افزایش آمار زندانیان در ایران، چه سیاسی و چه غیرسیاسی، نه تنها نگرانی ها را نسبت به کاهش استانداردهای بهداشتی، تغذیه و در مجموع سلامتی آنان افزایش داده، بلکه بیش از آن نگرانی نسبت به تاثیر مخرب و چند وجهی ـ و اغلب جبران ناپذیر ـ که در روح و روان کودکان این زندانیان و در نهایت آینده آنان برجای می گذارد، را صد چندان کرده است. نزدیک به ۳۵۰ تن از کنشگران مدنی، طی نامه ای سرگشاده، دغدغه ها و نگرانی های خود را نسبت به شرایط ناگوار چنین کودکانی، اظهار داشته اند. متن کامل بیانیه این کنشگران به شرح زیر است:
بیانیه حمایت از حقوق کودکان زندانیان زندان: تنبیه زندانی یا فرزند او؟
بالا رفتن آمار زندانیان — صرف نظر از جرم و اتهامی که به آن محکوم شدهاند — جنبهای پنهانی و نگرانکننده به دنبال دارد: کودکان این زندانیان خود به قربانیان فراموش شده تبدیل شدهاند. با توجه به اینکه آمار دقیقی از تعداد زندانیان موجود نیست، به دست آوردن تخمینی از تعداد کودکان زندانیان در ایران دشوار و حتی ناممکن است.
کودکان زندانیان (افراد زیر ۱۸ سال)، علاوه بر رویارویی با مشکلات مشابه کودکان هم سن و سال خود، با سختیهای دیگری هم روبرو هستند: دوری از پدر یا مادر زندانی برای مدتی نامعلوم، دوری از محیط آشنای خانه (برای آنکه تحت مراقبت نزدیکان خود قرار گیرند)، حس اندوه، تنهایی، ترس از دست دادن پدر یا مادر زندانی برای همیشه، گناه، شرم، بیاعتمادی، اضطراب، و افسردگی. با توجه به اینکه این کودکان نزدیکترین مراقبینشان را در کنارشان ندارند امور روزانه آنها هم دچار اختلال میشود و این وضعیت برای کودکان زنان زندانی (که غالباً مراقبتهای روزمره کودک بر عهده آنهاست) شدیدتر است. کودکانی که سن کمتری دارند گاه با مادر خود در زندان به سر میبرند و تحت تاثیر مستقیم فضای نامناسب زندان و فشارهای روانی که به مادرشان وارد میشوند هستند. علاوه بر این اگر پدر یا مادر زندانی نانآور خانواده نیز باشد، این کودکان ممکن است در معرض مشکلات اقتصادی نیز قرار گیرند. در نتیجه کودکان زندانیان به واسطه شرایط اجتماعی و روحی متفاوتی که تجربه میکنند نیازمند مراقبتهای ویژهای هستند و تامین حقوق آنها میبایست به طور جداگانه مورد توجه قرار گیرد.
زندانی بودن پدر یا مادر نمی تواند دستاویزی برای تنیبه فرزند او نیز باشد. طبق ماده ۹ پیماننامه حقوق کودک، که ایران نیز به آن ملحق شده است، «کودک نمیباید بر خلاف میلاش از والدین خود جدا شود»، مگر اینکه مسئولان معتمد تصمیم بگیرند که چنین «جدایی منافع عالی کودک را برآورده میکند.» نص پیماننامه حقوق کودک بر «منافع عالی» او استوار است و هرگونه اقدامی به این منافع خلل وارد نماید خلاف نیت قانونگذار است. به همین خاطر مسئولین زندان میباید اقدامات جداگانهای در نظر بگیرند تا کودکانی که به ملاقات والدین خود به زندان میروند آسیب روحی کمتری ببینند. ما امضا کنندگان این بیانیه برای به حداقل رساندن آسیبهای روحی و روانی که به این کودکان وارد میشود خواهان برقراری امکانات زیر برای کودکان همه زندانیان — اعم از سیاسی و غیرسیاسی — توسط قوه قضاییه و صندوق کودکان سازمان ملل متحد در ایران هستیم.
