Welcome to نشریه کار | ارگان سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)   برای قرائت متن وسیله هوش مصنوعی کلیک کنید! Welcome to نشریه کار | ارگان سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)

چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۲:۲۶

چهارشنبه ۲۴ بهمن ۱۴۰۳ - ۰۲:۲۶

بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان به مناسبت چهل ششمین سال انقلاب ضد استبداد و وابستگی مردم ایران
هرگاه سامانه حکومتی کشوری متصلب و انعطاف ناپذیر می گردد، هرگونه اصلاح ناممکن و انقلاب ناگزیرمی شود. در ایران؛ نظام استبدادی و وابسته پهلوی که در پی دو کودتا علیه...
۲۳ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
منشاءِ فرایند‌های طبیعی
زنجیره‌های یک بُعدیِ در هم‌ تنیده از نوسانگرهای کوانتومی به‌ طور خود‌ به‌ خود تقارن زمانی را می‌شکنند. گرچه معادله دیراک مانند معادلات حرکت کلاسیک در زمان متقارن است. یعنی،...
۲۳ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: دکتر حسن بلوری
نویسنده: دکتر حسن بلوری
اظهار نظری نادقیق و مشکل ساز
در ارزیابی آقای خامنه‌ای از مطالبات امریکا از ایران، موضوع تحولات منطقه‌ای لحاظ نشده و بسیار قابل انتظار هم بود که در این سخنرانی اخیر نیز لحاظ نشود. اما انتظار...
۲۳ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: فرخ نگهدار
نویسنده: فرخ نگهدار
جهان پسادمکراسی ـ ۲
لابیگری تا زمانی خوب است که منافع عمومی قربانی منافع گروه‌ها و یا افراد ذینفع نشود. امروزه اما بیشتر کارشناسان رسانه و دمکراسی بر این باورند که ساختار لابیگری در...
۲۳ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: منوچهر صالحی لاهیجی
نویسنده: منوچهر صالحی لاهیجی
درسهایی از انقلاب ۵۷
شاید یکی از مهمترین درسها آن باشد که شعار "همه با هم" که در انقلاب ۵۷ تجربه شد، نشان داد کسانی که منابع مالی و رسانه‌ای بیشتری دارند، میتوانند از...
۲۲ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: کامران
نویسنده: کامران
خطر اجرای حکم اعدام پخشان عزیزی: اعاده دادرسی رد شد
پخشان عزیزی در بخشی از نامه خود نوشته بود: «کار در کمپ‌های آوارگان جنگی می‌توانست بزرگ‌ترین خدمت اخلاقی - وجدانی برای جامعه‌ای باشد که سالیان سال تحت ظلم و ستم...
۲۲ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: سازمان حقوق بشر ایران
نویسنده: سازمان حقوق بشر ایران
انتهایِ تاریکی
در آن سو، در فاصله کوتاهی از سرمایِ دی، میان زباله ها نشستی، نمی دانم از کدام راه آمدی، با کدام رهتوشهِ به شب می رسی
۲۲ بهمن, ۱۴۰۳
نویسنده: حسن جلالی
نویسنده: حسن جلالی

دوسوسور و انتخابات ما

سیدمحمد خاتمی به دلایلی که دقیقاً روشن نیست کنار رفته است و نقشش را میخواهد به موسوی بدهد. اما مسئله اساسی این است که طرفین بازی تفاهمی روی آن ندارند و خود موسوی هم هنوز معلوم نیست که بخواهد این نقش را بازی کند. تندورترین شخصیتهای اصولگرا از وی تعریف و تمجدید میکنند و هواداران خاتمی او را اصلاحطلب به حساب نمیآورند

