در یک روزنامە نروژی می خوانیم کە در نروژ یکی از بهترین دمکراسیهای جهان و دارای بهترین دولت رفاە، ١٢ عدد از پیشرفتەترین سیستمهای راکت انداز کە قیمت آن نیم میلیارد کرون نروژی بودە، بە انبارها فرستادە می شود. هم زمان می خوانیم کە سپاە پاسداران از تونلهای تودرتوئی می گوید کە در اقصا نقاط کشور در عمق پانصد متری در زیر کوهها با موشکهای دوربرد استقراریافتە در آن، ایجاد شدەاند تا بقول خودشان اقتدار کشور را در مقابل کسانی کە میل و هوس تجاوز بە ایران را دارند، نشان بدهند.
در همان حال اگر بە بودجەهای نظامی کشورهای مختلف (از زاویە معیار مقدار مطلق هزینەهای نظامی) در جهان نگاهی بیاندازیم، ارقام سرسام آوری را می بینیم کە از دیدن آنها دچار بهت و شگفتی می شویم. بودجەهائی کە ما را بە یاد نوع دید هابز فیلسوف انگلیسی از نوع انسان می اندازد بە عنوان موجودی خودپرست و متعرض. در سال ٢٠١٣ آمریکا با بودجە نظامی ۶٨٢ میلیارد دلار، چین با ١۶۶ میلیارد دلار، روسیە با ١١۶ میلیارد دلار، بریتانیا ۶٠،٨ و ژاپن با ۵٩،٣ میلیارد دلار جزو شش کشور از پانزدە کشور برتر در زمینە مخارج نظامی در دنیا در ٢٠١٣ بودەاند، کە البتە ایران جزو این پانزدە کشور در آن سال نبودە. واقعیت این است کە این کشور از لحاظ بودجە نظامی در سطح بە مراتب پایین تری نسبت بە دیگر کشورها قرار دارد.
اما آنچە کە ما را دچار بهت می کند این است کە علیرغم توانائیهای کم ایران برای رقابت در زمینە نظامی با دیگر کشورها (بعلت مشکلات تکنولوژیکی، مالی و تحریمها)، جمهوری اسلامی بطورکلی بە سیاست تحریک و دشمنی با کشورهای منطقە و جهان در عمدەترین وجوە خود ادامە می دهد و اصرار دارد کە می تواند در این سیاست پیروز شود! همچنین در شرایطی کە کشور در وضعیت بسیار بد اقتصادی بسر می برد و فقر و بحران های گوناگون از جملە بحران اقتصادی یقە کشور را گرفتە است، تاکید بر توانمندساختن بنیە نظامی کشور از طریق تزریق منابع مالی ای کە جامعە در اساس بە آن نیاز دارد، ما را در مقابل سئوالهای بسیاری قرار می دهد.
جالب اینجاست کشورهائی کە از لحاظ مناسبات با دیگر کشورها در سطح متعارفتری قرار دارند، اگرچە بودجەهای نظامی کلانتری نسبت بە جمهوری اسلامی دارند، اما در سیاست سعی بر دشمن تراشی کمتری دارند و عموما گرایش اصلی آنان ناظر بر عادی کردن روابط است. در حالیکە در ایران وضع بگونەای دیگر است. یعنی کشوری کە از امکانات نظامی کمتری بهرەمند است، اما اصرار بیشتری بر تشنج افزائی دارد!
شاید بتوان چنین استراتژای ای را بر مبنای دولت ایدەئولوژیک، جایگاە ویژە ایران در منطقە و بلوف موضع توضیح داد. اینکە جمهوری اسلامی، عمق استراتژیک خود را تنها در ایران نمی بیند، اینکە در صورت برافروختەشدن هر جنگی علیە ایران، کل منطقە و جهان بسیار بی ثبات و ناامن می شود و سرانجام اینکە ژشت تعرضی از ژست دفاعی از برد بیشتری برخوردار است. کمااینکە این ژست هم در دوران احمدی نژاد با نمایش موشکها رویش بسیار تاکید شد و هم در دورە کنونی با نمایش تونلهای سپاە در عمق زمین و البتە در کنار شهرها!
کلام آخر اینکە شاید تا بشر در دنیائی زندگی می کند کە در آن ناسیونالیسم و دولت گرائی عصر انقلاب صنعتی، ترمهای مسلط در سیاست اند، گریز از بودجەهای کلان نظامی برای ایجاد امنیت ملی ناممکن باشد، اما با در پیش گرفتن سیاستهائی کە تشنجها را کمتر می کند و بە روند همگرائیها بیشتر دامن می زند، می توان کمی از بودجەهای نظامی کاست و آن را بە بخشهای دیگر از جملە بخش خدمات راهنمائی کرد. بویژە در ایران، کشوری کە در آن مردمان بسیاری نە از تغذیە مناسب بهرەمنداند و نە بە بهداشت و دوا و درمان و کلا سیستمهای پزشکی دسترسی مناسبی دارند.
جمهوری اسلامی ایران بە جای کندن تونلهای عمیق در عمق زمین، خوب است بە آن سیاست و عقل سلیمی بیاندیشد کە امنیت ملی را در کندن تونلهای ارتباطی از طریق سیاست و اندیشە با دیگر کشورها تعقیب می کند.
زیرنویس:
١ـ از زاویە معیار نسبت هزینه های نظامی به تولید ناخالص داخلی (معیاری که غالباً معتبرتر تلقی می شود)، هزینه نظامی جمهوری اسلامی از چین هم بالاتر است. چند آمار و داده:
در سال ۲۰۱۱ ایران در میان ۱۴۳ کشور از نظر هزینۀ نظامی نسبت به تولید ناخالص داخلی در ردۀ ۳۳ و در سال ۲۰۱۲ از این بابت در میان ۱۵۰ کشور در ردۀ ۴۱ ام قرار داشته است. ایران در سال ۲۰۱۱ بیشتر از ۵/۲ درصد تولید ناخالص داخلی خود را صرف هزینه های نظامی کرده است. بریتانیا ۱/۲ درصد، چین ۲ درصد و ژاپن ۱ درصد. در سال ۲۰۱۲ تقریباً همین نسبتها تکرار شده اند.
