یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳ - ۰۷:۰۶

یکشنبه ۱۳ آبان ۱۴۰۳ - ۰۷:۰۶

بايد بتوان اظهار نظر کرد
زیدآبادی: مشکلی که ما داریم این است که حکومت جمهوری اسلامی اجازه نمی‌دهد مسائل به درستی مطرح شوند. در اسرائیل هر تصمیمی که گرفته‌شود، روزنامه‌نگاران، تحلیل‌گران، سیاستمداران چه در کنست...
۱۳ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: سردبير ماه
نویسنده: سردبير ماه
اعدام، زندان
به گزارش وب‎‎سايت هه‌‎نگاو در ماه اکتبر، دهم مهرماه تا دهم آبان‎ماه؛ دست‌کم ۱۶۱ زندانی در زندان‌های جمهوری اسلامی ایران اعدام شده‌اند. نه شهروند افغانستان و پنج زن در ميان...
۱۲ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: میز خبر
نویسنده: میز خبر
ایران، اسرائیل و سؤالات سرنوشت‌ساز
صرف‌نظر از مسیر طی‌شده در سیاست ایران در چهار دهه گذشته، و وضعیت خاورمیانه در هشت دهه گذشته؛ ایران در یک سال گذشته (بعد از ۷ اکتبر) با منطقی ژئوپلتیک،...
۱۲ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: میز خبر
نویسنده: میز خبر
گئورگ لوکاچ و دمکراسی سوسیالیستی شورایی
لوکاچ در مقابل ارتجاع جهانی و فاشیسم، خواهان اتحاد نیروهای سوسیالیستی، بورژوا دمکراتیک، مارکسیست، و لیبرال بود. آثار لوکاچ تا سال 1956 به بهانه رویزیونیسم و نئومارکسیسم اروپایی در کشورهای...
۱۱ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: آرام بختیاری
نویسنده: آرام بختیاری
انتخابات ایالات متحده: آنچه باید تماشا کرد.
یکی از معدود مواردی که هر دو طرف در مورد آن توافق دارند این است که ظهور چین یک تهدید است و آنها باید با اتحادهای بزرگ اقتصادی این کشور...
۱۱ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: سلست ابورجیلی برگردان بفارسی گودرز اقتداری
نویسنده: سلست ابورجیلی برگردان بفارسی گودرز اقتداری
برای مردانی كه رفتند و بازنگشتند!
از سال ۱۳۸۹، صدها حادثه در معادن زغال‌سنگ ایران اتفاق افتاد و در این حوادث، جان صدها كارگر معدن از دست رفت. از بین اینها، سه حادثه، تلخ‌تر از بقیه...
۱۱ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: بنفشه سام‌گیس
نویسنده: بنفشه سام‌گیس
«هوش مصنوعی مرز باریک رویا و واقعیت»
بهره‌مندی از مزایای گسترده‌ی هوش مصنوعی نیازمند مسئولیت‌پذیری و درایت است؛ چرا که مشکلاتی چون حریم خصوصی، امنیت داده‌ها و آیندهٔ شغلی انسان‌ها نگرانی‌های بزرگی هستند که نباید نادیده گرفته...
۱۰ آبان, ۱۴۰۳
نویسنده: زری
نویسنده: زری

پیرامون نگرانی از “حفره‌های بزرگ”!

این نوع مواجهه سکتاریتی با تجربه و نقش آفرینی مردم، آن روی سکه دنباله روی شیفته وار از هیجانات مردم دربخشی از اپوزیسیون است! انفعال گزینی زیر نام سیاست فعال است در واکنش به انحلال طلبی جایگاه اپوزیسیون تحت عنوان سیاست ورزی! فرا بردن موضع تاکتیکی است به جایگاه استراتژیکی، و بدل کردن سیاست به برنامه!