«آن قانون اساسی مال پنجاه سال پیش است، آن را پدران ما نوشتهاند برای خودشان، ما باید قانون خودمان را داشته باشیم»، «ملاک وضع حال افراد است». اینها جملاتی قریب به مضمون از آیتالله خمینی اند. اگر بخواهیم از مفاهیمی که دوسوسور در زبانشناسی بر آنها تأکید زیادی داشت در سیاست استفاده کنیم، باید بگوییم که این عبارتها نمایانگر سیاست «همزمانی» است که در تقابل با سیاست «درزمانی» قرار میگیرد. در واقع سیاست نباید کارش را به گذر زمان ارتباط دهد، سیاست باید مسائل روز و شرایط حال را در نظر بگیرد. بررسی وقایع گذشته را باید به مورّخان واگذاشت، سیاستمداران امروز باید به وضعیت امروز و مطالبات جدید مردم و شرایط سیاسی امروز بپردازند. دوسوسور این موضوع را در زبانشناسی مطرح کرد و به شدت زبانشناسی «درزمانی» را مورد نقد قرار دارد و معتقد بود اتفاقاتی که در طول زمان در زبان رخ میدهد به عواملی بیرون از زبان مربوط اند و ربطی به زبانشناسی ندارند. او معتقد بود که زبانشناس باید به مطالعه زبان در یک زمان خاص بپردازد و نظام زبان و قواعد حاکم بر آن را بشناسد. انتقادات زیادی به این دیدگاه شده است و ما به آن فعلاً کاری نداریم. اما ببینیم اگر قرار باشد این دیدگاه را به جای زبانشناسی به سیاست تعمیم بدهیم و در واقع سیاستمدار را به جای زبانشناس بنشانیم، چه پیش میآید.
برخی از گروههای سیاسی در ایران، وقتی قرار است خودشان را معرفی کنند یا این که هویت حزبشان را بیان کنند، معمولاً به نقاط عطف تاریخی (مثل انقلاب مشروطه، انقلاب اکتبر روسیه، کودتای ۲۸ مرداد، ملی شدن صنعت نفت، ۱۵ خرداد ۴۲، انقلاب ۵۷ و دوم خرداد ۷۶) و گاهی هم به شخصیتهای برجسته (مثل مصدق، کاشانی، بازرگان، ارانی، خمینی، شریعتی، خاتمی) اشاره میکنند و در مرامنامهی آنها معمولاً اشاراتی تاریخی وجود دارد، گویا تا تکلیفشان را با گذشتههای دور روشن نکنند نمیتوانند حرفشان را بزنند. از دیدگاه سیاست همزمانی قاعدتاً این مسائل خارج از موضوع تلقی میشود و سیاستمدار و گروه سیاسی باید تکلیفش را با نظام موجود و نقش جدیدش روشن کند. نیروهای ملی – مذهبی و نهضت آزادی تأکید زیادی بر شخصیت مصدق دارند، از سوی دیگر احزاب روحانی و مذهبی بیشتر بر انقلاب ۵۷ و شخصیت امام خمینی تأکید میکنند، شاید در این میان گروههایی مطرح که کمتر به مسائل تاریخی و در واقع سیاست درزمانی اشاره میکنند، یکی جبهه مشارکت در داخل باشد و دیگری اتحاد جمهوریخواهان در خارج از کشور.
نامزدهای انتخاباتی را میتوانیم در مفهوم سوسوری به مثابهی «نشانه» در نظر بگیریم که هر کدام نقش خاصی را در بازی انتخابات قرار است ایفا کند. نشانه بر مبنای دیدگاه سوسور ذاتاً معنایی ندارد و در واقع آن چیزی است که نیست. سوسور نشانهها را قراردادی میداند که هیچ کدام با انگیزه خاصی تعریف نمیشود. از این نظر نماد با نشانه تفاوت دارد. نماد کاملاً آگاهانه طراحی میشود و شما با دیدن آن به راحتی به مفهوم آن پی میبرید. اما نشانه کاملاً قراردادی است و به توافق جمع بستگی دارد. مثلاً به آنچه ما کتاب میگوییم در هر کشوری چیز خاصی میگویند و بین این واژهها و مفهوم کتاب هیچ گونه رابطهی منطقی وجود ندارد. اگر بخواهیم در انتخابات اخیر نمادها را پید کنیم، به نظر میرسد خاتمی بیش از یک نشانه بود و فارغ از این که دیگران باشند یا نباشند تا حدودی نقشش مشخص بود و البته احمدینژاد هم همینطور. اما دیگر نامزدهای مطرح هنوز حالت نمادین که به خود نگرفتهاند، هیچ، حالت نشانه هم ندارند و جامعهی سیاسی هنوز سرگردان است که با آنها چه باید بکند. مثلاً پورمحمدی روشن نیست چه نقشی میخواهد ایفا کند. سوسور معتقد است نشانهها باید خودشان را در تقابل با دیگران نشان دهند. هر نامزدی باید روشن سازد که چه تفاوتی با احمدینژاد، کروبی و دیگر نامزدها دارد. همین وضعیت ناروشنی نشانهها در اردوگاه اصلاحطلبان هم دیده میشود، روشن نیست که با حذف خاتمی چه کسی میخواهد نقش او را بازی کند. از یک سو کروبی خود را نماینده اصلاحطلبان میداند و احساس میکند دین بزرگی هم بر گردن آنان دارد و از سوی دیگر عدهای قرار است موسوی را برگزیده اصلاحطلبان معرفی کنند. در این میان نقش «نماینده اصلاحطلبان» همچنان در پردهی ابهام باقی مانده و «دالّ» خود را نیافته است.
