در حالیکە گرایشی در سطح عالی سران جمهوری اسلامی از پیوستن بە شرق در مقابلە با سیاستهای تعرضی دولت ترامپ می گوید، اما فاکتهای زندگی روزانە سیاسی حاکی از وضعیت دیگری در سطح تصـیم گیری های کلان سیاسی در شرق، بویژە در روسیە، دارند.
علی اکبر ولایتی چندی پیش از توصیە رهبر نظام در نزدیکی بە شرق گفت، اما در این اواخر نزدیکی روسیە بە اسرائیل، عدم اعتراض بە حملات هوائی اسرائیل بە نیروهای نزدیک بە ایران در سوریە از طرف این کشور و نیز اخیرا همسوئی با عربستان سعودی در نشست جدید کشورهای عضو و غیر عضو اوپک، نشان از آن دارند کە چنانکە ‘هرمیداس باوند’، دیپلمات سابق ایران در گفتوگو با ایلنا می گوید، رابطە روسیە با ایران نە یک ارتباط راهبردی بلکە یک ارتباط ابزاریست.
با این حساب باید گفت کە بشیوە مداوم از امکانات ایران در تقابل با ضدیت های دولت ترامپ و متحدانش، اسرائیل و عربستان، کاستە می شود، و جمهوری اسلامی نمی تواند آنچنانکە سرانش می خواهند بر روی شرق آن حساب ویژە را باز کنند کە تصورش را داشتند. اگر سیاست شرق از ایران یک سیاست ابزاریست، پس بنابراین ایران نمی تواند بر روی آن حساب استراتژیک باز کند و هر لحظە امکان تغییر و چرخش های سریع در آن وجود دارد. و درست در شرایطی کە وضعیت داخلی کشور، بویژە در بعد اقتصادی، وخیم تر می شود و ایران احتیاج بە داشتن تضمینات و تامینات قاطع و بنیادین دارد، اما شرایط بصورت دیگری رقم می خورد.
البتە نمی توان از پشت کردن شرق بە ایران گفت. شرق، ایران را صد در صد در مقابل آمریکا تنها نخواهد گذاشت و در این راە اروپا نیز همان سیاست را پیشە کردە و خواهد کرد. سیاست های تعرضی ترامپ در ابعاد متفاوت، بویژە علیە قارە اروپا، چین و دیگر کشورها این تضمین را بە ایران خواهد داد. اما بحث بر سر روندیست کە ایران بتواند در آن احساس آرامش بیشتری بکند و از آیندە، لااقل نە در بعد درازمدت اما کوتاە مدت و میان مدت خود، لااقل تا زمانی کە ترامپ باقیست احساس امنیت و ضمانت بیشتری کند.
ظاهرا در ماههای پیش رو ما شاهد قرارگرفتن جمهوری اسلامی در وضعیتی خواهیم بود کە در آن ایران با یافتن خود در میان سر نیروی متفاوت، آمریکا اروپا و شرق، مرتبا باید بر اساس روزمرگی سیاست های خود را تدوین کند. در شرایطی کە آمریکا و سیاست دولت ترامپ از وضوح برخوردار است، اما سیاست کشورهای اروپائی و شرق تابع فراز و نشیب هائیست کە هم از سوئی رابطە با آمریکا در آن تاثیرگذار است و هم رابطە با ایران و کنترل ضـمنی دولت ترامپ.
بی گمان چنین شرایطی مطلوب کشور نیست و می تواند تاثیرات مخربی از خود بویژە در بعد اقتصادی بە جای بگذارد. برآیند دو نیروی اروپا و شرق، حتی بە فرض در کنار هم بودنشان، از ضمانت و قدرت کافی برخوردار نیست. باید متاسفانە در انتظار روزهای بدتر برای مردم کشور بود.