تقی روزبه گرامی، “تحلیل” اخیر محمد رضا شالگونی عزیز پیرامون دو انتخابات مجلس شورا و خبرگان را به نقد نشسته تا از نقادی خود هشداری معین بیرون کشد. بزعم منتقد، چون “تحلیل” از “حفره‌هایی” در بررسی روندها و رخدادها رنج می برد، لذا فکر ناظر بر آن مستعد وانهادن مقاومت جامعه مدنی به سود حکومتی‌هاست. این نقد، “تحلیل” مربوطه را بخاطر مکث آن بر “رای سلبی” بخشی از جامعه مدنی در انتخابات اخیر، محکوم به اتخاذ سیاست‌هایی  می داند که مستقل از جناح‌های حکومتی نخواهد بود. نقد روزبه اگرچه طولانی و تفصیلی است و نیز چاپ شده در دو  نوبت، اما فشرده گفتارش را در همین گزاره‌ها می توان خلاصه کرد.

این در حالی است که شالگونی در “تحلیل” خود با ارایه تصویری منسجم از تلاقی بردارهای سیاسی موجود در صحنه انتخابات حکومتی اخیر، بر سه نکته مشخص انگشت گذاشته است. یک اینکه، نیروهای جامعه مدنی ولایت ستیز ایران در این انتخابات، با دو تاکتیک ۱) امتناع از شرکت در انتخابات ولایی و ۲) شرکت هدفمند در انتخابات حکومتی علیه ولایت، همسو با یکدیگر به مصاف ولایت فقیه رفتند تا اراده رو به گسترش جامعه در برابر “رهبر با بصیرت” را در شکل خود ویژه‌ای از “رفراندوم” به نمایش بگذارند. دو اینکه، این دو تاکتیک ولو هم جهت در شلیک خاص خود به سیبلی مشترک، اما در مقام اثباتی عموماً با یکی از دو استراتژی سیاسی تغییر یا اصلاح قدرت حاکم مرتبط می شوند و لذا، یک سیاستگر نمی تواند در آن واحد هر دو این تاکتیک ها را در عمل نمایندگی کند. و سه اینکه، تمایز تاکتیک‌های مدنی نبایستی به تقابل اپوزیسیون سیاست ورز با موضوع تنوع تاکتیکی در اراده جاری جامعه دمکراسی خواه ایران بکشد و لازم است که اپوزیسیون جمهوری اسلامی، بر اصل و نفس چنین اراده کردن‌هایی در جامعه درنگ جوید و در سمت استراتژی تغییر قدرت، روی آنها حساب سیاسی داشته باشد. متد بکار رفته در این “تحلیل” واقع بینانه اگر چه هنوز هم با دخالت کردن مشخص و عملی در این یا آن سربزنگاه سیاسی فاصله‌هایی دارد، اما با تاکیدی که بر لزوم بهره‌گیری مبتکرانه جامعه مدنی از شکاف‌های حکومتی در مبارزه سیاسی آن با ولایت فقیه دارد، بطور روشن بر تحقق چنین ضرورتی ره می گشاید. این “تحلیل”، مستعد سیاست کردن متضمن مقصود است و نیز مقدمه‌ای برای سیاست ورزی نافذ. اطلاق ماندن در سطح “رسمی” و “ژورنالیسم” به این “تحلیل” موشکافانه، منصفانه نیست.  

