- مرگ یک تن از بازداشت شدگان در زندان؛
- دستکم ۲۷ تن در اعتراض‌ها کشته شده‌اند؛
- بیش از ۲.۰۰۰ تن بازداشت شده‌اند؛
- بیش از ۱۰۰ دانشجو در بازداشت به سر می‌برند؛
- شکنجه‌‌ی معترضان بازداشت شده و فشار بر آنها برای «اعتراف» به وابستگی به قدرت‌های خارجی.
۱۸ دی ۱۳۹۶ (۸ ژانویه ۲۰۱۸) ـ بنا به اعلام «کمیته‌‌ی پیگیری بازداشتهای اعتراضات سراسری دی ماه ۹۶» یکی ازمعترضانی که در اعتراض‌های پس از ۷ دی ماه بازداشت شده، به نام سینا قنبری (۲۲ ساله)، شب شانزدهم دی ماه جان خود را «به دلایل نامعلوم» در قرنطینه‌‌ی زندان اوین از دست داده است. نهادهای اطلاعاتی و امنیتی در تماس با دو تن از نمایندگان مجلس، ادعا کرده‌اند که او خودکشی کرده است. از سرنوشت یک معترض بازداشت شده‌‌ی دیگر خبری نیست. مسؤولان زندان اوین به خانواده‌‌ی اشکان آبسواران (۲۰ ساله) گفته‌اند که او مفقود است. درحالیکه اشکان آبسواران روز ۱۴ دی خبر بازداشت خود را با تلفن به خانواده اش داده بود.
شماری از مقام‌های جمهوری اسلامی از دستگیری «لیدر»های اعتراض‌ها سخن گفته‌اند و رئیس دادگاه‌های غیرقانونی انقلاب اسلامی اعلام کرده است که: «برخی افراد که به عنوان سردسته و لیدر در اغتشاشات حضور داشته‌اند، قاعدتاً یکی از اتهامات‌شان محاربه است.»
به این ترتیب، یک بار دیگر خطر جدی جان همه‌‌ی بازداشتشدگان را تهدید می‌کند. جمهوری اسلامی در این زمینه پیشینه‌‌ی مشخصی دارد. مرگ چندین معترض بازداشت شده در بازداشتگاه کهریزک در سال ۱۳۸۸، قتل زهرا کاظمی (خبرنگار عکاس ایرانی کانادایی) و وبلاگ نگار منتقد ستار بهشتی، مرگ زندانیان سیاسی و عقیدتی اکبر محمدی ، ولی الله فیض مهدوی، هدی صابر، وبلاگ نگار منتقد امید رضا میر صیافی، فعال کارگری و سندیکایی شاهرخ زمانی در شرایط بسیار مشکوک به قتل، فقط چند نمونه از ده‌ها مورد است.
بیش از ۲.۰۰۰ تن بازداشت شده‌اند
بر اساس آمارهای گوناگونی که منابع مختلف اعلام کرده‌اند، شمار بازداشت شدگان تا روز ۱۴ دی بیش از ۲.۰۰۰ تن برآورد میشود. منابع رسمی بازداشت ۹۰ دانشجو را ـ اغلب برای پیشگیری ـ تأیید کرده‌اند. درحالیکه منابع دیگر نام بیش از ۱۰۰ دانشجوی دستگیر شده را منتشر کرده‌اند. جمهوری اسلامی پس از اعلام بازداشت در حدود ۱.۰۰۰ تن در روزهای نخست اعتراض‌ها، از ارایه‌‌ی هر گونه آماری در این زمینه سر باز زده است و سخنگوی وزارت کشور امروز ۱۸ دی به خبرنگاران گفت که نمی‌تواند آمار دقیقی از بازداشتشدگان اعتراض‌های اخیر ارائه کند!
دستکم ۲۷ تن کشته
شمار کشته شدگان اعتراض‌های اخیر در ایران، بر اساس اعلام نهادها و مسئولان رسمی جمهوری اسلامی، به دستکم ۲۷ تن رسیده است. نماینده خمینی شهر در مجلس شورای اسلامی امروز اعلام کرد که بر اساس آمار رسمی ، ۴ تا در اعتراض‌های این شهر کشته شده‌اند. پیش از آن ، دست کم ۲۲ تن در اعتراض‌ها کشته شده بودند: ۶ تن در قهدریجان ، ۳ تن در شاهین شهر، ۴ تن در دورود، ۶ تن در تویسرکان ، ۲ تن در ایذه، ۱ تن در کهریزسنگ (در نزدیکی نجف آباد). از این میان ، گویا دو تن مأمور جمهوری اسلامی و نیزـ بنا به اعلام وزیر آموزش و پرورش ـ دو تن از کشته شدگان دانش آموز کم سن و سال بوده‌اند. شواهد مختلف نشان می‌دهد که شمار کشته شدگان بالاتر از آمار رسمی است. سرکوب به‌طورِ عمده به دست سپاه پاسداران و بسیج انجام شده است. سپاه پس از انکار اولیه، اعتراف کرد که در سرکوب اعتراض‌ها دستکم در سه شهر به طور مستقیم و در شهرهای دیگر از طریق نیروی شبه نظامی بسیج وابسته به سپاه شرکت داشته است. سپاه مسئول اصلی شکنجه و فشار بر بازداشت شدگان برای اعتراف دروغین در بند ۲الف و بند ۲۴۰ زندان اوین است.
عبدالکریم لاهیجی، رئیس افتخاری فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر و رئیس «جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران» با ابراز نگرانی شدید برای جان بازداشت شدگان، اعلام کرد:
«حق گردهمایی و اعتراض از حقوق اساسی بشر است. هر گونه توسل به اتهام‌های مبهم و غیرانسانی از جمله محاربه علیه معترضان، نقض فاحش تعهدهای حکومت ایران بر اساس میثاق‌های بین‌المللی حقوق بشر محسوب میشود و فقط به سنگین‌تر شدن پرونده‌‌ی نقض حقوق بشر دولت‌مردان جمهوری اسلامی نزد مراجع بین‌المللی خواهد انجامید.»
دولت‌مردان جمهوری اسلامی باید:
حقوق قانونی و دادرسی عادلانه را در مورد کلیه‌‌ی زندانیان و بازداشت شدگان رعایت کنند؛
تمام معترضانی را که بر اساس حقوق بین‌المللی حقوق بشر از حق گردهمایی خود استفاده کرده‌اند، فوری آزاد کنند؛
امکان تحقیق مستقل درباره‌ی مسؤولان قتل معترضان در شهرهای مختلف و شکنجه‌‌ی زندانیان بازداشت شده، و شرایط را برای محاکمه‌‌ی آنها نزد قاضیان مستقل فراهم کنند.
جامعه‌ی دفاع از حقوق بشر در ایران (عضو فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر)
