چهارشنبه ۵ مهر ۱۴۰۲ - ۰۹:۰۰

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

چهارشنبه ۵ مهر ۱۴۰۲ - ۰۹:۰۰

جمهوری اسلامی: تفکر بسته، افسار گسسته

جمهوری اسلامی سیستمی بسته میباشد که امکان هرگونه تغییر و تحول خود را مسدود نموده است. این سیستم نه تنها علیه خواست اکثریت مردم و گروههای بزرگ اجتماعی عمل میکند بلکه کلیه مدارهای کنترل و تنظیم را از کار انداخته و هر روز بیشتر از حالت تعادل دور می شود. بسته بودن تفکر و فقدان نهادهای حافظ تعادل، هرگونه امکان بازگرداندن جمهوری اسلامی به وضعیت عادی را از میان برده است.

هنگامی که یکی از مسئولان جمهوری اسلامی از بی اثری اعتراضات مخالفین بر نظام سخن گفت و جمهوری اسلامی را به ماشینی بدون فرمان و ترمز تشبیه نمود، در واقع تائید کرد که این نظام سیستمی با تفکر بسته و فاقد کنترل یا به کلامی دیگر، افسار گسسته است.

قانون اساسی جمهوری اسلامی اختیارات بیحدی به ولی فقیه داده و ضمن اینکه او را مسئول و پاسخگو نمیداند، رای او را بالاتر از رای تمامی ملت قرار داده است. مجلس اسلامی، مجلس خبرگان و مصلحت نظام که باید ارگانهای کنترل نظام باشند نه تنها چنین نقشی را ایفا نمیکنند بلکه عموما خود از هلهله کشان ولی فقیه و تشدید کنندگان افراط گرائی های وی هستند. حکومت ولی فقیه عامل تنش و افراط گرائی در ایران و منطقه شده و با نادیده گرفتن تناسب نیروها در منطقه و جهان، ایران را با خطر جنگی جدید و ویرانی های فاجعه آمیز آن روبرو ساخته است. زن ستیزی و پایمال نمودن حقوق و آزادی شهروندان توسط حکومت هر روز شدت بیشتری میگیرد و به گفته سازمان دیده بان حقوق بشر در قانون جدید (۱) مجازات اسلامی جرم “افساد فی الارض” گسترش یافته و فعالیت های سیاسی مسالمت آمیز مانند “انتشار اکاذیب” یعنی تبلیغات سیاسی یا “آسیب به اقتصاد نظام” نیز که “مخل نظم عمومی و امنیت ملی باشد” مشمول تعریف فساد فی الارض و مجازات اعدام می گردد.

 

تحول و تعادل

تحول در یک سیستم یا جامعه ممکن است به فقدان تعادل آن جامعه بیانجامد. امروز دانشمندان پاسخ این سوال که چه عواملی در تحول و تعادل سیستم ها نقش دارند را در طبیعت جستجو می کنند. توجه آنها معطوف موجودات زنده یا سیستم های بیولوژیک شده که میلیاردها سال تکامل را پشت سر دارند و بهترین نمونه های تکامل برای تطابق بیشتر با محیط، ضمن حفظ بقاء خود میباشند. از نتایج بدست آمده در این بررسی ها در علم کبرنتیک (۲) یا تفکر جامع (vernetztes Denken) برای حل مشکلات محیط زیست و مدیریت سیستم های پیچیده دیگر مانند جامعه، اقتصاد یا شرکت های بزرگ (۳) استفاده می شود.

بررسی سیستم های بیولوژیک نشان میدهد که دو عامل در تکامل آنها نقش اساسی دارد: باز بودن برای تحول و برخورداری از مکانیسم های لازم برای کنترل و حفظ تعادل. سیستم های باز بر خلاف سیستم های بسته که راهی برای تحول باز نمیگذارند، تعادل و ثبات خود را از طریق انعطاف در مقابل تغییر برای تطابق بیشتر با طبیعت بدست می آورند. تطابق بیشتر با طبیعت شانس پیروزی آنها را بر خطرات و تهدید های طبیعت بالا می برد. نمونه سیستم باز، جامعه دموکراتیک است که همبستگی میان مردم و حکومت به اقدامات ضد ملی امکان موفقیت نمی دهد. نمونه سیستم بسته، جمهوری اسلامی میباشد که راه هرگونه تغییر و تحول خود را مسدود نموده است. بنظر فریدریک فستر (۴) از پایه گذاران تفکر جامع یا کبرنتیک، سیستم های بسته با مرور زمان به افزایش بی نظمی دچار شده، در اثر تجزیه های مکرر سرانجام از حالت سیستمی خارج می شوند.