– امکان برقراری ملاقات های حضوری مرتب برای کودکان زندانیان با پدر یا مادر زندانی شان
– ایجاد فضای مناسب کودکان برای ملاقات – از جمله عدم حضور مامورین با لباس فرم در سالن ملاقات
– ورودی مجزا برای کودکان ملاقات کننده، برای آنکه کودکان با نرده های زندان مواجهه نشوند
– فراهم آوردن حدالامکان وسایل بازی در سالن ملاقات
– استفاده از از رنگهای شاد در فضای سالن ملاقات
– امکان ملاقات زندانی با کودکش با لباس شخصی
– امکان ملاقات های ویژه طی روزهایی که کودک به دیدار والدینش بیشتر احتیاج دارد (روز تولد کودک یا والدین زندانی، سال نو، …)
رونوشت به:
ریاست قوه قضاییه ، دفتر یونیسف در تهران، دفتر منطقه ای یونیسف – اردن ، کمیسر عالی حقوق بشر – ژنو، سازمان عفو بین الملل، دیدبان حقوق بشر
امضا کنندگان این بیانیه:
ابراهیم مهتری / ابوالفضل اردوخانی / آتوسا میرحسینی / احمد عبدلی / احمد مدادی / احمد نجاتی / آذر عرفا زاده / آذر کریمی / آرارات راتوسیان / آراز م. فانی / ارژنگ برهان/ آزاده خسروشاهی / آزاده دواچی / آزاده رحیم پور / اساره زانیار / اسماعیل خطایی / آسیه امینی / اشکان منفرد / اصغر برزو/ اکرم خیرخواه / الناز باجوری / الهه فراهانی / الیزابت مکدونالد / امید زمانی / امید نصیری / امیر رشیدی / آناماری ریس / اندیشه جعفری / انور میر ستاری / انیسه سامانی / اوا تنز/ اولیا وندن /اویس اخوان / آیدا ابروفراخ / آیدا سعادت / ایران دموکراتیک / آینده آزاد / بدی وارایی / بشیر احسانی / بلال مرادویسی / بنفشه جمالی/ بهرام توکلی / بهروز سورن / بهمن امینی / بهناز فرمانبر / بهناز مهرانی / پائولو مرولا / پترا پلوتز / پردیس درخشنده / پرنیان ا. / پرواز داورپناه / پروانه معادی / پروشات شکرلو / پروین اردلان / پروین ضرابی / پروین محسنی / پری عظیمی / پریسا کاکایی / پریسا کریمی / پوران رضایتی / پیمان مجید زاده / تارا احمدی / تری وایت / توران ناظمی / ثریا ضرغام / جان کاو / جلوه جواهری / جواد موسوی خوزستانی / حجت نارنجی / حسام حیدری / حسن جعفری / حسن نایب هاشم / حسین ماهوتیها / حمید حمیدی / حمیده نظامی / خدیجه مقدم / خرسند ستوده / داوود منطق / داوود نواییان / درنا بندری / دلارام اکار / دلارام علی / دلشاد امامی / رضا احمدی / رضا سلیمانی / رضا کریمی / رضا هیوا / رضوان مقدم / روحی شفیعی/ رویا شاعری / رویا کاشفی / زهره اسد پور / زهره کریم زاده / زویا اسکندریان / زینب پیغمبر زاده / ژاله مظاهری / ساتگین ایران زمین / سارا جلوه / سارا مغمومی / ساسان امجدی / ساعد آل آقا / سالومه رحیمی / سامان زمان زاده / سامان شاه محمدی / سپهر عاطفی / سپیده یوسف زاده / ستاره شاهرویی / ستاره هاشمی / سحر ایرانی / سحر سجادی / سحر مفخم / سعید آرمانفر / سعید حبیبی / سعید رحیمی / سمرند فتوحی / سمیرا پوراندخت / سمیه بهادری / سهراب مهدوی / سهیلا پرهیزی / سهیلا موسوی / سوده راد / سوسن طهماسبی / سوفیا صدیق پور / سولماز ایکدر / سیامک فرید / سیما حسین زاده / سیما دینا / سیمین مرعشی / ش. ایرانی / شادی صدر / شادی کلینس شمیت / شاهین انزلی / شاهین محمودی / شایان وحدتی / شری فرامرزی / شکوفه شادابی / شمس تولایی / شهاب الدین شیخی / شهریار قانع / شهزاد حسینی / شهلا بهاردوست / شهلا شفیق / شهلا فروزانفر / شهلا لاهیجی / شهناز بیات / شهناز سخن سنج / شورانگیز داداشی / شیلا کرباسیان / شیوا سخن / شیوا نجو / صبری نجفی / طلا خوش کلام / طلعت تقی نیا / عاطی علوین / عباس مظاهری / عسل دورانوا / عسگر آهنین/ عشا مومنی / عفت صفوی / عفت ماهباز / علی پورنقوی / علی رحیمی / علی طایفی / علی عبدی / علی فتوتی / علی ماهباز / علی مشمولی / علی نیکویی / علی صمدپوری / غلام حسین اصغری / غلام علی خوش سرور / فاطمه آرام نژاد / فاطمه والا / فخری شادفر / فخری نامی / فرح طاهری / فرح روز رنجبر / فرحناز محمدی / فرخنده احتسابیان / فرزانه جوان / فرشاد محمدی / فرشته شیرازی / فرشته فرهانی / فرشته قاضی / فرناز سیفی / فرناز کمالی / فرنوش تهرانی / فریبرز مهران ادیب / فلامینیا لیزانی / فلورا روئنبرگ / فهیمه فیض / فیروزه مهاجر/ فیلیپ هوستر / قاصدک ق / قدسی ابوالقاسمی / کاران صدر / کامران کامکار / کامیار گیاهچی / کاوه رضایی شیراز / کاوه کرمانشاهی / کتایون عظیمی فرد / کریستین چنی / کوروش افتاصی / کیانا کریمی / گلنیس سندلنت / گیل آوایی / گیو زاد/ لادن اسماعیلی / لیلا کرمی / لیلا مجتهدی / لیلی ج / لینا ورم / مارتی گونتیر / مارکو کوراتلو / ماندانا کمالی / مانوئل ب / محبوبه عباسقلی زاده / محمد شوراب / محمود باقر صمیمی / محمود پسندیده / مرجان قهرمانی / مرجان واعظ / مرجان وحدت / مرسده هاشمی / مریم امینیان / مریم اهری / مریم ایرانی / مریم حسین خواه / مریم رحمانی / مریم زندی / مریم شریف / مریم شکرانی / مریم طهماسبی / مریم هوندر / مزدک نصیری / مژگان ثروتی / مژگان قاسمیان / مسعود معمار / مصطفی عزیزی / ملودین م / منصوره شجاعی / منصوره کاوه ای / منوچهر فاضل / منیره کاظمی / مهدیه فراهانی / مهران دیوان بیگی زند / مهرنوش اعتمادی / مهری جعفری / مهری قراخانلو / مهری کرمانی / مهسا ایرانی / مهسا شکرلو / مهسا صارمی/ مهشید راستی /مهین امامی / میترا شجاعی/ میترا محمودی/ میترا نجفی/ میلاد فدایی اصل/ میلاد ملک / مینا انصاری / مینا ربیعی / مینا محرر / نادر حاج محسن / نادر فرخ / نادر فرناندز / نازلی فرخی / نازی ساسانی / نازی عظیما / ناهید توسلی / ناهید جعفری / ناهید خوش کلام / ناهید خیرابی / ناهید سلیمانی / ناهید کشاورز / ندا شهبازی / ندا فرخ / نرجس بارانیان / نرگس شریعت نیا / نرگس طیبات / نرگس مقدم / نسرین الماسی / نسرین محصص / نسیم سلطان بیگی / نسیم طبیانیان / نسیم هشترودی / نسیما شریعت / نفیسه آزاد / نوری شهری / نوشین احمدی خراسانی / نوید محبی / نوید منوچهرابادی / نیره توحیدی / نیکزاد زنگنه / نیلوفر کشمیری / نیما دارابی / نیما محمد زاده / نیما نیما / هاله قریشی / هایده تابش / هدی هاشمی / هنگامه هویدا / یاس م. / وحید حبیب پناه / ویدا بیگلری . /
