پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ - ۱۷:۵۹

كار، ارگان سازمان فداييان خلق ايران (اكثريت)

پنجشنبه ۹ آذر ۱۴۰۲ - ۱۷:۵۹

درباره ی کتاب «اسم شب، سیاهکل»

و غرض از این همه؛ چند ماه دیگر، چهلمین سالگرد جان باختن حمید اشرف و یارانش در هشت تیر ماه ۵۵ است. چه خوب بود اگر هواداران جنبش فدایی از هر گروه و سازمانی، همراه با همه ی کسانی که برای وجود و حضور یک چپ رزمنده و معتقد به آرمان های سوسیالیستی مبارزه می کنند، می توانستند، خاطره ی او را همان طور بزرگ دارند، که خود او بزرگ بود!

کتاب را آقای انوش صالحی نوشته و به تازگی منتشر شده است. خواندن آن بر من تاثیر عمیقی گذاشت. به جز فصل های اولیه که به اوضاع اجتماعی سال های بعد از کودتا تا فعالیت های جبهه ی ملی دوم و ماجراهای خرداد ۴۲ می انجامد، فصل های بعدی کتاب، زمینه های شکل گیری جنبش مسلحانه در ایران را به خوبی توضیح داده است و فصل انتهایی که اوج مبارزه ی دستگاه امنیتی شاه با چریک های آینده برای تولد و یا نابودی زود هنگام این جنبش است، بخش درخشان کتاب را تشکیل می دهد. 

فکر می کنم کسانی که به جنبش فدایی و تاریخ چپ در ایران علاقمند هستند حتی آن ها که با تاریخچه ی این جنبش آشنایند، خوب است این کتاب را بخوانند، زیرا تصویر روشن و جامعی که به شرایط شکل گیری جنبش مسلحانه در ایران منجر شد به دست می دهد. کتاب نشان می دهد، شکل گیری این جنبش حاصل تصمیم چند نفر نبوده است و به سان یک موج، کسانی که دل در گرو مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری داشته اند و گروه گروه به مارکسیسم گرایش پیدا می کردند، را در بر گرفته است. 
کتاب زمینه های این گرایش را بررسی می کند و نشان می دهد در شرایطی که گروه های سیاسی یک به یک طعمه ی ساواک می شدند و یاس و ناامیدی پیرو متلاشی شدن این گروه ها در صفوف فعالان سیاسی دامنه می گرفت، چطور ایده ی مبارزه ی مسلحانه به مثابه پاسخی به شرایط خفقان و دیکتاتوری – با توجه به زمینه های بین الملی آن – به مثابه راه حلی برای حضور در عرصه ی سیاست در بین این فعالان مطرح شده است. 

دی و بهمن ۴۹، یعنی زمانی که بر اثر یک اتفاق، حاصل کار چند ساله، بار دیگر در معرض خطر و نابودی قرار گرفت و ساواک با آگاه شدن از حادثه ای که در شرف وقوع بود به بازداشت های دسته جمعی و گسترده ی فعالین دو گروه «جزنی – ضیا ظریفی» و «پویان – احمد زاده – مفتاحی» دست زد، روزهای پردلهره و سرنوشت سازی برای این جنبش رقم خورد. در مسابقه ی نابرابری که بین ساواک و دستگاه امنیتی از یک سو برای خفه کردن جریان مسلحانه پیش از شروع هر اقدامی، و فعالین جنبش مسلحانه که یک باره حاصل تلاش های خود را در معرض نابودی و شکست دیگری می دیدند در گرفت، سرانجام این جنبش مسلحانه بود که توانست بر دستگاه امنیتی پیش دستی کرده و حضور خود را اعلام کند. شاید اگر فقط چند روز در این کار تاخیر می شد، ساواک که تا سیاهکل رسیده بود، موفق می شد جنبش چریکی آینده را قبل از تولد، در نطفه خفه کند. 

