سه شنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۴ - ۰۸:۰۱

سه شنبه ۱۷ تیر ۱۴۰۴ - ۰۸:۰۱

دادخواهی، رویکرد اخلاقی به جنگ و جمهوری اسلامی، و همبستگی اجتماعی
به نظرم قدم‌هایی که برای رسیدن به هدف برمی‌داریم جزیی از آن هدف است. تمرین دموکراسی در بین فعالان و محق دانستن خود برای آزادی، دموکراسی و عدالت هم در...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: پرستو فروهر
نویسنده: پرستو فروهر
تظاهرات کنندگان در لس آنجلس: "ما یک آمریکای فاشیست نمی خواهیم"  
مردم در لس آنجلس به تظاهرات خود علیه دونالد ترامپ، علیه سیاست های مهاجرتی او و علیه سربازانی که به میدان آورده است ادامه می دهند. بر روی پلاکارد « پیشکسوتان...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: برگردان: رضا کاويانی
نویسنده: برگردان: رضا کاويانی
محکومیت تجاوز آشکار امریکا و اسراییل علیه ایران در نشست احزاب کمونیست کشورهای عربی
احزاب شرکت‌کننده به اتفاق آرا، این تجاوز را تهدیدی خطرناک نه تنها علیه ایران بلکه کل منطقه می‌دانند و آن را زمینه‌ساز مرحله‌ای جدید از اجرای پروژۀ موسوم به «خاورمیانۀ...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: برگردان: گروه کار امور بین‌الملل سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
نویسنده: برگردان: گروه کار امور بین‌الملل سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت)
آری به اتفاق جهان می‌توان گرفت!
التهاب و استرس و نگرانی و ترس از ادامۀ ناامنی و آوارگی، بیش از انفجار بمب و آتش و ویرانی دورۀ جنگ، دامن‌گیر مردم شده است. اکثر مردم در این...
۱۶ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بردیا سیاوش
نویسنده: بردیا سیاوش
با اعتماد و اتکا به نیروی مردم متجاوز را ناکام کنیم
امروزبر خلاف زمان جنگ تحمیلی هشت ساله با عراق، شعار"همه بامن" پاسخ تجاوزکاران نیست. نظام جمهوری اسلامی باید صادقانه به شعار"همه با هم" برای گذر از بحران کنونی روی آورد....
۱۶ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: گروه خرداد هوادار سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) داخل کشور
نویسنده: گروه خرداد هوادار سازمان فداییان خلق ایران (اکثریت) داخل کشور
به سرکوب و اخراج نژادپرستانۀ مهاجران افغانستانی پایان دهید
کانون نویسندگان ایران بر مبنای روح کلی منشور و اساسنامۀ خود از حق امنیت، سرپناه و زندگی انسانی برای همگان بی‌‌هیچ قید و شرط حمایت می‌کند و رفتارهای نژادپرستانه و...
۱۶ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: کانون نویسندگان ایران
نویسنده: کانون نویسندگان ایران
بیانیۀ بیش از چهارصدوپنجاه نفر از فعالان رسانه‌ای، اجتماعی و سیاسیِ  داخل و خارج کشور در تحریم شبکۀ «ایران اینترنشنال»
گردش به راست افراطی در این رسانه به‌تدریج آشکار شد و گرچه گفته می‌شد برخی کشورهای عربی تأمین مالی آن را برعهده دارند امروزه تمام‌قد در خدمت اهداف تبلیغاتی اسرائیل...
۱۶ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بیانیه جمعی
نویسنده: بیانیه جمعی

راە میانی وجود ندارد

بیژن عبدالکریمی از جملە فیلسوفان ایرانیست کە برای برون رفت از شرایط بحرانی کشور، معتقد بە راهی میانیست و از جملە در این مورد بە بنیان نظری شریعتی معتقد است کە بە نظر او توانست راە آشتی میان عصر مدرن و سنت را در کشور بیابد. باید گفت کە شکست نظرات شریعتی و عدم توفیق نظری آن در مقطع انقلاب بوضوح نشان می دهد کە نسخەهای این چنینی جوابگو نیستند.

