یکی از خبرنگاران “ایلنا” در ٢۴ فروردین با ١١ روز تأخیر خبر فوت یک پرستار ٢٨ سالە در حین شیفت کاری را در سایت این خبرگزاری منتشر کرد. آن گونە کە از این گزارش بر می آید علت مرگ این پرستار جوان کە مهدیە رضایی نام داشتە و در بخش مراقبت های ویژە بیمارستان فیروزگر بە صورت قراردادی کار می کرده، ایست قلبی بە دلیل فشار کاری شدید بودە است.
متأسفانە این اولین بار نیست کە چنین اتفاق دردناکی در محل کار رخ می دهد. قبل از این نیز اخباری از مرگ های این چنینی در محل های کار به خاطر خستگی مفرط ناشی از فشار کار و اضافە کاری یا عدم رعایت مقررات مربوط بە ایمنی کار اتفاق افتادە یا عدە ای هم معلول و ازکارافتادە شدەاند. اما در مورد پرستار، آن هم در بیمارستان، بخصوص که متوفی جوان هم بودە، چیزی است کە کمتر کسی انتظارش را دارد. بە نظر می رسد با توجە بە جو بی قانونی و فشاری کە در محیط های کار برای سوداندوزی هر چە بیشتر حاکم کردەاند، احتمالا وقوع چنین اتفاقاتی دور از انتظار نخواهد بود.
در محیط های کارگری، تعداد حوادث کار، طی سال های گذشته سیر صعودی داشتە و کمتر روزی است کە خبر مرگ یا مصدوم شدن یک یا چند کارگر در اثر حوادث کار توسط رسانە ها منتشر نشود. دلیل اکثر این حوادث نیز چیزی غیر از این نیست، کە کارفرمایان به خاطر سودجویی هر چه بیشتر، با چشمپوشی از مسایل ایمنی کار، همراه با افزایش فشار کار بر کارگران، آمار حوادث کار را به قیمت جان کارگران بالا می برند. بار ها دیده شده است که بە جای استخدام کارگر جدید، کارگران را وادار بە اضافە کاری اجباری می کنند و چون دستمزدها پائین است و کفاف هزینە زندگی کارگر و کارمند را نمی دهد، کارگران نیز برای جبران کسری هزینە هایشان تن بە اضافە کاری در شرایط نامناسب را می دهند. پرواضح است، در نتیجه چنین رویکردی، هر از چند گاهی کە خبر تعدادی از این حوادث منتشر می شود، مسئولان ذیربط برای خالی نبودن عریضە مصاحبە می کنند و وعدە پیشگیری و پیگیری می دهند، ولی بار ها دیده شده است که این سخنان تنها برای فریب معترضان صورت گرفته و در حد وعدە باقی می مانده است، و در آخر اقدامی صورت نمی گیرد. بە عنوان مثال هئیت تحقیق علت فاجعە پلاسکو را کە بە مرگ دەها آتش نشان و عدە دیگری منجر شد، عدم رعایت نکات ایمنی، بنیاد مستضعفان، کارفرما، شهرداری و ادارە کار اعلام کرد، ولی هیچ کدام از این نهادها هنوز اقدامی برای تغییری در رویە شان انجام ندادند و گویا قضیە را جدی نگرفتەاند. علتش هم روشن است، خیالشان راحت است کە ریش و قیچی در دست خودشان است و مجازاتی در انتظارشان نیست. در بعضی از این حوادث قبلاً چندین کارگر کشتە و مصدوم شدند و مشخص شد کە کارفرما مقصر است ولی کسی را محاکمە نکردند و ماه ها طول کشید تا تأمین اجتماعی با پرداخت مقرری بە خانوادە کشتە شدگان موافقت و اقدام کند.
بە قول رئیس یکی از شوراهای اسلامی کار در شهر قزوین در سال گذشتە هزینە درمان کارگران ١٠٠ درصد بالا رفتە و لابد بە جیب صاحبان بیمارستان ها سرازیر شدە و درآمد بیمارستان کە بالا بود، اکنون بالاتر رفتە و قاعدتاً صاحبان و مدیران شان نمی توانند مثل کارخانە داران و… ادعا کنند کە درامد کافی برای استخدام پرستار ندارند.
طبق اطلاعاتی کە قبلاً از طرف سازمان های پرستاری منتشر شدە است، هم اکنون در بیمارستان ها یک پرستار باید کار چند پرستار را انجام دهد، تعداد زیادی پرستار بیکار و آمادە بە کار هم هستند کە عدەای شان بخاطر کار و شرایط بد کاری مهاجرت می کنند. بنابراین مشکل کمبود پرستار وجود ندارد، اما زیاده خواهی صاحبان بیمارستان های خصوصی و مدیران بیمارستان های غیر خصوصی موجب می شود کە آن ها از استخدام پرستار خودداری کنند و مانند صاحبان و مدیران صنایع بە جای افزایش نیروی کار، ساعات کار و فشار کاری را بالا ببرند، کە این عمل غیر انسانی، سلامت و جان پرستاران را بە خطر می اندازد و می تواند عواقب زیانباری برای بیماران بوجود آورد. در بسیاری از کشورها پرستاری از مشاغل سخت و زیان آور بە حساب می آید، به همین جهت دارندگان این شغل از امتیازات شغلی ویژەای بهرمند اند و ساعات کاری کمتری دارند، و می توانند بهتر از بیماران پرستاری کنند. بر اساس تحقیقاتی کە در برخی مؤسسات تحقیقاتی اسکاندیناوی صورت گرفتە کارشناسان بە این نتیجە رسیدەاند کە کاهش ساعات کار روزانە کارگران و کارمندان بە ۶ ساعت بدون کسر مزد، نە تنها زیانی برای کارفرما ندارد، بلکە کلا بە سود آن ها و جامعە است، زیرا باعث سلامت بیشتر نیروی کار، کاهش مرخصی های استعلاجی، هزینەهای درمانی و مراقبتی، ازکارافتادگی زودرس و طولانی تر شدن سالهای کاری و هم چنین تقویت بنیە صندوق های بیمە می شود و در ضمن این کە کیفیت و بازدهی کار را بهبود می بخشند، آمار بیکاری را نیز پائین می آورند، و امکان می دهد تا جایگزینی تدریجی بخشی از نیروی کار با ربات ها بە صورت اندیشمندانە تری انجام شود. بە نظر می رسد کە طرح ۶ ساعت کار بە تدریج در این کشورها بە طور کامل اجرایی شود و ناگفته نماند اکنون این طرح در برخی از مؤسسات بە صورت آزمایشی در حال اجراست.
