جمعه ۳۱ شهریور ۱۴۰۲ - ۲۲:۴۷

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

جمعه ۳۱ شهریور ۱۴۰۲ - ۲۲:۴۷

آنارشیست ها، انقلابیونی بی صبر

باکونین و رمانتیسم انقلاب

باکونین در درجه اول یک عملگرا بود تا یک نظریه پرداز. آنارشیستهای پیش از باکونین غالبا پشت میزنشین بودند. در زمان او آنارشیسم به خیابان رسید. اگر پیش ازباکونین آنارشیسم یک ایده زیبا و یک فلسفه رادیکال بود، در زمان او آنارشیسم، راهنمای عمل، اعتراض و مبارزه شد

میان سالهای ۱۸۴۰/۱۸۴۸ میلادی، شبح انقلاب، غا لب کشورهای اروپایی را فرا گرفته بود. باکونین ، انقلابی کبیر روس که یک آنارشیست بود، میگفت که انقلاب بدون هدف ، جنایت است و هدف یک جامعه جدید باید آزادی اجتماعی باشد. او مدعی بود که تمام انقلابات آزادی بخش از طرف خلق و نه از جانب یک گروه آوانگارد روشنفکر انجام شده اند. در آنزمان غالب آنهایی که به خیابان می رفتند گرچه پولی در جیب نداشتند ولی دارای ایده هایی انساندوستانه بودند و انگیزه شان عملی نمودن مقوله آزادی بود. فلسفه آنارشیسم آنزمان، فلسفه دینامیک، حرکت و نیرو بود. آنارشیست ها خواهان لغو تمام امتیازات طبقاتی بودند. در نظر آنان قوانین، ساختارها و تئوری، در عمل بوجود می آیند و عشق به نابودی، عشقی خلاق بود. باکونین مخالف هر نوع دین سوسیالیستی و خواهان جامعه ای بدون تاج و تخت بود. وی در رابطه با کمونیستهای پیرو مارکس می پرسید که کارگران نان میخواهند یا آزادی ؟

میخائیل باکونین را تا امروز مشهورترین مبارز آنارشیست در غرب بحساب می آورند. در نیمه اول قرن ۱۹ بعضی از روشنفکران جوان اشرافی به طبقه خود پشت کردند و در کنار مردم به مبارزه اجتماعی دست زدند. در روسیه تزاری، باکونین یکی از این گونه جوانان بود. او دولت، کلیسا و سرمایه را دشمن انقلاب و مردم معرفی نمود. در نظر او تئوری وسیله ای برای رسیدن به هدف است. وی گرچه زیاد حرف میزد ولی کم چیزی می نوشت. باکونین در درجه اول یک عملگرا بود تا یک نظریه پرداز. آنارشیستهای پیش از باکونین غالبا پشت میزنشین بودند. در زمان اوآنارشیسم به خیابان رسید. اگر پیش از باکونین آنارشیسم یک ایده زیبا و یک فلسفه رادیکال بود، در زمان او آنارشیسم، راهنمای عمل، اعتراض و مبارزه شد. امروزه اشاره می شود که افکار او مخلوطی از اید ه های روشنگری، لیبرالیسم، سوسیالیسم، کمونیسم، جمهوریخواهی، انقلاب فرانسه وا صلاحات بورژوایی بودند. با کونین زیر تاثیر آثار فویرباخ، آته ایست و از طریق آلکساندرهرتسن، با سوسیالیسم تخیلی در آثار سن سیمون آشنا گردید. هرتسن به شوخی می گفت که باکونین غالبا ماه اول حاملگی را ماه آخر آن به شمار می آورد. بعد از پیروزی انقلاب در پاریس، رئیس جدید پلیس شهر گفته بود که در روز اول انقلاب نیاز به اینگونه افراد است ولی در روز دوم آنان را باید اعدام کرد!