عامل دیگر حفظ تعادل و ثبات در کنار باز بودن و انعطاف، مکانیسمهای تنظیم و کنترل سیستم است. برای نمونه بدن انسان دارای دستگاههای کنترل و تنظیم دما، تنفس، گرسنگی، تشنگی و غیره می باشد. هرگاه یکی از این پارامترها از تعادل دور شود، انسان مریض بحساب می آید. دور شدن زیاد از وضعیت تعادل، مثلا بالا رفتن دمای بدن یا اختلال در سیستم تنفسی، میتواند حتی به مرگ انسان منجر گردد.

حفظ تعادل از عوامل مهم برای ادامه حیات موجودات زنده است. ما قبل از رفتن به یک محل سرد لباس کافی بر تن میکنیم تا دمای فضای مجاور بدنمان را متعادل نگاهداریم. سیستم های بیولوژیک دارای مدارهای کنترل و تنظیم هستند که در هر حالت از دور شدن آنها از وضعیت تعادل جلوگیری می کنند. عامل مهم این مدارها “بازگردان” به معنی آنچه از عملکرد باز میگردد یا فیدبک (feedback) است. یک سیستم بیولوژیک عملکرد خود را بر اساس بازگردانی که دریافت میکند تنظیم می نماید. بدون بازگردان سیستم زنده قادر به عملکرد متعادل در دراز مدت نیست. در مدار تنظیم درجه حرارت بدن، دمائی که بدن اندازه میگیرد بازگردان مدار است. مدار مزبور اگر دما بالا باشد خون بیشتری در رگ ها جاری مینماید تا دما پائین بیاید و اگر برعکس دمای اندازه گیری شده پائین باشد خون کمتری در رگ ها جاری می سازد.

سیستم های بسته از آنجائی که بر خلاف سیستم های باز، در مقابل تغییر و تحول انعطاف نشان نمیدهند، شکننده اند. مدل های فکری پایه گذاران جمهوری اسلامی ایجاد جامعه ای مشابه دوران خلافت پیغمبر اسلام است. کوشش در پیاده کردن این مدل بدون توجه به قرنها تحول جهان و جامعه ایرانی نشان از بسته بودن سیستم تفکر و بی خردی حاملان آن دارد. در عوض عملی ساختن خواست اکثریت مردم، سران این نظام کوشش دارند مدل دوران خلافت پیامبر اسلام را در جامعه پیاده کنند و به این ترتیب علیه نیروهای جامعه مانند زنان، دانشگاهیان، اقلیت های قومی و مذهبی، کارگران و اقتصاد عمل می کنند. سیستم هائی که خلاف نیروهای طبیعت عمل میکنند برای تامین تداوم خود به انرژی بیشتری نیاز دارند. آنها دائما خود را با اژدهائی چند سر از مشکلات روبرو می بینند که وقتی یک سرش قطع شود، چند سر دیگر بجای آن می روید(۳).

 

باز بودن و حفظ تعادل در دموکراسی

مهمترین جنبه دموکراسی کنترل حکومت توسط نمایندگان مردم است. در دموکراسی هر اقدام قبل از انجام با استفاده از خرد جمعی مورد مشورت قرار میگیرد و عموما وقتی مغایر حفظ تعادل جامعه نباشد، عملی می گردد. خرد جمعی، احزاب و تشکل های سیاسی و سندیکائی، پارلمان، قانون و .. از عوامل حفظ تعادل جامعه در عین تضمین تحول و تعالی و رفاه هستند. در حکومت های ایدئولوژیک دینی، کمونیستی یا دیکتاتوری های نوع دیگر، خواست و رای مردم (بازگردان) تاثیری در اقدامات حکومت ندارد. در حکومت های خودکامه، دیکتاتور به تنهائی درمورد سرنوشت میلیونها انسان تصمیم میگیرد و ارگانهای کنترل که ضامن تعادل جامعه اند، وجود یا نقشی ندارند.