اصل انتقاد روزبه به “تحلیل” شالگونی اما، در واقع برخاسته از نگرانی‌های اوست در مورد نزدیک شدن احتمالی تحلیل گر به تاکتیکی مقتضی این نوع از “تحلیل” در فردای سیاست! او نگران تکامل بعدی این “تحلیل” و تفسیر شالگونی در عمل سیاسی آینده اوست. دلنگران اینکه، مبادا چنین نگاهی در مداومت و وفاداری‌اش به عینیت، به دخالت ورزی نافذ ذهن تحول خواه در آرایش صحنه ارتقاء یابد و به اتکای اهرم پراتیک سیاسی خلاقانه و مبتکرانه و موثر در عمل، از موضع دمکراسی و جامعه مدنی وارد متن منازعات درون حکومتی شود. تصور من این نیست که روزبه با مولفه‌های تحلیلی شالگونی مشکل جدی داشته باشد؛ زیرا که، خود او یکی از تحلیل گرایان فعال و دست به قلم عرصه مدام متحول سیاست در ایران است و بارها هم نشان داده که در کادر دیدن ظرایف سیاسی منازعات جامعه با حکومت و نیز حکومتگرایان با خودشان، تحلیل گر توانمندی است. من همیشه نوشته‌های ایشان را می خوانم و از آنها بهره می گیرم. در عین حال اما نوشته‌های معطوف به توصیف صحنه سیاسی ایشان را، همواره متوقف در مرز انجماد تاکتیکی یافته‌ام! در آن سرحدی که، وقتی هم منطق تحلیل‌ از دل خود سیاست ورود نیروی تحول به درون منازعات حکومتی را اقتضاء می دارد، ذهن تحلیل گر ایشان اما چونان مانع و سدی قد بر می افرازد تا به بروز یک چنین استنتاج درونزایی فرمان ایست دهد. یعنی رفتار سیاسی پیشنهادی او نه استنتاج از تحلیل مشخص، که ناشی از یک پیشا انتخاب سیاسی است. مشکل بتوان بین تحلیل‌های او و تاکتیک پیشنهادی‌اش، رابطه درونی و تبعی برقرار کرد. من عادت دارم که بخش تحلیلی و تصویری نوشته‌های رفیق روزبه را به دقت بخوانم ولی به این نیزعادت کرده‌ام که مانند همیشه در پایان نوشته‌اش فقط این هشدار را بگیرم که: خود را منزه نگه بداریم، و این وعده را که جامعه مدنی زنده است! چنین رویکردی از جنس اصول است، اما ربطی به سیاست عملی ندارد.  

بگمان من بیهوده خواهد بود هرگاه که نقاد در متن “تحلیل” ارایه شده دنبال سوراخ و سنبه بگردد. از “حفره‌های” مورد ادعای “تقی” در تحلیل “ممی”، خبری نتوان گرفت مگر فقط یک مورد که من آنرا “حفره”‌ نگرانی می نامم! همانی که نویسنده نقاد با اشاره به آن، تحلیل گر را به دور شدنش از قطب و ثقل تاریخاً شکل گرفته “نه به انتخابات در جمهوری اسلامی” متهم می کند. معنی یک چنین هشداری هم در عالم سیاست بی نیاز از هرگونه تفسیر و تبیینی است. در پشت این هشدارباش، یک تصمیم منجمد سیاسی نهفته است که بنا بر آن، در هر شرایطی و در هر توازن قوای سیاسی واقعی و نیز بی توجه به منازعات درون قدرت جمهوری اسلامی و هر حد از درآمیختگی آن با تضاد بین جامعه مدنی و ساختار قدرت، همواره می باید در بیرون از انتخابات ایستاد و همیشه هم آنرا به تحریم و امتناع از شرکت در آن برخاست. طبیعی است که در چنین رویکردی، شرکت یا عدم شرکت از نوع مداخله گرایانه‌اش در انتخابات جمهوری اسلامی، نه تاکتیکی بیرون کشیدنی از دل تبیین واقعیت مشخص وضعیت سیاسی روز، که صرفاً امری است پیشا نتیجه گرفتنی از ماهیت ضد دمکراتیک این حکومت. آن “حفره‌”ای که روزبه را نگران کرده است، همانا سربرآوردن تاکتیک شرکت احتمالی در فلان انتخابات آتی مشخص همچون محصول متدولوژی بکارگرفته شالگونی در “تحلیل” اوست. روزبه دلواپس آنست که مبادا شالگونی روز و روزگاری در وفادارای‌اش به استنتاج ناگزیر از چنین تحلیلی، بجای عدم شرکت‌های تاکنونی، یکبار هم مقتضی وضع، پیشنهاد مشارکت در انتخابات مفروض را بدهد. نگرانی نقاد، دقیقاً از همین است. در متدولوژی او، این اتخاذ سیاست‌های دینامیک و سیاست ورزی در صحنه توسط اپوزیسیون نیست که می باید در دراز مدت با شرکت یا عدم شرکت او و بر حسب وضع موجود در انتخابات حکومتی، جای اپوزیسیونی وی را در دید جامعه شکل داده و معنی کند. پیش او، گویا این انتخاب ثابت تاکتیکی و یکبار برای همیشه اپوزیسیون است که می تواند حقانیت سیاسی آنرا در جامعه ترسیم و تضمین نماید. چنین فکری، از نفس عدم شرکت در انتخابات حکومتی، خود بخود ثقلی را در ذهن خود دارد که بر سر آن می باید سفت و سخت ایستاد تا سرانجام نیروهای اجتماعی مرحله مرحله به آن بپیوندند! این نوع مواجهه سکتاریتی با تجربه و نقش آفرینی مردم، آن روی سکه دنباله روی شیفته وار از هیجانات مردم دربخشی از اپوزیسیون است! انفعال گزینی زیر نام سیاست فعال است در واکنش به انحلال طلبی جایگاه اپوزیسیون تحت عنوان سیاست ورزی! فرا بردن موضع تاکتیکی است به جایگاه استراتژیکی، و بدل کردن سیاست به برنامه!    

