چهارشنبه ۱۱ تیر ۱۴۰۴ - ۱۰:۳۱

چهارشنبه ۱۱ تیر ۱۴۰۴ - ۱۰:۳۱

چند کشور آماده‌اند که از همین فردا تولید سلاح هسته‌ای را آغاز کنند؟
امروزه علاوه بر «پنج کشور هسته‌ای»، چهار کشور دیگر نیز دارای سلاح هسته‌ای هستند. در عمل، ما یک «نه کشور هسته‌ای» داریم که به آن «کلوپ هسته‌ای» می‌گویند. اما تل‌آویو،...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: والنتين کاتاسانف
نویسنده: والنتين کاتاسانف
ایران باید بماند و ما باید با ایران بمانیم
برای مخالفت بی‌بروبرگرد با تهاجم اسراییل به ایران حتی نیازی نیست به وطن‌دوستی یا عشق به میهن متوسل شویم که حالا لازم باشد بر سر معنای هر از این مفاهیم...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: حسام سلامت
نویسنده: حسام سلامت
#سوزنبان
سوزنبانِ پیر چشمکی زد. صدای سوت قطار از دور شنیده می‌شد. شلوغی ایستگاه بخاطر پایان این جنگ ۱۲ روزه، مرا یاد کودکی و نوجوانی‌ام می‌انداخت. می‌ترسیدم جا بمانم. تجربه جاماندن...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: پهلوان
نویسنده: پهلوان
وارث شکست‌خورده و پرچم!
از نظر آنها، فقط قدرت‌های غربی اختیار ایجاد یا سرنگونی رژیم‌ها را دارند. می‌توان تا حدی با این دیدگاه همدل بود: به هر حال، بریتانیا در نیمه اول قرن بیستم...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گلنار نیک‌پور اسکندر صادقی بروجردی
نویسنده: گلنار نیک‌پور اسکندر صادقی بروجردی
Lasting peace is only possible with active popular participation
The twelve days of war brought unexpected results. Iran's internal cohesion was preserved, despite chronic economic crises and social divisions...Peaceful protests in various countries, Iranian immigrants' support for the right...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: The Political-Executive Committee of The Organization of Iranian People’s Fedaian (Majority)
نویسنده: The Political-Executive Committee of The Organization of Iranian People’s Fedaian (Majority)
نه قیام، نه تسلیم؛ سکوت پیش از خیزش یا تدبیری برای فردا؟
بخش بزرگی از جامعه با آگاهی دریافته‌اند که تغییر رژیم، بدون آمادگی فرهنگی، اجتماعی و سیاسی، می‌تواند تنها به بازتولید شکلی دیگر از همان استبداد منجر شود. مردم ایران بارها...
۹ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده
زندان اوین نماد مقاومت و مبارزه بود
روی زندان قرچک حتی نمی‌شود اسم «زندان» گذاشت. یک سری سلول‌اند که به اندازه‌ی سلول‌های ۲۰۹ پنجره ندارند. هوا؟ نزدیک محل سوزاندن زباله است؛ هوایی آلوده و فاجعه‌بار. آب؟ آب...
۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: ویدا ربانی
نویسنده: ویدا ربانی

ادبیات شوروی از خروشچف تا برژنف: ذوب یخها و هوای آفتابی بعد از دیکتاتور

مقاله ارنبورگ در باره بحث میان یک زن شاعر و شوهر فیزیکدانش که مخالف شعر و جانبدار علم بود باعث موج "شاعران و فیزیکدانان" در ادبیات شوروی گردید. در پایان دیگر داستایوسکی دیو ارتجاعی بشمار نمی آمد و به همینگوی و پیکاسو تحقیرآمیز "سبک گرا" نمی گفتند و به نویسندگان غربی مانند اشتاین بک، برنارد شاو، استفان تسوایگ، توماس مان، هاینریش مان، کافکا، کامو، پیراندلو، سارتر، آگا کریستی، موراویا و ماوریاک ،اجازه نشر دادند.