دردموکراسی ها وجود آزادی انتقاد، انتخابات آزاد، … به عنوان بازگردان، هم باعث تحول و هم تعادل است. رای مردم توسط احزاب و سندیکاها نهادینه و به این جهت موثر است. چون تحولات مورد نظر و نیاز مردم به موقع صورت میگیرد، مردم برای تحقق خواست هایشان مجبور به تغییر نظام نیستند و جامعه از تعادل و ثبات بیشتری برخوردار است.

دموکراسی سیستم مناسب برای تحول و پیشرفت همراه با حفظ ثبات و تعادل می باشد. پیشرفت بدون رشد فرهنگ سیاسی در دیکتاتوری ها و سیستم های بسته همانطور که تجربه ایران نیز نشان داد باعث رفاه، بویژه رفاه پایدار نمی شود. تعالی و پیشرفت پایدار با دموکراسی پایدار و هنگامی میسر میشود که جامعه از ساختار ها و آمادگی های لازم برای تضمین حقوق و آزادی های مردم و جلوگیری از پیدایش دیکتاتوری های جدید برخوردار باشد.

 

خلاصه کلام

جمهوری اسلامی سیستمی بسته میباشد که امکان هرگونه تغییر و تحول خود را مسدود نموده است. این سیستم نه تنها علیه خواست اکثریت مردم و گروههای بزرگ اجتماعی عمل میکند بلکه کلیه مدارهای کنترل و تنظیم را از کار انداخته و هر روز بیشتر از حالت تعادل دور می شود. بسته بودن تفکر و فقدان نهادهای حافظ تعادل، هرگونه امکان بازگرداندن جمهوری اسلامی به وضعیت عادی را از میان برده است. آنهائی که پس از این همه تجربه با جمهوری اسلامی هنوز در پی اصلاح آنند باید توضیح دهند که با استفاده از کدام نهاد یا مکانیسمی میخواهند این منظور را عملی سازند؟

 

همایون مهمنش

 

۳۱ اوت ۲۰۱۲

 

(۱)  بیانیه دیده بان حقوق بشر http://melliun.org/iran/7337

 

(۲)  Friedrich Vester, Die Kunst vernetzt zu denken, dtv Verlag, 3. Auflage 2002

 

(۳)   Fredmund Malik, Strategie des Managements komplexer Syteme, Hauptverlag, 10. Auflage, 2008

 

(۴)  Friedrich Vester, Neuland des Denkens, dtv Verlag, 12. Auflage, 2002

 

 

 

تاریخ انتشار : ۱۱ شهریور, ۱۳۹۱ ۴:۳۱ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

آغاز جنگ و حماسه مقاومت خرمشهر:‌ مصاحبه نشریه کار با اکبر دوستدار

خبر حمله عراق را در واقع ما با مشاهده بمباران اهواز و آبادان دریافت کردیم. هواپیماهای عراقی در همان ساعات اول، بسیاری از شهرهای خوزستان و جمعاً ده شهر کشور را بمباران کردند. البته هدف مقدم و اصلی آنها تسخیر برق آسای خرمشهر توسط نیروی زمینی بود که در نزدیکی مرز عراق قرار داشت. از قرار و طبق نقشه جنگی صدام، آبادان، اهواز، دزفول و سوسنگرد اهداف بعدی آنان بودند. ۱۲ لشکر زرهی عراق با همه تجهیزات بسوی خرمشهر سرازیر شده بودند.

مطالعه »
یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
آخرین مطالب

سوئد…کجا میرویم؟

اگر آمار و ارقام و اطلاعات هم نتواند تقدیر را بازگو کند منطق آدمی میتواند یک نتیجه ای بگیرد. جهان گام به گام بسوی شرایط تنازع بقا کشیده میشود، شرایطی که در آن، کشوری مثل ایران ماهی زنده در ماهیتابه زورگویان خواهد بود. ما به دروازه جهنم نزدیک میشویم و این در حالیست که نه مردم و نه اپوزیسیون و نه حکومت و دولت هیچکدام چه باید کرد را نمیدانند یا نمیخواهند به گونه منطقی به آن فکر کنند.