من در کتابی که اخیراً انتشار داده‌ام، در بخش مربوط به جریانات چپ کشور و از جمله جریان تاریخی “راه کارگر”، به وجود مشخصه‌هایی در آن اشاره کرده‌ام که اینجا بمناسبت لازم می دانم تا در پایان همین نوشته به دو مورد شان اشاره داشته باشم. در آنجا گفته‌ام: “جریان “راه کارگر” از متفرعات اصیل چپ ایران است و در همان حال، در زمره ایدئولوژیک ترین‌های آن. بیشترین انرژی این جریان در طول حیات‌اش صرف حفظ اصولیت مارکسیسم – لنینیسم شده است تا محک زدن تئوری‌ها و باورهایش با واقعیت جاری، و تا درگیرشدنش با آزمایشگاه زنده پراتیک و پراتیسیسم و دخالت‌گری‌ها در سیاست.” و نیز نوشته‌ام که این جریان متکی بر “استعدادهای تئوریک در صفوف خود”، “گرچه در قبال رویدادهای ایران و جهان غیر حساس نیست و کم و بیش با همه آنها تماس می گیرد، اما بیشترین حساسیت کنشگران آن در هر مقطع و هر لحظه متوجه اینست که اکنون و در همین لحظه، این کدام خطر اپورتونیستی است که اصول و تئوری‌ها را تهدید می کند؟!” و سئوال اکنون اینست که چه گرایش‌ها و کدامین خوانش‌ها از “راه کارگر”، خواهند توانست تداوم حیات آنرا در تحولات دیدگاهی، در خلاقیت برنامه‌ای، در سیاست ورزی مبتکرانه و در شکوفایی موازین دمکراتیک حیات حزبی نمایندگی کنند؟ آیا آینده این جریان را نباید در جوهره رویکردهایی نظیر نوشته اخیر رفیق روبن مارکاریان معطوف به لزوم وفاداری بی چون و چرای هر جریان سوسیالیستی به الزامات دمکراسی جست؛ و البته در هر شرایطی هم که هست، اعم از اینکه در موقعیت اپوزیسیون باشد یا که پوزیسیون؟ آیا نمی باید افق آنرا در تحلیل‌های سیاسی دارای خصلت دینامیک از نوع رفیق شالگونی پی گرفت؟ و نباید در تاکیدات رو به گسترش در صفوف “راه کارگر” بر امر پلورالیسم سوسیالیستی و نیز پذیرش فراکسیون سیاسی و این یا آن وجوه از برنامه‌ در حزب موجود درنگ داشت و جستجو کرد؟ و نیز در آن تکیه کردن‌های مداوم توسط جداشدگانی از این جریان بر ضرورت امر دخالت ورزیدن‌ سیاسی در سیاست سراغ گرفت و سمتگیری ولو آهسته اما آتی  کلیت متشکل “راه کارگر” را نیز در همین رویکرد رصد نمود؟ تعالی دمکراتیک و سوسیالیستی “راه کارگر” در این جهات و زمینه‌ها، آرزوی یک چپ دمکرات سیاست ورز ایرانی برای این جریان اصیل است.

بهزاد کریمی                                                                                    اول ماه مه ۲۰۱۶

بخش : سياست
تاریخ انتشار : ۱۳ اردیبهشت, ۱۳۹۵ ۱۰:۳۷ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

تجاوز اسراییل به خاک میهنمان را محکوم می‌کنیم!

