامات و مسئولین حکومت و دولت هشدار می دهند که می بایست هر چه زودتر دست از کشتار دگر اندیشان بر دارد و از اعدام های بی رویه در ملاءعام پرهیز کند و اعلامیه جهانی حقوق بشر را به عنوان یک کشور امضا کننده در عرصه عمل به اجرا در آورد. به نظرمن چنین اقداماتی در عرصه بین المللی بسیار مثبت است و می شود آنرا بعنوان یک اهرم فشار برای مهار جمهوری اسلامی در نظر گرفت.
زندان های طویل مدت و جریانات حقوق بشری ایرانی
در سه دهه گذشته درکشورهای غربی، بر تعداد فعالین حقوق بشری ایرانی افزوده شده است و ایرانیان بسیاری فعالانه برای افشای نقض حقوق بشر اقدامات بسیاری را بشکل انجمنی، جمعی یا فردی و … انجام می دهند. برخی از این شخصیتها و سازمانهای حقوق بشری ایرانی که بصورت حرفه ای تر فعالیت می کنند، با ارائه اطلاعات لازم به سازمانهای مدافع حقوق بشر در عرصه بین المللی و افشای موارد نقض حقوق بشر در ایران، کمک و تاثیر زیادی در تهیه بیانیه ها و مصوبات ارگانهای بین المللی دارند. اینگونه سازمانهای حقوق بشری ایرانی با پیگیری روزانه وضعیت حقوق بشر در ایران، به کمک قربانیان نقض حقوق بشر می آیند و با اعلام و پیگیری موارد مشخص نقض حقوق بشر در ایران، دولت جمهوری اسلامی را در عرصه بین المللی زیر فشار جهانی قرار می دهند.
علاوه بر سازمانهای مربوطه تشکلهای حقوق بشری دیگری نیز وجود دارند که از میان فعالین سیاسی سابق و فعالین حقوق بشری تشکیل شده اند. آنها هم با برگزاری تظاهرات و آکسیونهای مختلف، موارد نقض حقوق بشر را در کشورها و شهرهای محل زندگی خود افشا می کنند.
در واقع می توان چنین ارزیابی داشت که همرا با مصوبات بین المللی، و همکاری سازمانهای حقوق بشری مانند عفو بین الملل و دیده بان حقوق بشر، و فعالیت سازمانهای حقوق بشری ایرانی مانند «کانون مدافعان حقوق بشر» و جوامع حقوق بشری ایرانی چه در داخل و چه در خارج از ایران، و نیز پیگیری سازمانها و انجمنهای حقوق بشری در کشورهای مختلف اروپا ، آمریکا و کانادا نیز، در کنار فعالیتهای روشنگرانه سازمانها و احزاب سیاسی ایرانی، صدای اعتراض “نه به اعدام” و بوِیژه اعدامهای سیاسی را، در سطح جهان بلندتر کرده و بیش از هر زمان دیگر مخالفت خود را به گوش افکار عمومی ایران و جهان برسانند. این موفقیتی چشمگیر و پر اهمیت است.
اتحاد عمل برای لغو حکم اعدام و آزادی همه زندانیان سیاسی
اعدامهای بی رویه در ایران بیشتر برای ایجاد ترس و هراس در میان مردم است. هنوز مخالفت با اعدام در ایران و در میان ایرانیان، جنبه عمومی به خود نگرفته است. در ایران با وجود تلاشهای مدافعین حقوق بشر، متاسفانه بدلیل سرکوب و سانسور اخبار و اطلاعات، امکان فعالیت علنی وخبررسانی و روشنگری همه جانبه، وجود ندارد. امکان فعالیت در میان مردم بدلیل محدودیتهایی که ارگانهای سرکوب در پیش گرفته اند، در سطح گسترده ای نیست. اما با این وجود صداهای مخالفت با حکم اعدام رو به افزایش است و خواست آزادی همه زندانیان سیاسی روزبروز پژواک بیشتری در میان مردم پیدا می کند.
در مبارزه با حکم اعدام، توقف شکنجه و آزار زندانیان، و آزادی همه زندانیان سیاسی در ایران، همه با هر گرایش، ایده و نگرشی می توانند در این کارزار، دست دوستی به یکدیگر در جهت فعالیت مشترک دراز کنند.
من و تو اگر ما شویم می توانیم امکانات، ظرفیتها و نیروهایمان را در عرصه های انسانی و حقوق بشری متمرکز کنیم و از این طریق حتماً خواهیم توانست صدای خود را با پژواک بیشتری به گوش مردم کشورمان برسانیم، و با کارزارهای بین المللی در عرصه های گفته شده همسو و همراه شویم. مبارزه علیه اعدام و شکنجه و برای آزادی تمام زندانیان سیاسی فقط با همراهی همه گروه های سیاسی، اجتماعی و مدنی امکانپذیر است.
مریم تنگستانی- تورنتو
8 دسامبر ۲۰۱۳
