فضای انتخاباتی در کشور در ماههائی کە بە روز برگزاری آن ماندەاست، بە مراتب پر تحرکتر می شود. البتە این تحرک بیشتر در طیفهای حکومتی و پیرامون حکومتی دیدە می شود تا در فضای اجتماعی کشور. مردم از این فضا بدوراند آن هم از جملە بە چند دلیل سادە: اول، مسئلە بحران کرونائی کە اقصاء نقاط کشور را درنوردیدە و هر روز بیشتر از پیش جان و زندگی مردم را در چنبرە خود می گیرد و، دوم بە علت وضعیت معیشتی مردم کە در اثر محاصرە اقتصادی کشور و نیز کنترل نهادهای امنیتی ـ نظامی و ایدئولوژیک کشور بر آن، رمق مردم را گرفتەاند.
در چنین فضائی، اینکە انتخابات بە موضوع اولیە کشور تبدیل شود، بە کار کارستانی تبدیل شدەاست. بر تمام علل مطرح شدە البتە اگر فضای بی اعتمادی موجود در میان مردم را هم فرض بگیریم، آنگاە متوجە می شویم کە ایجاد حال و هوای انتخاباتی در اتمسفر افکار عمومی امر بسیار دشواریست.
بە نظر می رسد با توجە بە نظارت استصوابی و نیز کنترلی کە نهادهای مربوط بە هستە سخت قدرت در کشور، حتی بر شرایط بعد از انتخابات هم دارند، آنان زیاد دغدغە خروج وضعیت از کنترل خود را نداشتەباشند. حتی در صورت عروج یک اصلاح طلب و یا یک اصولگرای میانەرو هم، آنان دغدغە از دست دادن سکان اصلی هدایت کشور را ندارند.
ضمن تاکید بر متفاوت بودن نسبی فضای کشور در صورت انتخاب یک تندرو، اصولگرای میانەرو و یا اصلاح طلب، اما بهترین جواب مردم بە انتخابات پیش رو ایجاد فضای مطالباتی است. قبل از اینکە تمرکز بر فلان کس یا فلان شخصیت باشد، خوب است مردم بە طرح مطالبات خود بپردازند و با طرح خواستەهای خود از جملە در مورد عادی کردن روابط با آمریکا، کوتاەکردن دست نهادهای امنیتی و ایدئولوژیک از اقتصاد کشور و نیز مطالبات صنفی و معیشتی خود، فشار قوی بر حاکمیت وارد آورند. زیرا در صورت عدم چنین فشاری حتی بە فرض ورود اصلاح طلبان بە پاستور، کاری از پیش نخواهدرفت. تجربە تمامی این سالها نشان دادەاست کە صندوق رای، حتی در صورت استفادە مردم از آن، بدون ادامە حضور مداوم آنان در صحنە سیاسی کشور بە ابزاری محکم تبدیل نخواهد شد و حاکمیت از این حضور تنها بە نفع خود استفادە خواهد کرد. در واقع آنگاە می توان میوەهای حضور در پای صندوق را چید کە جنبش مطالباتی حضور مداوم داشتە باشد و تنها بە صندوق و کسانی کە از صندوق بیرون می آیند اکتفاء نکنند.
از طرف دیگر، نفی صندوق و عدم حضور در آن باز بە معنای ضربە کاری بە نظام نخواهد بود، زیرا در هر صورت طیفی از مردم کە حامی حاکمیت اند در آن شرکت خواهند کرد و در اثر همین تحریم، امکان مهندسی انتخابات بیشتر می شود. مردم اگر این بار بە تحریم می خواهند روی بیاورند، درست بمانند گاە شرکت، باید بە ادامە طرح مطالبات خود بپردازند و فضای کشور را رها نکنند.
در هر صورت آنچە اصل است وجود و ادامە فضای مطالباتی است. این، آن پایە اصلی است کە می تواند کلید تحولات را، بگاە شرکت و یا عدم شرکت در انتخابات، رقم بزند.