ما ضمن محکوم کردن تجاوز اسراییل به خاک میهنمان، بر این باوریم که حملات متقابل منقطع می‌تواند به جنگی فراگیر میان دو کشور تبدیل شود. مردم ما که در شرایط بسیار سخت و بحرانی زندگی کرده و تحت فشار تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا و سیاست‌های اقتصادی فسادآلود و مخرب تاکنونی جمهوری اسلامی هر روز سفرهٔ خود را خالی‌تر از روز پیش می‌بینند، اصلی‌ترین قربانیان چنین جنگی خواهند بود.

ادامه »
سرمقاله

عفریت شوم جنگ را متوقف کنیم! دست در دست هم ندای صلح سردهیم!

مردم ایران تنها به دنبال صلح و تعامل و هم‌زیستی مسالمت‌آمیز با تمام کشورهای جهان‌اند. انتظار مردم ما در وهلۀ اول از جمهوری اسلامی است که پای ایران را به جنگی نابرابر و شوم نکشاند مردم ما و مردم جنگ‌زده و بحران زدۀ منطقه، به ویژه غزه و لبنان، از سازمان ملل متحد نیز انتظار دارند که همۀ توان و امکاناتش را برای متوقف کردن اسراییل در تداوم و تعمق جنگ و در اولین مرحله برقراری فوری آتش‌بس به کار گیرد.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

هفته‌ای که گذشت

سفر آقای پزشکیان، نفر دوم حکومت اسلامی در ایران؛ به عراق، از مهمترین رویدادهای چند روز گذشته است. عراق با ایران و امریکا روابط گرم و دوستانه‌ای دارد. ایران و امریکا هردو؛ در صحنه سیاسی عراق صاحب نفوذ هستند. عراق میدان مبارزه‌ی نیروهای شبه‌نظامی عراقی مورد حمایت ایران و نیروهای ارتش امریکا مستقر در عراق هم هست.

مطالعه »
یادداشت

این‌جا، کس به‌کینه آلوده نیست

من جنگ را دیده‌ام. من دیده‌ام مردمانی را که هفتاد کیلومتر به‌دور از شهر به جست‌وجوی آب، به‌ما رسیده بودند. و دیدم یزید را که آب بر آن‌ها بست. من جنگ را دیده‌ام. من دیده‌ام زنی را در بیابان‌های خشک، بی ریالی در مشت؛ راه می‌جست. به‌جایی که نمی‌دانست کجاست.

مطالعه »
بیانیه ها

تجاوز اسراییل به خاک میهنمان را محکوم می‌کنیم!

ما ضمن محکوم کردن تجاوز اسراییل به خاک میهنمان، بر این باوریم که حملات متقابل منقطع می‌تواند به جنگی فراگیر میان دو کشور تبدیل شود. مردم ما که در شرایط بسیار سخت و بحرانی زندگی کرده و تحت فشار تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی آمریکا و سیاست‌های اقتصادی فسادآلود و مخرب تاکنونی جمهوری اسلامی هر روز سفرهٔ خود را خالی‌تر از روز پیش می‌بینند، اصلی‌ترین قربانیان چنین جنگی خواهند بود.

مطالعه »
پيام ها

یاد فریبرز بهادری را گرامی می‌داریم!

روحیه پرشور در دفاع از زحمت‌کشان و آرمان های مردمی موجب محبوبیت شاخص فریبرز بهادری در روحیهٔ پرشور در دفاع از زحمت‌کشان و آرمان‌های مردمی موجب محبوبیّت شاخص فریبرز بهادری در میان اهالی مسجدسلیمان و یاران او بود. وی که دوران سخت زندان در جمهوری اسلامی را هم با ایستادگی پشت سر گذاشت، در تمام سال‌های مهاجرت و دوری از وطن نیز هم‌چنان بر آرمان‌های مردمی و عدالت‌خواهانه پایدار ماند …

مطالعه »
برنامه
برنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
اساسنامه
اساسنامه سازمان فدائیان خلق ایران (اکثریت)
بولتن کارگری
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

باید بتوان اظهار نظر کرد

اعدام، زندان

ایران، اسرائیل و سؤالات سرنوشت‌ساز

گئورگ لوکاچ و دمکراسی سوسیالیستی شورایی

انتخابات ایالات متحده: آنچه باید تماشا کرد.

برای مردانی که رفتند و بازنگشتند!