کورت هکبارت
نویسنده، نمایشنامه‌نویس، روزنامه‌نگارآزاد مکزیکی
منبع: فصل نامه ژاکوبین
۱۴ نوامبر ۲۰۲۳
با افزایش خشم مردم در ایالات متحده، کانادا و اروپا به دلیل امتناع رهبران آنها از اتخاذ موضعی قاطع در برابر جنایات جاری اسرائیل در غزه، آمریکای لاتین مسیر را مشخص می کند.
در ۳۱ اکتبر، بولیوی اعلام کرد که روابط دیپلماتیک خود را با اسرائیل قطع خواهد کرد. این اولین کشوری در قاره آمریکا می باشد که بعد از حدود سه هفته از زمان آغاز سیل الاقصی این عمل را انجام می‌دهد، وزارت امور خارجه در بیانیه‌ای توضیح داد که این اقدام در رد و محکوم کردن تهاجم نظامی نامتناسب اسرائیل در نوارغزه است که در ضمن، صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند. سخنگوی این کشور با اعلام این تصمیم در برابر مجمع عمومی سازمان ملل متحد، افزود که اسرائیل دولتی است “که به زندگی، مردم، قوانین بین المللی و حقوق بشر احترام نمی گذارد”.
درهمان روز، رئیس جمهور گوستاوو پترو اعلام کرد که سفیر کلمبیا در اسرائیل را فرا خواهد خواند. وی در توییتی کوتاه نوشت “اگر اسرائیل کشتار مردم فلسطین را متوقف نکند، ما نمی‌توانیم آنجا باشیم”. پترو، در واقع، یکی از سرسخت ترین منتقدان این قاره از اقدامات اسرائیل در هفته های اخیر بوده است. او در ۱۵ اکتبر نوشت : “اگر مجبور باشیم روابط خارجی با اسرائیل را تعلیق کنیم، آن را تعلیق خواهیم کرد، ما از نسل کشی حمایت نمی کنیم.” وی در ادامه این نکته در توییت بعدی اضافه کرد: “این اسمش نسل کشی است که برای بیرون راندن مردم فلسطین ازغزه و تصرف آن صورت می گیرد. رئیس دولتی که این نسل کشی را انجام می دهد جنایتکاری علیه بشریت است. متحدان او نمی توانند درباره دموکراسی صحبت کنند.” بولیوی و کلمبیا که در جناح چپ دولت های مترقی آمریکای لاتین، معروف به “موج دوم” محسوب می شوند، دست به این چنین عصیانی زده اند.
پس از آن دو کشور، رئیس جمهور گابریل بوریچ که به ویژه در امور خارجی همیشه معتدل تر بوده، اعلام کرد: “شیلی نیز سفیر خود را فرا خواهد خواند. با نگرانی بسیار مشاهده می شود که این عملیات‌های نظامی به هنجارهای اساسی حقوق بین‌الملل احترام نمی‌گذارند و همانطور که سازمان ملل اعلام کرده است در هشت هزار قربانی غیرنظامی، بیشتر زنان و کودکان هستند. اسرائیل در این مرحله از توسعه جنگ، مجازات دسته جمعی مردم غیرنظامی فلسطینی در غزه را در دستور قرار داده است که شیلی بشدت آن را محکوم می کند.” او در ضمن، در توییتی، همان ۳۱ اکتبر، بطور مختصرتر گفت: “هیچ چیز وحشی گری درغزه را توجیه نمی کند. هیچ چی”.
سه روز بعد، در ۳ نوامبر، هندوراس نیز اعلام کرد که سفیر خود را فرا خواهد خواند. از آن زمان، دیگر کشورهای منطقه نیز با انتشار بیانیه هایی در محکومیت تجاوزات اسرائیل، از این مواضع حمایت کردند. وزارت امور خارجه آرژانتین در بیانیه ای ضمن محکومیت ویژه بمباران کمپ آوارگان جبالیا توسط اسرائیل نوشت: “هیچ چیزی نقض قوانین بین المللی بشردوستانه و تعهد به متمایز کردن و حمایت از غیرنظامیان در درگیری های مسلحانه را توجیه نمی کند.” مکزیک از وتوی قطعنامه شورای امنییت (پیشنهاد شده توسط برزیل) که خواستار توقف بشردوستانه برای ورود تدارکات حیاتی به غزه بود، انتقاد کرد. به گفته آلیسیا بوئنروستو، نماینده مکزیک در سازمان ملل متحد، “حملات بی‌رویه اسرائیل علیه غیرنظامیان می‌تواند جنایت جنگی باشد.” در هفته های اخیر، رئیس جمهور برزیل، لوئیز ایناسیو لولا داسیلو، به نوبه خود، در رفت و آمدن هایش در منطقه، تکرار کرد: “این یک جنگ نیست، این نسل کشی است”
شما یا با ما هستید یا با تروریست ها
واکنش اسرائیل به همه اینها، متاسفانه بطورغم انگیزی قابل پیش بینی بوده است. آنها بولیوی رابه “تسلیم در برابر تروریسم و رژیم آیت الله ها در ایران” متهم کردند و برای کم اهمیت جلوه دادن اقدام بولیوی، ادعا کردند که اسرائیل هرگز با بولیوی روابط خوبی نداشته و قبلا نیز در سال ۲۰۰۹ روابط بین دو کشورقطع شده است. در مورد کلمبیا و شیلی، وزارت خارجه اسراییل گفتت: “انتظار دارد که آنها از حق یک کشور دموکراتیک برای محافظت از شهروندان خود دفاع کنند و با ونزوئلا و ایران در حمایت از تروریسم حماس همسو نشوند.”