مارکس او را یک ایده آلیست احساساتی می دانست و او مارکس را یک آدم خودخواه و یک انقلابی تکنوکرات نامید، ولی وی از دانش وسیع مارکس به تعجب آمد. ۸ سال بعد از آشنایی آن دو، جنبش کمونیستی و جنبش آنارشیستی از هم جدا شدند. باکونین در جدل خود با مارکس، پیامبرگونه، دیکتاتوری کمونیستی حزبی را پیش بینی نمود. او مارکس را مخالف خود نمی دانست بلکه او را یک مبارز صادق ولی تکنوکرات بشمار می آورد. ریچارد واگنر باکونین را شیطان انقلاب نامیده بود. چرنیشفسکی در عظمت باکونین می گفت که یک کاریکاتوریست قادر به ترسیم یک شیر نیست. در تاریخ فرهنگ غرب تاکنون ادیبان و هنرمندان بیشماری باکونین را در آثار خود مطرح نموده اند.از جمله تورگنیف، گوگول، داستایوسکی، چرنیشفسکی، بلینسکی، یوسف کنراد، ریکاردا هاوخ، والتر بنیامین، ریچارد واگنر، انسنبرگر و غیره. باکونین درزمان دانشجویی غیر از محفل هگلی های چپ، به کلاس درس وردر و شلینگ میرفت. او در پاریس غیر از مارکس با پرودن و ویکتورهوگو نیزآشنا شد. وی با اشاره به مارکس میگفت که هدف یک انترناسیونال باید یک سوسیالیسم آزا د یبخش باشد و نه یک سوسیالیسم اتوریته. خانم ریکاردا هاوخ در کتاب بیوگرافی باکونین و با اشاره به مارکس نوشت که هد ف یکی از آن دو، یک زندگی طبیعی انسانی، و هدف دیگری سازماندهی تولید و پخش کالا بود. در دائرت المعارف های استالینیستی، باکونین را یک انقلابی خرده بورژوا نامیده اند که در انقلاب شهرهای پراگ ودرسدن در سال ۱۸۴۸ شرکت نموده بود. آنها نظرات باکونین را ترکیبی از آنارشیسم و کمونیسم اتوپیستی می دانند که شدیدا مورد انتقاد مارکس و انگلس قرار گرفت. اخراج باکونین از جنبش کارگری انترناسیونال در سال ۱۸۷۲ را به دلیل کوشش او برای تجزیه آن جنبش بشمار می آورند .

غیر از فرانسه، در نیمه اول قرن ۱۹ ، لهستان، روسیه، ایتالیا، و اسپانیا نیز دچار انقلاب شده بودند. در پاریس سنگرهای خیابانی بخشی از معماری شهر گردیدند. شعار آزادی برای هر گروهی تعریف خاصی داشت. در آلمان بعضی سالنامه ها به سبب درج مقالات باکونین، ممنوع شدند. بعدها گورباچف در رابطه با نامه های باکونین از تبعیدگاهش در روسیه تزاری گفته بود که آنان شاهکار درک یک انسان زنده بگور در زمان اسارت هستند.

باکونین را بعضی از همعصرانش در هر زمینه ای، انسانی افراطی توصیف می کنند مخصوصا در تنفرش از حاکمیت سیاسی ارتجاع آنزمان. در نظر باکونین انقلابی بودن به معنی عرفان و درویش صفتی نبود چون او برای دسترسی به لذت از مصرف چای و سیگار و غذا، به شکل افراط آمیز، کوتاهی نمی کرد. امروز اشاره میشود که زندگی او از سفر، فرار، مبارزه، مقاومت، تبلیغ، افشا گری و زندان تشکیل شده بود. او در روسیه و در اروپا دوبار به اعدام محکوم شد ولی توانست فرار نماید. در یک تظاهرات در شمال ایتالیا او مجبور شد که در لباس یک روحانی مسیحی از تعقیب پلیس فرار کند. باکونین سرانجام در سال ۱۸۷۶ در درمانگاه خصوصی یک پزشک آشنا در سوئیس درگذشت. در شوروی بعد از انقلاب اکتبر در سال ۱۹۱۹ هنرمندان آوانگارد مجسمه ای از او را در مسکو برقرار کردند ولی بعد از چند سال بلشویکها آنراکنار نهادند.

گرچه باکونین خالق هزاران نامه، مقاله، اعلامیه، شب نامه و غیره است، ولی او در زمان حیات فقط یک کتاب نوشت. وی در بستر مرگ افسوس می خورد که چرا وقت کافی نیافت تا در باره آنارشیسم و اخلاق نیز کتابی بنویسد. غالب آثار ناتمام او در پایان عمر و در سوئیس نوشته شده اند. ارتجاع در آلمان ، جواب یک انترناسیونال به مارنینی، و کتاب دولت گرایی وآنارشیسم که روی جنبش نارودنیک های روسیه اثر مهمی گذاشت از جمله آثاروی هستند.

میخائیل باکونین میان سالهای ۱۸۱۴-۱۸۷۶ زندگی نمود. پدرش از اشراف خرد روسیه بود که با محافل لیبرال تماس داشت و سیستم مالک الرعیتی را در روستاهای خود لغو نموده بود. باکونین غیر از علاقه به موسیقی و ریاضیات به پرسشهای فلسفی و ادبیات کشورهای فرانسه، آلمان و لهستان نیز علاقمند بود.او در سالهای نوجوانی سالها در مسکو به تدریس خانگی و ترجمه آثار گوته، هگل و فیشته پرداخته بود. باکونین در سال ۱۸۴۰ میلادی به آلمان رفت تا به تحصیل فلسفه آلمانی بپردازد ولی در آنجا یک زندگی توام با مبارزه اجتماعی را آغاز نمود که حدود ۴۰ سال طول کشید.