 
در غرب نسبت بە شرق، خوانشی شرق شناسی (اورینتالیستی) وجود دارد کە توسط ادوارد سعید مطرح (کشف) و بە نقد کشیدەشد. هرچند خود نظرات ادوارد سعید هم بعدها توسط منتقدانی دیگر مورد نقد قرارگرفت!
اما بهرحال ادوارد سعید، توجە ما را بە مورد مهمی در دنیای اندیشە جلب کرد، آن هم شیوەای از اندیشیدن توسط تعدادی از متفکرین و نویسندگان غربی نسبت بە شرقی ها بود کە در بنیاد دوگانە آن، شرق مظهر احساس و عقب ماندگی، و غرب مظهر عقلانیت و پیشرفت بود.
در میان متفکرین منتسب بە اورینتالیست، از جملە کسانی کە بە آنها اشارە می شود ‘جان استوارت میل’ و ‘هگل’ می باشند.
طبق نظرات جان استوارت میل، پادشاهان شرق نسبت بە پادشاهان غرب دارای قدرت بە مراتب بیشتری بودند. در بیانی بهتر، قدرتی بی حد و حصر. بقول میل: قدرتی کە زندگی و سلامتی انسانها را هم در بر می گرفت. و دلیل آن هم این بود کە در شرق، متون مذهبی بودند کە مبانی نظری قدرت را تشکیل می دادند. و همە می دانیم متون مذهبی، متونی نبودند کە بتوان آنها را بە چالش کشید. بنابراین قدرت در شرق کاملا استبدادی بود.
بە نظر ادوارد سعید، در سیستم نظری هگل، فیلسوف آلمانی هم این گرایش وجود دارد. طبق نظر هگل، جهان بینی موجود در شرق بر اساس پدرسالاری بنیان نهادەشدە و بر طبق آن این خدا و یا روحانیون اند حکم می رانند. در چنین دنیائی بر طبق گفتەهای هگل، فرد هیچگونە حقی ندارد و کاملا در زیرمجموعە کل قرار می گیرد.
فارغ از اینکە دربست نظرات ادوارد سعید را بپذیریم یا نە، اما بعنوان نمونە در کشورهای ایران و افغانستان پدیدە اورینتالیستی بوضوح خود را نشان می دهد. دو کشوری کە در آن سیستم سیاسی، مشروعیت خود را از دین می گیرند و در آن آزادی های فردی اساسا وجود ندارند و بشدت محدود می شوند. دو کشور پدرسالار، کە در آنها استبداد وجود دارد و هر کدام بر اساس بینش خود از دین، آنچە را کە هگل آن را جهان بینی غیرتقسیم شدە و بشدت درونگرا می نامد، حکم می رانند.
البتە چنین نیست کە در این دو کشور تلاشهائی برای مدرن کردن سیستم سیاسی و قدرت سیاسی صورت نگرفتە باشند. در ایران مشخصا جنبش مشروطە شکل گرفت کە در آن در مقابل تلاش مشروطە طلبان برای تحدید قدرت سیاسی و واردکردن المنتهای مدرنیتە، مشروعەخواهان بە میدان آمدند کە همین باعث ایجاد شکاف عمیقی شد و از جملە بە یکی از عوامل شکست جنبش مشروطە فراروئید. در افغانستان نیز از طریق دخالت خارجی و تلاش برای ایجاد طبقات مدرن شهرنشینی، اما سرانجام این سنت بود کە بعد از دهها سال عرصە را تسخیر کرد و نیروی مقابل خود را بە عقب راند.
در ایران نیز وقوع انقلاب بهمن، مدرنیسمی را کە در ایران آغاز شدەبود، نهایتا با مسلط شدن روحانیون بر قدرت سیاسی، متوقف کرد و مشروعە خواهان در یک جدال تاریخی آنچە را کە از قرن نوزدە برای مدرن کردن کشور شروع شدەبود بە عقب راندند.
اما داستان مدرن کردن این دو کشور هم داستان قابل توجهی است. چە جمهوری اسلامی افغانستان و چە رژیم پهلوی راە میانی برگزیدند و با یک دید التقاطی کە در آن هم مدرن و هم سنت حضور داشتند، تلاش کردند جامعە را بە راهی رهنمون شوند کە مد نظرشان بود. چە دولت جمهوری اسلامی افغانستان کە توسط طالبان سرنگون شد و چە رژیم پهلوی، تلاش کردند با وارد کردن عناصر روح شرقی در قدرت سیاسی (از جملە چسباندن واژە اسلام بە جمهوری در افغانستان، و نیز قراردادن خدا در کنار شاە و بخشیدن قدرت مطلقە بە او) در یک اختلاط واژگانی و سیاسی، بە معضل تاریخی این کشورها بگونەای جواب دادە و با ایجاد نظامهای میانی و تلفیق روح شرقی و غربی، جوامع خود را در مسیر دیگری قرار دهند. تجاربی کە بشدت شکست خوردند و در نهایت با بازگشت و تسلط مشروعەخواهان، روند میانی مدرنیسم با شکست فاحش و قطعی مواجە شد.
این تجارب نشان می دهند کە بطور مشخص در این دو کشور، راە میانی کە نتیجە ممزوج کردن مشروعە و مشروطە باشد وجود ندارد. بە بیانی دیگر جامعە یا باید در بنیانهای قدرت سیاسی خود سنتی (استبدادی) باقی بمانند یا بتوانند در یک برآمد تاریخی بە شکل مدرن خود برآمد کنند.
بیژن عبدالکریمی از جملە فیلسوفان ایرانیست کە برای برون رفت از شرایط بحرانی کشور، معتقد بە راهی میانیست و از جملە در این مورد بە بنیان نظری شریعتی معتقد است کە بە نظر او توانست راە آشتی میان عصر مدرن و سنت را در کشور بیابد. باید گفت کە شکست نظرات شریعتی و عدم توفیق نظری آن در مقطع انقلاب بوضوح نشان می دهد کە نسخەهای این چنینی جوابگو نیستند.
در واقع تنها راە همانا ایجاد جامعە مدرن با مختصات خاص بخود از جملە سکولاریسم است کە در آن دین از دولت جدا باشد، و فردگرائی در بینش دینی هم بە پدیدەای مهم در جامعە تبدیل شود. در چنین جامعەای، دین و روحانیون جایگاە ویژە و منحصربفرد خود را از دست می دهند و گفتمان دینی تنها بە یکی از گفتمانهای درون جامعە تبدیل می شود. بە بیانی دیگر سکولاریسم، دین، حتی دین خواهان دخالت در دولت را هم تحمل می کند، اما در جامعە مشروعە زدە، نیروهای سکولاریست تحمل نمی شوند.
خلاصە اینکە، هیچگونە راە آشتی میان جامعە مدرن و سنت وجود ندارد، و گفتمانهای اختلاطی محکوم بە شکست اند.
تاریخ انتشار : ۲۰ آذر, ۱۴۰۰ ۰:۱۳ ق٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