آغاز محاکمه ۳۲ نفر از اهالی روستای آق‌دره وسطی به جرم حمایت از کارگران معترض معادن آق‌دره!

این محاکمه جزئی از مقاومت و سرکوب‌های دنباله‌دار در آق‌دره است. اهالی این منطقه که به واسطه‌ی فعالیت‌های معدنی امکان کشاورزی و دامداری را از دست رفته می‌بینند، برای بقا چاره‌ای جز کار در این معادن ندارند و مدیران و صاحب امتیازان معدن نیز با علم به این موضوع بیشترین بهره‌کشی و سرکوب‌ها را بر آنان اعمال می‌کنند.

توده را با جنگ صنفی آشنا باید نمود

توده را با جنگ صنفی آشنا باید نمود
/
کشمکش را بر سر فقر و غنا باید نمود
/
در صف حزب فقیران اغنیا کردند جای
/
این دو صف را کاملاً از هم جدا باید نمود

رویدادهای اخیر در منطقه قره باغ کوهستانی

نیروهای نظامی جمهوری آذربایجان روز سه شنبه، ۱۹سپتامبر با نقض خط آتش به منطقه خودمختار قره باغ حمله کردند. بر اثر این حمله گسترده، غیر از هدفهای نظامی، منازل مسکونی، مدارس و شهروندان عادی آماج بمباران زمین و هوایی قرار گرفتند، خانواده ها از هم فرو پاشیده و شماری از جمله کودکان مفقود شده اند. خبرهای نگران کننده ای از اقدامات لجام گسیخته نیروهای آذربایجانی علیه شهروندان عادی به گوش می رسد.

شرایط کار پیک های تحویل غذا بسیار بد است!

کمی پس از اینکه اسد به عنوان یک پیک تمام وقت تحویل غذا، در واشنگتن دی سی شروع به کار کرد، حین کار توسط یک ماشین مورد صدمه قرار گرفت. دوچرخه الکتریکی که او برای کار تحویل غذا خریداری کرده بود، آسیب دیده ولی هنوز کار میکرد. وقتی اسد با شرکت ارسال کالا تماس گرفت تا آنها را از حادثه مطلع کند، شرکت از او خواست که به کارش ادامه داده و غذایی که حمل می کرد را تحویل مشتری بدهد …

یادداشت

جنبش زن زندگی آزادی، به مثابه جنبش علیه سلطه و استبداد

یک سال از روزهایی که زنان به اعتراض به قتل حکومتی مهسا “ژینا” روسری های خود را بعنوان نماد و  سمبل اقتدار جمهوری اسلامی به آتش کشیده و با شعار “زن، زندگی، آزادی” همبستگی عمیق جهانیان را بخود جلب کردند،  گذشت. جنبشی که در یک سال گذشته شاهدش بودیم، یکباره آغاز نشده و پیش زمینه های آن به سال های سال قبل به  خصوص بعد از انقلاب ۵۷ بر میگردد.

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
پيام ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
بیانیه ها

در سالگرد قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی: ایران به پیش از جنبش تنیده در جان مردم و میهن برنمی‌گردد!

جنبش «زن‌ زندگی، آزادی»، در بطن جامعه حضور دارد و مطالبات بنیادین آن در حال تکوین است. خواست استقرار جمهوری مبتنی بر جدایی دین از حکومت، بر پایهٔ ارزش‌های جهان‌شمول حقوق بشر و با تأکید ویژه بر آزادی، مردم‌سالاری (دموکراسی) و عدالت اجتماعی، به‌یمن مبارزهٔ مردم ایران تحقق خواهد یافت!

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

سوئد…کجا میرویم؟

آغاز محاکمه ۳۲ نفر از اهالی روستای آق‌دره وسطی به جرم حمایت از کارگران معترض معادن آق‌دره!

توده را با جنگ صنفی آشنا باید نمود

رویدادهای اخیر در منطقه قره باغ کوهستانی

شرایط کار پیک های تحویل غذا بسیار بد است!

یک سال پس از آغاز جنبش “زن، زندگی آزادی” − تلاشی برای تحلیل وضعیت