در این کتاب به نام های بسیاری از فعالین سیاسی که این مبارزه بر دوش آن ها بنا شد اشاره شده و شرح فعالیت های آن ها مورد بررسی قرار گرفته است. به جز بیژن جزنی که سازنده ی گروه سیاهکل بود و مدت ها قبل از آن به زندان افتاد، اما چند نام دیگر برجستگی دارد. غفور حسن پور که بعد از بیژن از «هیچ» تشکیلات را دوباره ساخت، علی اکبر صفایی فراهانی که گروه جنگل را پنج ماه در کوه ها فرماندهی و سرانجام به پاسگاه سیاهکل رساند، و بالاخره حمید اشرف. حمید اشرف دوست داشتنی که بدون او، نه این جنبش پا می گرفت و نه دوام می آورد. 

شخصیت های بزرگ دیگری نیز در این کتاب مطرح شده و فعالیت هایشان مورد توجه قرار گرفته است. از جمله امیرپرویز پویان، مسعود احمد زاده، عباس مفتاحی، که پای دوم این جنبش را ساختند و بیشتر بعد از حادثه ی سیاهکل اهمیت فعالیت هایشان آشکار شد. کتاب نشان می دهد، بدون پشتیانی این گروه از گروه جزنی، سیاهکل شاید نمی توانست متولد شود. 

سرنوشت جنبش های چریکی، دست کم در سال های آغازین آن ها، چه قدر به هم شبیه بوده است. من چند ماه پیش از این، کتاب «سانتیاگو، یک روز اکتبر» را خوانده بودم که به شرح فعالیت های سازمان میر در قبل و بعد از کودتای شیلی اختصاص دارد و توسط خانم کارمن کاستیلو نوشته شده. کارمن کاستیلو، همسر «میگوئل انریکوئز» رهبر جنبش چریکی میر بود. و چه شخصیت و سرنوشت مشابهی داشتند میگوئل انریکوئز و حمید اشرف. من وقتی آن کتاب را می خواندم در میگوئل انریکوئز، در هزاران کیلومتر دورتر از وطن خودم، همواره شخصیت و چهره ی حمید اشرف را می دیدم. خواندن این کتاب را هم به علاقمندان تاریخ چپ توصیه می کنم. ما کوشیدیم در اخبار روز کتاب «سانتیاگو، یک روز اکتبر» را به صورت پاورقی منتشر کنیم. اما ناشران آن به دلیل کاملا قابل قبولی موافقت نکردند. آن کتاب هم تازه منتشر شده بود و به هر حال کتاب باید به فروش برود. 

و غرض از این همه؛ چند ماه دیگر، چهلمین سالگرد جان باختن حمید اشرف و یارانش در هشت تیر ماه ۵۵ است. چه خوب بود اگر هواداران جنبش فدایی از هر گروه و سازمانی، همراه با همه ی کسانی که برای وجود و حضور یک چپ رزمنده و معتقد به آرمان های سوسیالیستی مبارزه می کنند، می توانستند، خاطره ی او را همان طور بزرگ دارند، که خود او بزرگ بود!

تاریخ انتشار : ۹ فروردین, ۱۳۹۵ ۰:۳۹ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

سخن روز

چگونه رسانه های بریتانیا و ایالات متحده فلسطینیان را انسان زدایی می کنند؟

رسانه‌های بریتانیایی-آمریکایی مرگ فلسطینی‌ها را منفعلانه گزارش می‌کنند، گویی از طریق سوانح طبیعی مرده اند، اغلب مرگ‌ها را به زبانی بیان می‌کنند که نشان می‌دهد آنها عمدتاً حماس یا در مجاورت حماس هستند، یا حداقل به‌طور نامناسبی در مقابل موشک‌ها قرار گرفته اند.

مطالعه »
یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
آخرین مطالب

گزارشی از تظاهرات ضدجنگ در برلین

از ساعت ١٣ دسته دسته به حاضرین در مقابل دروازۀ تاریخی براندنبورگ در نزدیکی پارلمان  آلمان افزوده می‌شد. این تجمع با  اجرای چند سرود اعتراضی علیه جنگ آغاز گردید. از همان آغاز برنامه، حضور چندده‌هزار نفرۀ تظاهرکنندگان به چشم می‌خورد.

