حقوق اقلیت‌های مذهبی
فشار بر بهائیان در ماه‌های اخیر در ایران افزایش یافته است. ۱۷ اسفند، یک مرد بهائی و پسر ۱۷ ساله‌اش در خانه بازداشت و به زندان یزد منتقل شدند. بنا به اظهار خانواده‌شان، آنان به اقدام علیه امنیت ملی متهم‌اند. کامپیوتر، کتاب‌ها و تلفن‌های همراه‌شان نیز ضبط شده اند.
۱۸ اسفند، با یورش نیروهای امنیتی به خانه لاله مهدی‌زاده در شهر ورامین، او به همراه شماری دیگر از بهائیان بازداشت شدند. تا کنون، بجز مهدی‌زاده که در زندان اوین در حبس است، بقیه بازداشتی‌ها آزاد شده‌اند.
به گزارش هرانا، در هفته‌های گذشته بیش از ۲۰ خانه دیگر در شیراز مورد یورش نیروهای امنیتی قرار گرفته، پس از جستجوی منازل، لوازم شخصی افراد ضبط شده اند.
در راستای پوشش مسائل مرتبط با حقوق اقلیت‌های قومی و مذهبی در کشور، نبض‌ایران شماره اسفند ۹۳ نبض‌نامه را به وضعیت حقوق شهروندی جامعه بهائی در ایران اختصاص داده است. نبض‌نامه اسفند ۹۳ را اینجا مطالعه کنید. در واکنش به وقایع اخیر، گروه ۷۵ نفره‌ای از فعالان شناخته‌شده کشور با ابراز همدردی با جامعه بهائی، طی نامه سرگشاده‌ای به صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، مسئولیت او را نسبت به مفاد قانون اساسی یادآورد شده، خواستار احترام به حقوق بهائیان شدند.
آزادی بیان
۲۵ اسفند، معاون فرهنگی قوه قضائیه در پی منتفی شدن پیاپی کنسرت‌های موسیقی در ماه‌های گذشته در کشور اظهار کرد، کنسرت موسیقی خلاف قانون نیست. با این حال او افزود که کنسرت نباید موجب بروز مسائل اجتماعی، همچون اختلاط زن و مرد در سالن کنسرت شود؛ موضوعی که دلیل منتفی شدن بسیاری از کنسرت‌های اخیر اعلام شده است. هم‌زمان، جمعی از هنرمندان و موسیقیدانان کشور طی نامه‌ای به فرماندار خراسان از او خواسته‌اند به ممنوعیت کنسرت موسیقی در شهر مشهد خاتمه دهد.
سازمان گزارش‌گران بدون مرز به تازگی پروژه‌ای را آغاز کرده تحت نام «آزادی هم‌آیند» که برای کاربران در ۱۱ کشور جهان، امکان دسترسی به ۹ وب‌سایت فیلترشده در آن کشورها را فراهم می‌آورد. برای ایران، وب‌سایت گویا‌نیوز انتخاب شده که هم اکنون از طریق یک صفحه آینه برای کاربران قابل دسترس است.
از سوی دیگر، نیروهای امنیتی در ایران طی عملیاتی به نام «عنکبوت» به سرکوب کاربران اینترنت می‌پردازند. بنا به گزارشها، تا کنون بیش از ۲۰۰ تن در استان سیستان و بلوچستان به اتهامات مرتبط با اینترنت بازداشت شده‌اند.
حقوق زن
۲۰ اسفند، سازمان عفو بین‌الملل طی بیانیه‌ای به شدت نسبت به طرح افزایش جمعیت در کشور انتقاد کرده، قانون پیشنهادی را ابزاری برای تقلیل نقش زن به «ماشین تولید بچه» نامیده است. هم‌اکنون، شورای نگهبان مشغول بررسی «طرح افزایش باروری و پیشگیری از کاهش رشد جمعیت» (طرح ۴۴۶) است که دسترسی زنان به امکانات پیشگیری از بارداری را محدود می‌کند. دیگر طرح جنجال‌برانگیز، «طرح جامع جمعیت و تعالی خانواده» (طرح ۳۱۵) است که فرصت‌های شغلی زنان بدون فرزند را کاهش می‌دهد.
۱۷ اسفند، و به مناسبت روز ۸ مارس، بنیاد آرمان‌شهر، از اعضای فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشری، نسخه ترجمه‌شده کنوانسیون رفع تمام اشکال تبعیض علیه زنان (CEDAW) را منتشر کرد.
حقوق زندانیان
پدر حسین رونقی ملکی، وبلاگ‌نویسی که طی سال‌های اخیر چندین بار زندانی شده، تهدید کرده که اگر به پسرش مرخصی پزشکی داده نشود خود را مقابل دفتر دادستانی تهران به آتش خواهد کشید. حسین رونقی ملکی دچار از کار افتادگی کلیه شده و در شرایط بحرانی به سر می‌برد.
۱۹ اسفند، کمپین دفاع از زندانیان سیاسی و مدنی گزارش داد که نیروهای امنیتی به سلول زندانیان سیاسی زندان رجائی‌شهر کرج حمله کرده، اسباب‌های‌شان را به هم ریخته و مورد جستجو قرار داده‌اند.