نمونه جالبی که در مبارزه سیاسی، نشانهها به خوبی نقش بازی کردند، انتخابات مجلس ششم بود. در آن مبارزه انتخاباتی افرادی در فهرست اصلاحطلبان بودند که به هیچ وجه خودشان شناخته شده نبودند و سابقه روشنی نداشتند، اما قرار گرفتن در فهرست اصلاحطلبان آنان را وارد مجلس کرد. در واقع جامعه سیاسی پذیرفته بود که کسانی که در این فهرست قرار میگیرند قرار است نقش خاصی را بازی کنند و با بقیه تفاوتهای روشنی دارند.
از سوی دیگر سوسور در مورد برنامهریزی زبانی و در واقع دستکاری نشانهها دیدگاه بدبینانهای دارد و مدعی است برنامهریزی زبانی محتوم به شکست است. اما اتفاقات چند دهه پس از درگذشت وی نشان داده است که در مواردی برنامهریزی زبانی موفقیتهای بزرگی کسب کرده است. در سیاست ایران هم میتوان به مورد انتخابات مجلس ششم اشاره کرد که نشانهها به خوبی جا افتادند.
بازی شطرنج مثال خوبی است که سوسور با آن دیدگاه خود را درباره زبان و نشانهها به خوبی نشان میدهد. قراردادی بودن نشانهها در واقع به این معناست که نقشی که مهرهها بازی کنند به شکل، جنس و اندازهشان بستگی ندارد، بلکه قرارداد بازی است که نوع بازی و حرکات را مشخص میکند. یعنی اگر فرضاً یک مهره خاص شطرنج مشکلی پیدا کند، طرفین بازی میتوانند هر چیز دیگری را جای آن بگذارند، چیزی که به لحاظ شکلی هیچ شباهتی با آن مهره ندارد، مثلاً یک حبه قند یا تکه سنگ. این مهره جایگرین هم به خوبی همان مهره اصلی میتواند نقش قبلی را بازی کند. اتفاقی که در اردوگاه اصلاحطلبان رخ داده، تقریباً شبیه از کار افتادن یک مهره است و حالا قرار است جایگزینی برای آن پیدا کنیم. سیدمحمد خاتمی به دلایلی که دقیقاً روشن نیست کنار رفته است و نقشش را میخواهد به موسوی بدهد. اما مسئله اساسی این است که طرفین بازی تفاهمی روی آن ندارند و خود موسوی هم هنوز معلوم نیست که بخواهد این نقش را بازی کند. تندورترین شخصیتهای اصولگرا از وی تعریف و تمجدید میکنند و هواداران خاتمی او را اصلاحطلب به حساب نمیآورند. قبولاندن این نقش در فرصت باقی مانده کار دشواری به نظر میرسد. او اساساً تمایلی به بازی اصلاحطلبان و اصولگرایان ندارد و دل در گروِ مبازره مستضعفان و مستکبران (و البته اسلام ناب محمدی و اسلام امریکایی) دارد که هنوز گویا نه حریفان خود را پیدا کرده است و نه یارانش را، و از همه مهمتر دیگر کسی هم قاعده آن بازی را نمیداند.
از زاویه دیگری هم بازی شطرنج با دیدگاه سوسور در زبانشناسی مطابقت دارد و آن همان مسأله درزمانی و همزمانی بودن است. بازی شطرنج کاملاً همزمانی است یعنی این که در هر موقعیتی شرایط همان موقعیت تعیینکننده بازی است و این که در حرکات پیشین و صحنههای قبلی چه شده و توالی بازی چگونه بوده است، اصلاً مهم نیست؛ در هر حرکت باید به شرایط صحنه بازی در همان حرکت توجه کرد. در واقع در عالم سیاست هم باید چنین باشد. این که در گذشته چه رخ داده است و مردم چه میخواستهاند و فعالان سیاسی چه کردهاند، چندان مهم نیست، مهم امروز و شرایط فعلی است. از همین روست که نلسون ماندلا زمانی در اوج است، اما زمانی دیگر کنار میرود و کسانی که سابقه شان اصلاً قابل مقایسه با او نیست روی کار میآیند، فقط به این خاطر که برای مشکلات روز طرح بهتری دارند. هر کسی که درک بهتری از شرایط دارد، فرصتها و خطرها را بهتر میشناسد و طرح بهتری برای آینده دارد، دست بالاتر را دارد. به نظر میرسد که ما هنوز فاصله زیادی با سیاست همزمانی داریم، اما تلاش در این راه بیفایده نیست.