در مورد مکزیک نیز حتی بیانیه‌های خفیف آندرس مانوئل لوپز اوبرادور در روزهای بعد از ۷ اکتبر کافی بود تا اسرائیل در بیانیه ای سرزنش‌کننده “عمیقا” از شکست این کشور در “تصویب پاسخ قاطع‌تر” به این وضعیت ابراز تاسف کند. سفیر اسرائیل، عینات کرانز ننیگر، سپس به روی آنتن رفت و تاکید کرد که نگرش رئیس جمهور مکزیک “بی جا” است زیرا ” موضع گیری نکردن در این مورد به معنای حمایت از تروریسم است. ” اما این تاکتیک‌های فشار اسرائیل با شکست روبرو شد و آملو موضع خود را در ۱۸ اکتبر سخت‌تر کرد و خواستار آتش‌بس شد.
دموکراسی کجاست؟
بر خلاف این بمباران های دست و پا شکسته اسرائیل که میخواهد القا کند که یک جاذبه ذاتی برای تروریسم وجود دارد، همدردی با آرمان فلسطین در آمریکای لاتین را می توان با دو دلیل اساسی توضیح داد: همدردی تاریخی با مردم تحت ستم و استعمار، همراه با تاریخ اسرائیل در آن منطقه به عنوان نماینده منافع آمریکا.
اسرائیل از فهرست بلندبالایی از بدترین نام‌ها در تاریخ اخیر آمریکای لاتین حمایت کرده است، از جمله رافائل تروخیلو، آگوستو پینوشه، لوئیس گارسیا مزا، افراین ریوس مونت، آناستازیو سوموزا و خورخه رافائل ویدلا. در واقع اسرائیل در دوران وجود محدودیت ها به عنوان پوششی مناسب عمل می‌کرده است، مانند زمانی که در دوره تحریم ایالات متحده، به دیکتاتوری پینوشه در شیلی آموزش می‌داد، مسلحش می‌کرد و اطلاعاتی را در اختیار او قرار می‌داد و بنابراین تبدیل به بزرگترین تامین‌کننده تسلیحات نظامی پینوشه شد. این کشور همچنین جریان جاری شدن تسلیحات نظامی به نیکاراگوئه و السالوادور را در طول تحریم‌های مشابه حفظ کرد و در مورد هندوراس، در طول رژیم‌های نظامی دهه ۱۹۷۰ سلاح‌های پیشرفته آمریکایی را علی‌رغم قوانین ایالات متحده که انتقال تجهیزات نظامی به کشورها را منع می‌کرد، عرضه کرد.
در زمانی که حتی برای ایالات متحده ممنوع بود، اسرائیل به پلیس کاستاریکا آموزش “ضد شورش” می داد. او سلاح و سایر تجهیزات را برای نظامیان ارتش در آرژانتین تهیه می کرد، علی‌رغم اینکه تعداد قابل توجهی از قربانیان آن یهودی بودند. به “فلسطین‌سازی” جمعیت مایا در گواتمالا کمک کرد و ارتش و شبه نظامی‌های راست‌گرای کلمبیا را مسلح کرد.
از آنجایی که خاطره دیکتاتوری ها و کشتارهای تحت حمایت دولت در منطقه هنوزتازه است، این مداخلات به راحتی فراموش نمی شوند.
و سپس مسئله دموکراسی مطرح می شود. نخبگان جهانی این موضوع را بدیهی می‌دانند که دموکراسی‌های غربی بر دموکراسی‌های آمریکای لاتین برتری دارند، در فهرست دموکراسی نشریه اکونومیست در سال ۲۰۲۲، هر کشوری از امریکای لاتین که نامش در این مقاله ذکر شده در رتبه‌های پایین‌تراز ایالات متحده، کانادا و اروپای غربی قرار دارد. اما ببینید، معلوم می‌شود که این دموکراسی‌های “حقیر” در انعکاس دیدگاه‌های شهروندان خود در مورد این موضوع کار بسیار بهتری انجام می‌دهند، برای مثال، بر خلاف ایالات متحده، جایی که اکثریت، یعنی ۶۶ درصد اعضای دو حزب انتظار دارند که دولت آنها خواستار آتش‌بس شود، اما تنها ۴ درصد از اعضای مجلس نمایندگان با آتش بس موافق هستند.
در همین حال، در حالی که بریتانیا بحث می کند که آیا اهتزاز پرچم فلسطین یک جرم جنایی است، سنای فرانسه در حال بررسی لایحه ای است که توهین به کشور اسرائیل را جرم و جریمه سنگین می داند و اعتراضات طرفدار فلسطین در سراسر جهان جرم انگاری و سرکوب می شود. آنها از کشورهای آمریکای لاتین انتظار دارند که از هرگونه سخنرانی در مورد مواضع اصولی خود در مورد فلسطین صرف نظر کنند.
در این برهه حساس از تاریخ قرن حاضر، نه سازمان ملل، نه اتحادیه اروپا یا هر سازمان بین‌المللی دیگری که ادعا می‌کند در راستای منافع صلح عمل می‌کند، بلکه این آمریکای لاتین است که رهبری بشردوستانه را در صحنه جهانی به عهده گرفته است.