سازمان عفو بین‌الملل، طی بیانیه‌ای کور کردن مجرمی را که به قصاص محکوم شده بود، بی‌رحمی غیرقابل وصف، خواند. فرد قربانی متهم بود که توسط اسیدپاشی موجب کور شدن شخص دیگری شده است. قرار است چشم دیگر او نیز در تاریخ دیگری کور شود.
دادگاه انقلاب سه فردی را که یورش اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ نیروهای امنیتی به بند زندانیان سیاسی زندان اوین را گزارش داده بودند، به مجموع ۱۸ ماه زندان محکوم کرده است. رضا شهابی، کامران ایازی و امید زائری‌نژاد در هنگام یورش در محل حاضر بودند. این یورش بعدها به پنج‌شنبه سیاه مشهور شد.
۱۷ اسفند، سازمان بین‌المللی «جبران و عدالت برای ایران» با ثبت شکایتی در کارگروه بازداشت‌های خودسرانه سازمان ملل، خواستار آزادی زینب جلالیان، زندانی کرد شد. جلالیان که از سال ۱۳۸۷ به جرم محاربه زندانی است، به دلیل بیماری‌های مختلف، از جمله خطر از دست دادن کامل بینایی، نیازمند درمان فوری است.
امیر حکمتی، کارمند سابق نیروی دریایی آمریکا که محکومیت ۱۰ سال زندان را در ایران می‌گذراند در تلاش است تا از تابعیت ایرانی خود انصراف داده تا بدین ترتیب به آمریکا مسترد گردد.
حقوق کارگر
۱۸ اسفند، پس از ماه‌ها مذاکره و جنجال در نهایت شورای عالی کار با افزایش حداقل دستمزد به میزان ۱۷ درصد برای سال ۱۳۹۴ موافقت کرد. میزان ۷٫۱۲۴٫۲۵۰ ﷼ برای حداقل دستمزد، کمتر از ۲۵ درصد افزایشی است که نمایندگان کارگران خواستار آن بودند و در دو سال گذشته با آن موافقت شده بود.
۲۳ اسفند، یک دستفروش خرمشهری در اعتراض به بسته شدن کسب و کارش مقابل شهرداری دست به خودسوزی زد. او هم‌اکنون در بیمارستان و در شرایط بحرانی به سر می‌برد(*).
حقوق سیاسی
۱۸ اسفند، علی مطهری، نماینده مجلس، در حین بازدیدی از شیراز که برای صحبت در دانشگاه شهر انجام شده بود، مورد حمله لباس‌شخصی‌ها قرار گرفت. مطهری که از نمایندگان محافظه‌کار مجلس است، طی ماه‌های گذشته و به دلیل مخالفت با حبس خانگی رهبران جنبش سبز مورد انتقاد شدید هم‌فکران خود قرار گرفته است. با وجود اظهارات استاندار فارس مبنی بر شناسایی حمله‌کنندگان در ۲۳ اسفندماه، تا زمان نوشتن این مطلب کسی در این رابطه بازداشت نشده است.
۲۸ اسفند، ۶۰۸ تن از اساتید دانشگاه‌های کشور در نامه سرگشاده‌ای به صادق لاریجانی، رئیس قوه قضائیه، ممنوعیتها علیه محمد خاتمی، رئیس‌جمهور اسبق، را بر خلاف قانون اساسی خوانده، خواهان رفع این ممنوعیتها شدند.
۲۲ اسفند، نیروهای امنیتی مانع بازدید خانواده‌های اعدام‌های سیاسی سال ۶۷ از قبرستان خاوران شدند. هزاران نفر از اعدامیان در این گورستان به صورت دست جمعی دفن اند. این خانواده‌ها به طور سنتی آخرین جمعه هر فصل تابستان و زمستان در این مکان جمع می‌شوند.
حقوق کنشگران
۱۶ اسفند، علی‌‌شناس، آتنا دائمی، آسو رستمی و آرش صادقی با اتهامات مختلفی از جمله تبلیغ علیه نظام و توهین به رهبری در شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب محاکمه شدند. این افراد به مدت شش ماه بدون تفهیم اتهام در بازداشت بودند. ۲۴ اسفند، آرش صادقی با قید وثیقه آزاد شد.
حقوق بشر
احمد شهید، گزارش‌گر ویژه سازمان ملل در زمینه حقوق بشر در ایران، گزارش ماه مارس ۲۰۱۵ خود را منتشر کرد. در این گزارش او وضعیت حقوق بشر در ایران را از هنگام شرکت ایران در دومین دور بررسی ادواری جهانی (UPR) که در اکتبر ۲۰۱۴ برگزار شده بود، مرور می‌کند. آقای شهید ۲۵ اسفندماه گفت که او اعتقاد دارد وضعیت کلی حقوق بشر در ایران بدتر شده. ۲۸ اسفند، فدراسیون بین‌المللی جوامع حقوق بشری، طی بیانیه‌ای تدارم وخامت وضعیت حقوق بشر در کشور را مورد انتقاد قرار داده، اعلام کرد که حکومت ایران بخش بزرگی از رهنمودهای دور نخست UPR را نادیده گرفته است.
(*) او، که نامش یونس عساکره بود، روز یکشنبه دوم فروردین در بیارستان مطهری جان سپرد.