مطالعه »
پيام ها

پیام به کنگرهٔ بیست‌وششم حزب کمونیست آلمان

ما بر این باوریم که چپ اگر نتواند در برابر ماشین جنگی سرمایه‌داری بایستد، اگر چپ صدای رنج مردمان بی‌پناه نباشد، اگر چپ در خیابان‌ها، کارخانه‌ها، اردوگاه‌ها و مناطق جنگ‌زده حضور نداشته باشد، از رسالت تاریخی خود فاصله گرفته است. ما برای بنای جهانی دیگر مبارزه می‌کنیم – جهانی فارغ از استثمار، از سلطه، از مرزهای ساختگی، از جنگ و نژادپرستی.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

دادخواهی، رویکرد اخلاقی به جنگ و جمهوری اسلامی، و همبستگی اجتماعی

تظاهرات کنندگان در لس آنجلس: “ما یک آمریکای فاشیست نمی خواهیم”  

محکومیت تجاوز آشکار امریکا و اسراییل علیه ایران در نشست احزاب کمونیست کشورهای عربی

آری به اتفاق جهان می‌توان گرفت!

با اعتماد و اتکا به نیروی مردم متجاوز را ناکام کنیم

به سرکوب و اخراج نژادپرستانۀ مهاجران افغانستانی پایان دهید