تاریخ انتشار : ۲۱ آبان, ۱۳۸۹ ۰:۴۷ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

آغاز جنگ و حماسه مقاومت خرمشهر:‌ مصاحبه نشریه کار با اکبر دوستدار

خبر حمله عراق را در واقع ما با مشاهده بمباران اهواز و آبادان دریافت کردیم. هواپیماهای عراقی در همان ساعات اول، بسیاری از شهرهای خوزستان و جمعاً ده شهر کشور را بمباران کردند. البته هدف مقدم و اصلی آنها تسخیر برق آسای خرمشهر توسط نیروی زمینی بود که در نزدیکی مرز عراق قرار داشت. از قرار و طبق نقشه جنگی صدام، آبادان، اهواز، دزفول و سوسنگرد اهداف بعدی آنان بودند. ۱۲ لشکر زرهی عراق با همه تجهیزات بسوی خرمشهر سرازیر شده بودند.

مطالعه »
یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
آخرین مطالب

مهاجرت

فکر مادر دل تنگش کرده بود، مادرش را خیلی دوست داشت و می دانست که او را هرگز نخواهد دید، چه در این سفر موفق باشد و چه نباشد. خود را سرزنش می کرد. او را خیلی رنج داده بود. او را پیر و پیرتر کرده بود. دلخوشی مادرش به بچه هاش بود و آنها هم که هر کدومشون یک سر داشتند و هزار سودا.

آغاز جنگ و حماسه مقاومت خرمشهر:‌ مصاحبه نشریه کار با اکبر دوستدار

خبر حمله عراق را در واقع ما با مشاهده بمباران اهواز و آبادان دریافت کردیم. هواپیماهای عراقی در همان ساعات اول، بسیاری از شهرهای خوزستان و جمعاً ده شهر کشور را بمباران کردند. البته هدف مقدم و اصلی آنها تسخیر برق آسای خرمشهر توسط نیروی زمینی بود که در نزدیکی مرز عراق قرار داشت. از قرار و طبق نقشه جنگی صدام، آبادان، اهواز، دزفول و سوسنگرد اهداف بعدی آنان بودند. ۱۲ لشکر زرهی عراق با همه تجهیزات بسوی خرمشهر سرازیر شده بودند.

جنبش مهسا، زمانه‌ی خستگی از خستگی‌ها

واقعیت هستی‌شناسانه در جنبش «زن، زندگی، آزادی» به ما نشان داد که با ویژگی‌های نسل جدید آشنا نیستیم و حتی محمل‌های نوین جامعه‌ی مدنی را که از سوی آنها خلق می‌شود به رسمیت نمی‌شناسیم.

بیانیه‌ی جمعی در اولین سالگرد جنبش انقلابی «ژن، ژیان، ئازادی»

دفاع از آرمان‌های ظلم‌ستیز و رهایی‌بخش جنبش «زن، زندگی، آزادی» در هر زمان و مکانی قالب خودش را می‌یابد. تحقق این آرمان‌ها، نیازمند تعمیق مشفقانه‌ و سازمان‌یافته‌ی همبستگی‌ها و پیوندهای معطوف به کنش‌های جمعی است. این یعنی ظرفیت‌سازی برای ترسیم چشم‌اندازی بدیل در مبارزات رهایی‌بخش در ایران، خاورمیانه و بطور کلی جنوب‌جهانی.

نامه ناصر زرافشان به زندانیان سیاسی منتقل شده به زندان قزل‌حصار که در اعتصاب غذا به سر می برند

از روزی که این ماراتن مرگ را آغاز کردید، مبارزه و مقاومت شما را در بند دنبال کرده ایم. این را درک می کنیم که وقتی همه راههای مبارزه و مقاومت را بر آدمی بستند و او جز جان و هستی  خود چیز دیگری نداشته باشد، ناگزیر است با همین وسیله ای که در اختیار دارد، به مقاومت ادامه دهد.

یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
پيام ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

آغاز جنگ و حماسه مقاومت خرمشهر:‌ مصاحبه نشریه کار با اکبر دوستدار

جنبش مهسا، زمانه‌ی خستگی از خستگی‌ها

بیانیه‌ی جمعی در اولین سالگرد جنبش انقلابی «ژن، ژیان، ئازادی»

نامه ناصر زرافشان به زندانیان سیاسی منتقل شده به زندان قزل‌حصار که در اعتصاب غذا به سر می برند

تعبیر گویای ویتگنشتاین