***
برای آشنایی با دیدگاههای فردینان دوسوسور کتابهای زیر را ببینید:
“فردینان دوسوسور”، جاناتان کالر، ترجمه کورش صفوی، انتشارات هرمس، ۱۳۸۶،
“دوره زبانشناسی عمومی”، فردینان دوسوسور، ترجمه کوروش صفوی، انتشارات هرمس، ۱۳۸۲.

تاریخ انتشار : ۱۴ فروردین, ۱۳۸۸ ۳:۴۷ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

۱۹ بهمن – خروش ماندگار فداییان خلق در راه استقلال، آزادی و عدالت اجتماعی!

سازمان ما ضمن مخالفت با نظام غارتگر سرمایه‌داری و امپریالیسم، به همبستگی با همهٔ کارگران، زحمتکشان و محرومان جهان و مردمان ستم‌دیده ادامه می‌دهد و می‌کوشد با تأمین نزدیکی و هم‌گامی با نیروهای مترّقی، چپ و سوسیالیست منطقهٔ تاریخی‌مان در راه همبستگی، تعامل و تأمین صلح، امنیّت و آرامش میان همهٔ مردمان منطقه مبارزه ‌کند.

ادامه »
سرمقاله

عفریت شوم جنگ را متوقف کنیم! دست در دست هم ندای صلح سردهیم!

مردم ایران تنها به دنبال صلح و تعامل و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با تمام کشورهای جهان‌اند. انتظار مردم ما در وهلۀ اول از جمهوری اسلامی است که پای ایران را به جنگی نابرابر و شوم نکشاند مردم ما و مردم جنگ‌زده و بحران زدۀ منطقه، به ویژه غزه و لبنان، از سازمان ملل متحد نیز انتظار دارند که همۀ توان و امکاناتش را برای متوقف کردن اسراییل در تداوم و تعمق جنگ و در اولین مرحله برقراری فوری آتش‌بس به کار گیرد.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

نظام بدون عقب نشینی نمی تواند بماند!

جمهوری اسلامی تا کنون توانسته است که در عرصه ی داخلی با مهندسی انتخابات با ریاست جمهوری پزشکیان کنار بیاید،  ف ا ت ف را از بایگانی مجمع تشخیص مصلحت نظام برای بررسی در بیاورد و در سیاست خارجی مذاکره ی مستقیم با آمریکا را در دستور کار خود قرار دهد. تمام این اقدامات عقب نشینی از مواضع تا کنونی ج. ا. است، می ماند اینکه معلوم شود است که برای حصول توافق چقدر عقب نشینی و نرمش بیشتر صورت خواهد گرفت.

مطالعه »
یادداشت

نه به اعدام، نه به پایانی بی‌صدا و بی‌بازگشت!

همه ما که در بیرون این دیوارها زندگی می‌کنیم برای متوقف کردن این چرخه خشونت و نابرابری مسئولیت داریم و باید علیه آن اعتراض کنیم. سنگسار، اعدام یا هر مجازات غیرانسانی دیگر صرف نظر از نوع اتهام یا انگیزه و اعتقاد محکومان، چیزی جز نابودی و ظلم نیست و باید برای همیشه از دستگاه قضایی حذف شود.  نه به اعدام، نباید فقط شعاری باشد، بلکه باید به منشوری تبدیل شود که کرامت انسانی و حقوق برابر را برای همه، فارغ از جنسیت و جایگاه اجتماعی، به رسمیت بشناسد.

مطالعه »
بیانیه ها

۱۹ بهمن – خروش ماندگار فداییان خلق در راه استقلال، آزادی و عدالت اجتماعی!

سازمان ما ضمن مخالفت با نظام غارتگر سرمایه‌داری و امپریالیسم، به همبستگی با همهٔ کارگران، زحمتکشان و محرومان جهان و مردمان ستم‌دیده ادامه می‌دهد و می‌کوشد با تأمین نزدیکی و هم‌گامی با نیروهای مترّقی، چپ و سوسیالیست منطقهٔ تاریخی‌مان در راه همبستگی، تعامل و تأمین صلح، امنیّت و آرامش میان همهٔ مردمان منطقه مبارزه ‌کند.

مطالعه »
پيام ها

مراسم بزرگ‌داشت پنجاه‌وچهارمین سالگرد جنبش فدایی!

روز جمعه ۱۹ بهمن ۱۴۰۳، به مناسبت پنجاه‌وچهارمین سالگرد بنیان‌گذاری جنبش فدایی، در نشستی در سامانۀ کلاب‌هاوس این روز تاریخی و نمادین جنبش فدایی را پاس می‌داریم و روند شکل‌گیری و تکامل این جنبش را به بحث و بررسی می‌نشینیم

مطالعه »
برنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان به مناسبت چهل ششمین سال انقلاب ضد استبداد و وابستگی مردم ایران

منشاءِ فرایند‌های طبیعی

اظهار نظری نادقیق و مشکل ساز

جهان پسادمکراسی ـ ۲

درسهایی از انقلاب ۵۷

خطر اجرای حکم اعدام پخشان عزیزی: اعاده دادرسی رد شد

برای قرائت متن وسیله هوش مصنوعی کلیک کنید!