عباس معروفی به سال ۱۳۳۶ خورشیدی در سنگسر متولد شد. فارغ التحصیل هنرهای زیبای تهران در رشته هنرهای دراماتیک است و حدود یازده سال معلم ادبیات در دبیرستان‌های تهران بوده‌است. نخستین مجموعه داستان او با نام «رو به روی آفتاب» در سال ۱۳۵۹ در تهران منتشر شد. پیش و پس از آن نیز داستان‌های او در برخی مطبوعات به چاپ می‌رسید اما با انتشار «سمفونی مردگان» بود که نامش به عنوان نویسنده تثبیت شد.
معروفی در پی توقیف «گردون» ناگزیر به ترک وطن شد. او به آلمان رفت و مدتی از بورس «خانه هاینریش بل» بهره گرفت. اما پس از آن برای گذران زندگی دست به کارهای مختلف زد؛ مدتی به عنوان مدیر یک هتل کار کرد و پس از آن «خانه هنر و ادبیات هدایت» را که کتابفروشی بزرگی است در خیابان کانت برلین، بنیاد نهاد و به کار کتابفروشی مشغول شد. و کلاس‌های داستان نویسی خود را نیز در همان محل تشکیل داد.
معروفی از شاگردان هوشنگ گلشیری و محمدعلی سپانلو بود که رمان «سمفونی مردگان» (۱۳۶۸) او باعث شهرتش در عرصه ادبیات شد، رمانی که هنوز از پرتیراژترین رمان‌های فارسی است که داخل ایران منتشر می‌شود. معروفی به عنوان رمان‌نویس، نمایشنامه نویس و شاعر، فعالیت خود را زیر نظر هوشنگ گلشیری و محمدعلی سپانلو آغاز کرد و در دهه ۶۰ با انتشار رمان « سمفونی مردگان » در ادبیات ایران به شهرت رسید. رمانی که هنوز از پرتیراژترین رمان‌های فارسی است که داخل ایران منتشر می‌شود. علاوه بر «سمفونی مردگان» که مشهورترین رمان اوست و به زبان‌های دیگر از جمله انگلیسی، آلمانی، عربی و ترکی هم منتشر شده، رمان «سال بلوا» دیگر رمان مشهور اوست که نخستین بار سال ۱۳۷۱ منتشر شد و از آن پس نیز همواره در جدول پرفروش‌های نشر ققنوس، ناشر آثار عباس معروفی در ایران، بوده است. او در سال ۱۳۶۹ سردبیر مجله ادبی “گردون” بود و این نشریه پس از فشارهای پی در پی به آن، توقیف شد. معروفی در پی توقیف گردون به آلمان رفت و “خانه هنر و ادبیات هدایت” را در برلین بنیاد نهاد. او کلاس‌های داستان‌نویسی خود را نیز در همین محل تشکیل داد.چاپخانه و نشر گردون همچنین بیش از ۳۰۰ عنوان کتاب از نویسندگان تبعیدی و آثار ممنوع در ایران منتشر کرد.
نخستین مجموعه‌داستان عباس معروفی با نام «روبه‌روی آفتاب» را سال ۱۳۵۹ منتشر کرد و پس از آن در کنار فعالیت در کانون نویسندگان ایران به نویسندگی ادامه داد تا سال ۱۳۶۹ که مجله ادبی «گردون» را تأسیس کرد و خود سردبیر آن شد.
شمار آثار ادبی‌ای که نشر گردون منتشر کرد و اغلب متعلق است به نویسندگان ایرانی در تبعید، به حدود سیصد عنوان می‌رسد. از عباس معروفی, در مجموع ۲۷ کتاب رمان, داستان و شعر به جا مانده است. که می‌توان برخی از آن ها را برشمرد: رمان‌های پیکر فرهاد (۱۳۸۱)، فریدون سه پسر داشت (۱۳۸۲)، ذوب‌شده (۱۳۸۸)، تماماً مخصوص (۱۳۸۹)، نام تمام مردگان یحیاست (۱۳۹۷) و مجموعه‌داستان‌های روبه‌روی آفتاب (۱۳۵۹)، آخرین نسل برتر (۱۳۶۵)، عطر یاس (۱۳۷۱)، دریاروندگان جزیره آبی‌تر (۱۳۸۲)، و شاهزادۀ برهنه (۱۳۹۷).
عباس معروفی شهریور ۱۳۹۹ نخستین بار از ابتلای خود به بیماری سرطان خبر داد و در چند ماه اخیر خبرها از وخامت حال او حکایت داشت. او امروز، ساعت چهار صبح، در بیمارستانی در برلین در گذشت.
درگذشت عباس معروفی را به اعضا خانواده و اهل قلم و دوستدارانش تسلیت می گوییم.
پنجشبه ۱۰ شهریور ۱۴۰۱- ۱ سپتامبر ۲۰۲۲
