مجمع جهانی اقتصاد در سوییس، همه ساله گزارشی به عنوان “زنان، کار و رشد اقتصادی” از وضعیت کنونی زنان و شکاف جنسیتی در ۱۵۶ کشور را در چهار زمینه پیشرفت تحصیلی، سلامتی و بقا، دسترسی زنان به فرصت‌های شغلی و مشارکت های اقتصادی و توانمندسازی سیاسی و همچنین در چندین دسته دیگر تهیه میکند. طبق آخرین گزارش این مجمع جهانی که در ۱۳ ژوئیه سال ۲۰۲۲ منتشر شد، ایران از بین ۱۴۶ کشور بررسی شده، به طور متوسط در رتبه ۱۴۳ قرار گرفت، یعنی چهارمین کشور در جهان که بیشترین شکاف جنسیتی را در سال ۲۰۲۲ دارد.
در میان هشت منطقه مورد بررسی شده، آسیای جنوبی بیشترین شکاف جنسیتی را دارد. در این منطقه تقریبا ۱۹۷ سال طول می کشد تا شکاف جنسیتی برطرف شود. متاسفانه ایران در این منطقه قرار دارد. افغانستان، پاکستان و ایران بدترین وضعیت و سخت‌ترین شرایط برای زندگی یک زن را در این منطقه دارند. بیشترین شکاف در این منطقه در حوزه مشارکت اقتصادی و توانمندسازی سیاسی است که ایران یکی از دو کشوری است که بدترین وضعیت را دارند.
از سال ۲۰۰۶ تا کنون، شکاف جنسیتی در اکثر مناطق ثابت، اما در جنوب آسیا افزایش یافته است و ایران نتواسته در کاهش این نابرابری موفق باشد. طبق این گزارش، ایران در پیشرفت تحصیلی رتبه ۱۰۶، در سلامت و بقا رتبه ۱۱۸، در توانمندی سیاسی رتبه ۱۴۲و در مشارکت اقتصادی در جایگاه ۱۴۴ قرار دارد. این دیدگاه بدون توجه به وضعیت اقتصادی زنان و ناشی از سوگیری استخدام زنان و تبعیض علیه آنها در ایران است.
برابری جنسیتی و آزادی زنان یک حق اساسی بشر بوده، تأمین، تضمین و تثبیت آنها با دموکراسی و تحقق تحول دموکراتیک رابطه تنگاتنگ دارد. بر اساس این گزارش نیمی از جمعیت ایران در رنج نابرابری و بی‌عدالتی زندگی کرده و فرصت‌های رشد از آنان سلب شده است. این وضعیت به غایت تیره و تار و ناگوار است. برای دستیابی به توسعه پایدار، جهان به پیشرفت اقتصادی از طریق سرمایه گذاری هدفمند در آموزش، اشتغال، و کار شایسته زنان به مثابه نیمی از نیروی انسانی نیاز دارد.
متاسفانه با وجود چنین وضعیت ناگواری در مورد نیمی از جامعه، دستگاه‌های دولتی و اجرایی بجای تلاش برای کاهش دادن نابرابری جنسیتی در ایران، تمامی هم و غم خود را صرف افزایش فشار بر زنان و دختران (حفظ حجاب اجباری و دیوار کشی در پارک‌ها، نقض حقوق زنان در رابطه با خصوصی ترین روابط شان با تحمیل کردن قانون جوانی جمعیت برای فرزندآوری بیشتر، فشار بر دختران دبیرستانی برای ازدواج زود رس و ترویج کودک همسری و از دستور کار خارج کردن بی‌مورد تصویب لایحه حمایت از زنان در برابر خشونت) میکند.
تاسف بار و غم انگیز است که تبعیض علیه زنان و شکاف جنسیتی در ایران به حدی بالا است که زنان ایران در این شاخص در قعر جدول قرار گرفته اند. جایگاهی پایین‌تر از همه کشورهای آفریقایی و آسیایی غیر از افغانستان، پاکستان و کنگو، سه کشوری که درگیر جنگ‌های داخلی و بنیادگرایی مذهبی هستند. علت اصلی این جایگاه کمبود فرصت های برابر برای زنان در رژیم زن ستیز جمهوری اسلامی است. بدون ارادهٔ جدی برای رفع تبعیض علیه زنان، آینده ایران تیره و تاریک است. تبعیض علیه زنان بسترساز نابرابری‌هایی خواهد بود که نه تنها بیشترین مقاومت را در برابر توسعهٔ دموکراتیک موجب خواهد شد، بلکه در صورت تداوم و بی‌توجهی به آن، می‌تواند فروپاشی کشور را نیز به دنبال داشته باشد.
منبع:
WEF_GGGR_2022.pdf (weforum.org) -*