در بخش سوم تاریخ ادبیات شوروی اشاره ای به سالهای ۱۹۸۵-۱۹۵۴ میلادی می شود که همزمان بود با حکومت خروشچف و برژنف. بعد از بقدرت رسیدن خروشچف، او وزیر اطلاعات و امنیت زمان استالین را اعدام کرد و حدود ۱۰ سال به افشای جنایتهای استالینی پرداخت و به کنگره نویسندگان بعد از۲۰ سال ممنوعیت دوباره اجازه تشکیل جلسه داد.

نویسنده ای بنام ایلیا ارنبورگ (Ilya Ehrenburg) در سال ۱۹۵۴ با نوشتن رمانی با عنوان “ذوب یخها و هوای آفتابی” دوره آزادی نسبی بعد از مرگ استالین را در زمان خروشچف این چنین نامید.  در زمان برژنف موج سومی از اهل قلم به خارج فرار کردند؛ گروه اول در دوره بعد از انقلاب اکتبر، گروه دوم بعد از پایان جنگ جهانی دوم، و گروه سوم در دهه ۷۰ قرن بیست.

شکوفایی مجدد شعر و داستان کوتاه و نوول خصوصیت خاص ادبیات پسااستالینی بود، چون او با حمایت از رمانهای تبلیغاتی سفارشی دولتی آبروی این ژانر را برده بود. ادبیات جنگی تنها ژانری بود که سالها در زمان استالین رونق داشت. با تکیه بر آثار چخوف و ادبیات دهه ۲۰ قرن گذشته، داستان و داستان کوتاه رنسانسی تازه یافت.

گروهی از مهاجران در خارج به مسیحیت گرویدند و همچون گوگول طنز را مخالف عقاید و اخلاق مسیحی می دانستند. در زمان استالین اداره سانسور کتابی منتشر کرد که در آن از موضوعات ممنوعه در رسانه ها وادبیات نام برده شده بود. روشنفکران  به این کتاب “تلموذ” اداره سانسور می گفتند.

بعد از مرگ استالین اختلاف میان طرفداران ادبیات لیبرال و طرفداران مکتب رئالیسم سوسیالیستی بشکل اختلاف میان دو نسل “پدران و پسران” ظاهر شد. در سال ۱۹۸۵ کتابی باعنوان “شوروی ضد شورایی” منتشر شد که در آن اشاره به سه نوع آگاهی کذایی انسان در شرایط فضای بسته اجتماعی می گردید؛ یک جور فکر کردن، جور دیگری حرف زدن، نوع دیگری عمل کردن.

در کنگره نویسندگان در سال ۱۹۵۴ در رابطه با انتقاد از فضای ادبی شوروی نویسنده ای گفته بود اجازه بدهید بیشتر بنویسیم تا بیشتر جلسه برقرار کنیم! در فضای غیردمکراتیک جامعه، ادیبان غالبا به کارمندان و بوروکراتهای اداری تبدیل شده بودند. حتی تا سال ۱۹۸۹ یعنی تا زمان گورباچف از مکتب رئالیسم سوسیالیستی دفاع می شد و آثاری درباره “صداقت در ادبیات” منتشرمی گردیدند.

سرانجام بعد از ۲۰ سال ممنوعیت در ادبیات، طرح احساسات شخصی مانند طلاق و عشق و الکلی شدن و احساسات شنگولی و حرامزادگی و غیره اجازه نشر یافت. بجای نویسندگان چپ و راست پیشین در اواخر، نویسندگان “لیبرال و سنت گرا” بوجود آمدند. سالها در ادبیات شوروی نه احساسات انسانی بلکه ماشین و پروسه تولید در ادبیات مطرح می شد و خوانندگان از نویسندگان می خواستند که به توصیف انسان همچون زمان رئالیسم روس در آثار تولستوی و چخوف و تورگنیف و گورکی جوان بپردازند. گروهی هم با اشاره به آثار تورگنیف و بولگاکف و لرمانتف و داستایوسکی خواهان طرح اصول اخلاقی در ادبیات شدند و به انتقاد از رشد اریستوکراسی حزبی در ادبیات پرداختند.

