از میان رُمانهایی که «هاوارد فاست[i]» نوشته است؛ «تام پین» جزء محبوبترین و پرفروشترینهای آن است. این کتاب سال ۱۹۴۳ منتشر شد و هنوز هم بعد از گذشت حدود هشت دهه، کتابیست جذاب و خواندنی. برای بسیاری از ما نام «توماس پین» که با آثاری مثل «عقل سلیم وحقوق بشر» بر اذهان زمان خود اثر گذاشت و در انقلاب ِ و استقلال امریکا هم نقشآفرینی موثری داشت؛ نامیست در میان نامهای دیگر موجود در کتابهای تاریخ…
«تام پین» مردی پرشور و بیباک، سخاوتمند، با خلقوخویی خاص است. «فاست» تا جایی که ممکن بود به واقعیتها و مستنداتی که از زندگی «تام پین» به جای مانده بود؛ پایبند ماند و از آن مهمتر اینکه لابهلای روایت ِحوادث، افکار و نوشتههای وی را نیز بازخوانی کرده… همین ویژگیها و نیز رابطه متعادل میان مستندات و تخیلات، ارزش این رمان را برای کسانی که «تاریخ» برایشان موضوعیست جدی؛ به اثری درخور ِاعتنا تبدیل نموده است.
خود امریکاییها هم این رمان را بسیار دوست دارند، زیرا هم به تاریخ روزهای انقلاب و «استقلال» آنان میپردازد وهم از ارزشهایی مثل روراستی و پایمردی بر آنچه درست است؛ سخن میگوید که به نظرشان در عصر حاضر رنگ باخته و دیگر مثل روزهای انقلاب دستکم از سوی سیاستمداران، مهم تلقی نمیشود. «فاست» از آن دسته کسانی بود که به یک امریکای آرمانی اعتقاد داشت و معتقد بود که سیاستبازی و منفعتطلبی گروهی، اولویتهای این امریکا را تغییر داده است؛ و آنچه را که ما امروز گُم کردهایم، در گذشته و با رجوع به آن میتوانیم پیدا کنیم.
«هوارد فاست»، «تام پین» را آنگونه که بود، پر از شور زیستن و مبارزه، خستگی ناپذیر و پرتوان آفرید. تصویری دقیق و واقعی از مردی که بیواهمه از قدرتمداران، از منافع همهی مردمان دفاع میکرد. نگاه او به آینده بود، آیندهای که در آن ستمدیدگان در هراس از ستمگران نیستند. «تام پین» رساله مینوشت، رسالهای از پی رسالهای و فریادش طنینافکن شده بود همراه سربازان در جبههها… وسرانجام آمریکا به استقلال رسید. در جریان انقلاب فرانسه، «پین» فریاد انقلابیون فرانسوی را به گوش جان شنید. از مزرعه و مزایای زندگیاش در آمریکا دست شُست و برای یاری بپاخاستگان به فرانسه رفت. انقلاب فرانسه به روی او آغوش گشود. او را چون عضوی از کنوانسیون ملی در مجلس پذیرفتند. پس از محاکمه لویی شانزدهم، طی سخنرانی پرشور و پرتهوری درخواست اعدام شاه را نکوهید و تبعید او را توصیه کرد. سرانجام ژاکوبنها به رهبری روبسپیر قدرت را به دست گرفتند…
در دسامبر ۱۷۹۳، او را به زندان لوکزامبورگ بردند. در زندان سایه ی گیویتن را بالای سرش احساس میکرد؛ اما دل از نوشتن و سرودن و… برنداشت…
حالا چقدرفاصله است بین «تام پین»ِ خردگرا و وفادار به آرمانهای انسانی آن دوران و سردمداران کمپانیهای تسلیحاتی این روزهای دنیا…
الیا کازان[ii] کارگردان بزرگ سینما در فیلم «قرارداد شرافتمندانه» در سکانس پایانی، دیالوگی دارد که مادر رو به پسرش چنین میگوید: «میدونی چیه پیت! یهو هوس کردم زیاد عمر کنم. زیاد!… میخوام باشم و ببینم چطور میشه… شاید بالاخره معلوم بشه این قرن، قرن امریکا یا روسیه یا قرن اتم نیست. چقدر عالیه اگر معلوم بشه این قرن، قرن همه مردمه. مردم دنیا. مردم آزاد که راهی برای زندگی با هم پیدا کرده باشند. دلم میخواد زنده باشم و یه همچین روزی را ببینم…»
اردیبهشت۱۴۰۲ پهلوان
@apahlavan
[i] هاوارد ملویل فاست Howard Fast زاده ۱۱ نوامبر ۱۹۱۴ و درگذشته ۱۲ مارس ۲۰۰۳، رُمان نویس و نویسندهی امریکایی است… اسپارتاکوس و راهآزادی از معروفترین رُمانهای اوست… فاست از سنین پایین شروع به نوشتن کرد. او در حالی که برای یافتن مشاغل عجیب و غریب در سراسر کشور از هرچه دستش میرسید سواری میگرفت بر قایق و راه آهن سوار می شد، اولین رمان خود را به نام دو دره نوشت که در سال ۱۹۳۳ هنگامی که ۱۸ سال داشت منتشر شد. اولین اثر محبوب او شهروند تام پین Citizrn Tom paine! بود که روایتی تخیلی از زندگی توماس پین بود. فاست که همیشه به تاریخ آمریکا علاقه مند بود، همچنین آخرین پیشگامان The last Frontiers (درباره تلاش سرخپوستان شایان برای بازگشت به سرزمین مادری خود که الهام بخش فیلم پاییز شایان در سال ۱۹۶۴) و جاده آزادی (درباره زندگی بردگان سابق در حین بازسازی) را نوشت .
[ii] الیا کازان Elia Kazan با نام کامل الیاس کازاناوغلو Elias Kazantzoglo ۱۹۰۹–۲۰۰۳ کارگردان، نویسنده و تهیهکننده آمریکایی- یونانی بود. در فیلم «قرارداد شرافتمندانه»، نقش مادر را «سلست هولمCeleste Holm» ایفا میکند و پسر را «گریگوری پک Gregory Peck»…