ثابتی در پی چیست؟

ثابتی با کارنامه‌ی فوق سیاهی که دارد اگر خود را فقط تیپ سیاسی ستادی معرفی نکند، چه باید بگوید؟ این را که مغز متفکر کشتار ۹ زندانی پشت تپه‌های اوین کسی غیر از او نبود چگونه به انکار برآید؟ چطور ننگ جنایت رسوای خود نسبت به محفل گلسرخی – دانشیان را بزداید که زندانیان سیاسی در همان زمان فهمیدند این خود ثابتی بوده که با به‌کارگیری خودفروخته‌ای به خدمت ساواک، چند محفل پراکنده هنری – سیاسی را شکل «گروه چریکی خطرناک» داد و آن را با باد کردن و دمیدن در بوق و کرنا وسیله‌ی قربانی کردن ده‌ها تن قرار داد و به شاه فروخت تا در دل اعلیحضرت بیشتر بنشیند!

اعدام ایوب کریمی پس از ۱۴ سال در زندان قزل‌حصار کرج

ایوب کریمی به اتهام محاربه و افساد فی الارض از طریق «اقدام مسلحانه و عضویت در یک گروه سلفی جهادی» به اعدام محکوم شده بود. یکی از اتهامات این هفت نفر قتل یک روحانی اهل‌سنت به نام ماموستا عبدالرحیم تینا بود….

آرزویی که محال نیست!

من با کودک اسراییلی وقتی که پدرش را در آغوش می‌گیرد از خوشحالی گریه کرده ام و بغض خفه ام می کند وقتی که پدر فلسطینی باور نمی کند که کودکش نفس نمی کشد و تلاش می کند با بوسه هایش دخترکش را از خواب بیدار کند….

خشونت مضاعف علیه زنان و کودکان در جنگ غزه

براساس تخمین صندوق جمعیت سازمان ملل متحد در سوم نوامبر، ۵۰ هزار زن باردار در غزه در پناهگاه‌ها زندگی می‌کنند و پیش بینی میشود روزانه بیش از ۱۶۰ نفر از آن‌ها زایمان کنند. این پناهگاه‌ها در برابر بمباران‌ها مقاوم نبوده و فضای کافی برای جا دادن به ۵۰ هزار آواره را  ندارند.

یادداشت

گسترش دامنه جنگ ویرانگر بین اسراییل و فلسطین خطر بزرگی‌ست براى منطقه و جهان!

ریشهٔ این جنگ، نتیجه دو دهه سیاست تهاجمی اسراییل در قبال فلسطین و حمایت قدرت‌های غربی از آن است. امیدواریم جامعهٔ جهانی قادر باشد با درک این موضوع، برای برقراری آتش بس و بازگشت به دیپلماسی صلح از راه‌های مسالمت‌آمیز و متکی بر توافق اسلو برای حل مسئلهٔ فلسطین و جلوگیری از گسترش یک جنگ ویرانگر دیگر اقدام کند.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
پيام ها

پیام نرگس محمدی در مورد اعدام میلاد زهره وند، هشتمین معترض جنبش زن زندگی آزادی

حکومت دینی استبدادی، فریبکارانه و حیله‌گرانه قواعد کشتار بی‌رحمانه را به جای میدان جنگ در دالانهای دادگاه انقلاب و به جای فرماندهان، با قضات دست‌نشانده نهادهای امنیتی_نظامی پیش می‌برد. صحنه جنایت قتل و کشتار حکومتی هم با تشریفات مبتذل، “سکوی اجرای قانون” نامیده می‌شود.

مطالعه »
بیانیه ها

بیانیه‌ی کانون نویسندگان ایران به مناسبت ۲۵ نوامبر، ‌روز جهانی منع خشونت بر زنان

جنبش مقاومت و آزادی‌خواهی زنان که بی‌درنگ پس از استقرار حاکمیت اسلامی نخستین گام علنی خود را با اعتراض به «حجاب اجباری» در هفدهم اسفندماه ۵۷ برداشته بود، از آن پس بارها به‌ شکل‌های گوناگون قد علم کرد تا سرانجام در پی قتل حکومتی مهسا (ژینا) امینی شعله‌ور شد و در اندک‌زمانی به شکل جنبشی عمومی درآمد…..

مطالعه »
برنامه و اساسنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

گزارشی از تظاهرات ضدجنگ در برلین

ثابتی در پی چیست؟

اعدام ایوب کریمی پس از ۱۴ سال در زندان قزل‌حصار کرج

آرزویی که محال نیست!

خشونت مضاعف علیه زنان و کودکان در جنگ غزه

وداع با اسلحه