در آن سالها قوانین فرهنگی هنوز با مدرنیسم در ادبیات مخالفت می کرد و اگر کسی می پرسید جدیدترین موج ادبی چیست، دیگری به طنز پاسخ میداد “فشار جدید”! از سال ۱۹۷۰ علاقه به موضوعات تاریخی در ادبیات شوروی آغاز شد. ادبیات روستایی نیز در دهه ۷۰ قرن بیست شکوفایی خاصی یافت. از جمله نویسندگان این ژانر راسپوتین، استانف و بلوف بودند. شک به عواقب پیشرفت صنعنی موجب رشد تفکر حمایت از محیط زیست از طریق ادبیات روستایی شد گرچه قبلا نویسندگانی مانند لئولف و پلاتونف و تواردوسکی و شولوخف آثاری در این زمینه خلق کرده بودند.

منتقدی در باره ضرورت احترام به فرهنگ خلقی و فولکلوریک هشدار داد و نوشت: “اگربا تفنگ به گذشته شلیک کنید، آینده با توپ بشما جواب خواهد داد”. اشاره شده که در ادبیات روستایی با برابری زن و مرد مخالفت می شد چون استحکام خانوادگی دچار لرزش می گردید. نثر روستایی همچون نثر تاریخی از جمله نثرهای جدید پررونق بود. در مقابل تمایلات غلط فرمالیستی عده ای به دفاع از رئالیسم و خلقی بودن ادبیات پرداختند.

در دهه ۸۰ قرن بیست ژانرهای جدیدی مانند رمان پلیسی و رمان اروتیک رونق گرفت ودر رابطه با هنر سوررئالیستی گروهی به تولید آثاری در زمینه رئالیسم تجاری و سودجویانه پرداختند. زمانی که برژنف سعی نمود عضو انجمن نویسندگان شوروی گردد، منقدی نوشت: “او تنها کسی است که نه تنها کتابهایش را خودش ننوشت بلکه آنان را نیز هیچ گاه نخواند”.

در بین سالهای ۱۹۸۵-۱۹۵۴ گروهی از شاعران هنوز زیر تاثیر سبک شاعرانه و نظرات سیاسی مایاکوفسکی بودند. مرحله شعر غیرسیاسی با آثار خانم آخماتوا شروع شد که وظیفه شعررا شاد نمودن خواننده نمی دانست، بلکه یادآوری درد و رنج شخصی وی. در رابطه با شعر دهه های ۶۰ و ۷۰ قرن بیست، بوریس اسکوسکی نوشت: “شاعر تلفن نیست، بلکه کابل تلفن است”.

مقاله ارنبورگ در باره بحث میان یک زن شاعر و شوهر فیزیکدانش که مخالف شعر و جانبدار علم بود باعث موج “شاعران و فیزیکدانان” در ادبیات شوروی گردید. در پایان دیگر داستایوسکی دیو ارتجاعی بشمار نمی آمد و به همینگوی و پیکاسو تحقیرآمیز “سبک گرا” نمی گفتند و به نویسندگان غربی مانند اشتاین بک، برنارد شاو، استفان تسوایگ، توماس مان، هاینریش مان، کافکا، کامو، پیراندلو، سارتر، آگا کریستی، موراویا و ماوریاک ،اجازه نشر دادند.

تاریخ انتشار : ۷ دی, ۱۳۹۵ ۱۰:۴۶ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

مطالعه »
پيام ها

پیام به کنگرهٔ بیست‌وششم حزب کمونیست آلمان

ما بر این باوریم که چپ اگر نتواند در برابر ماشین جنگی سرمایه‌داری بایستد، اگر چپ صدای رنج مردمان بی‌پناه نباشد، اگر چپ در خیابان‌ها، کارخانه‌ها، اردوگاه‌ها و مناطق جنگ‌زده حضور نداشته باشد، از رسالت تاریخی خود فاصله گرفته است. ما برای بنای جهانی دیگر مبارزه می‌کنیم – جهانی فارغ از استثمار، از سلطه، از مرزهای ساختگی، از جنگ و نژادپرستی.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

چند کشور آماده‌اند که از همین فردا تولید سلاح هسته‌ای را آغاز کنند؟

ایران باید بماند و ما باید با ایران بمانیم

#سوزنبان

وارث شکست‌خورده و پرچم!

Lasting peace is only possible with active popular participation

نه قیام، نه تسلیم؛ سکوت پیش از خیزش یا تدبیری برای فردا؟