کورت توخولسکى Kurt Tucholsky 1890 – ۱۹۳۵
پنج نام مستعار نویسنده مهاجر!
جایزه توخولسکى، یکى از سرشناس‌ترین نویسندگان و ژورنالیست‌هاى فرهنگى تبعید دوران فاشیسم آلمان را امسال، کشور سوئد براى آقاى ناصر زرافشان، نویسنده و وکیل شجاع دربند ایرانى، تعیین کرده است.
توخولسکى که بود؟
. او براى هر کدام از زمینه‌هاى کار ادبى، فرهنگى و اجتماعى‌اش، نامى مستعار داشت و حداقل از پنج نام مستعار مشهور مانند: تئو تیگر، پیتر پانتر، عنغاس روبل، و کاسپر هاوزر، استفاده نمود. از جمله جملات به‌یادماندنى او این است که گفته بود: “سربازان، جنایتکاران و قاتلان بالقوه‌اى هستند“ و “زندگى یعنى آزادى انتخاب“. او را به‌دلیل کارهاى فرهنگى،انتقادى و اجتماعى‌اش، هاینه زمان جمهورى وایمار نامیدند. توخولسکى از جمله محدود جمهوریخواهانى بود که علیه افتضاحات دادگسترى ارتجاعى و راستگرا، سانسور، نظامى‌گرى، فراموشکارى و بى‌عدالتى، اعتراض نمود. او نه تنها منتقد فرهنگى جمهورى وایمار و وقایع‌نگار آغاز سرکارآمدن فاشیسم آلمان، بلکه یکى از ادیبان مشهور تبعید سال‌هاى حاکمیت فاشیسم آلمان شد. سرانجام بعد از اینکه در سال ۱۹۳۳ هیتلر از وى سلب ملیت نموده و دستور به سوزاندن کتاب‌هایش را داد، او به‌دلیل یک بیمارى علاج‌ناپذیر نیز در سوئد دست به خودکشى زد.
در جواب پرسش: مرزهاى طنز کجا هستند؟ ، توخولسکى جواب داده بود: “از بالا تا توهین به بوداى مقدس و از پائین تا تحقیر دیکتاتورهاى احمق ارتجاعى!“، باید اشاره نمود که تنها ادبیات مورد علاقه نازی‌ها، ادبیات “خون و زمین و نژاد“ بود. چون بر اثر تبلیغات گوشخراش نازی‌ها، ادبیات آزادیخواهى و جمهوریخواهى خفه شده بودند، توخولسکى با اشاره و مبارزه با ارتجاع مذهبى و نظامیگرى، در باره آمدن فاشیسم اخطار داده بود. او با نقد، بحث و جدل درباره زمان خود، وقایع‌نگار منتقد آن‌زمان نیز شد. توخولسکى با حمله به مسائلى مانند: ایدئولوژى‌گرایى ارتجاعى و فاشیستى، و زیردستى و اطاعت خرده‌بورژواها، آنان را مانع آزادى معرفى نمود. گرچه او اهل مقاله‌نویسى فرهنگى، طنز، تفسیر سیاسى، نقد ادبى و تئاتر، نوول، رمان و شعر بود، ولى کار اصلى‌اش روزنامه‌نگارى و ژورنالیسم به‌حساب مى‌آمد. طنزهاى او پیرامون دولت در جمهورى وایمار و فاشیسم، امروزه نیز اهمیت خود را ازدست نداده‌اند.
توخولسکى با سبک عالى و هجوهاى فراموش نشده‌اش، بین سال‌هاى ۱۹۱۳ تا ۱۹۳۳، در مجلات چپ بورژوازى و چپ لیبرال به دفاع از مواضع کمونیستى، جمهوریخواهى و تمایلات سوسیالیستى پرداخت. او براى ارگان حزب سوسیال-دمکرات آلمان یعنى مجله “به پیش“، نیز سالها مقاله نوشت. توخولسکى با کمک عناصر صلحخواهى و ژورنالیستى به پخش اصول روشنگرى پرداخت، خوانندگانش غیر از خرده‌بورژواها و بورژوازى ملى، کارگران و کادرهاى حزبى نیز بودند.
کورت توخولسکى در سال ۱۸۹۰ در آلمان به‌دنیا آمد و در سال ۱۹۳۵ به‌دلیل بیمارى و اعتراض به فاشیسم، در تبعید دست به خودکشى زد. او بعد از تحصیل رشته حقوق، در جنگ جهانى اول سه سال به‌عنوان میهن‌پرست در ارتش آلمان خدمت نموده بود و سالها در فرانسه و سوئد به‌عنوان روزنامه‌نگار و نویسنده‌اى مهاجر و تبعیدى زندگى نموده بود. از نظر ادبى و فلسفى او را زیر تأثیر افکار: هاینه، شوپنهاور، و لیشتن‌اشتاین، می‌دانند. والتر بنیامین او را در اواخر عمر، از چپ‌هاى افسرده و غمگین! به‌شمار مى‌آورد.
توخولسکى غیر از طنز و نقد ادبى و فرهنگى، استاد نوشتن قطعات کوتاه ادبى نیز بود. آثارش شامل: شعر، داستان، و یادداشت مى‌باشند، از آن‌جمله: حدود ۸۰۰ شعر، و کتاب‌هاى: لبخند مونالیزا – آلمان، برتر از هرچیز!- کتاب تصاویرى براى عاشقان- سرودهاى پرهیزکارانه- سفرنامه کوه‌هاى پیرنه، رویاهایى پاى کرسى پرویسى- بدون گریه، خنده را بیاموز- و قصر گریپ. توخولسکى میگفت که در زمان دیکتاتورى، هیچ چیز مشکل‌تر از آن نیست که انسان خلاف اکثر توده‌هاى جامعه خود، با صداى بلند به نظم حاکم، جواب نه بدهد.
