خبرگزاری موج – گروه بین الملل
با افزایش تمایلات جهانی نسبت به تولید انرژی زیستی (بیوانرژی)، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به تبلیغ استفاده از روش های طراحی شده برای کمک به سیاستگذاران این بخش در مواجهه با سرمایه گذاران موافق و مخالف با آن نموده است و در همین راستا نیز اقدام به تدوین “چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی” کرده تا از طریق آن به دولت ها جهت برآورد قابلیت های تولید بیوانرژی و سنجش تبعات احتمالی آن بر امنیت غذایی یاری رساند.
این چارچوب پس از سه سال متمادی طرح و پیاده سازی جهت آزمایش در پرو، تانزانیا و تایلند نهایی شد.
این شیوه ها شامل چند مرحله ارزیابی گام به گام است که برای پاسخ به سئوالات بنیادی در خصوص امکان سنجی تولید بیوانرژی و تاثیر آن بر موجودی غذا و امنیت غذایی خانوار طراحی شده است. در این آزمایشات ابعاد زیست محیطی و اجتماعی موضوع نیز مدنظر قرار گرفته است.
مزیت ها
طی سال های اخیر افزایش بهای نفت و نگرانی های ایجاد شده نسبت به امنیت انرژی، توام با افزایش نگرانی ها از انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از مصرف سوخت های فسیلی از عوامل اصلی رشد بخش تولید بیوانرژی بوده اند.
یکی دیگر از مزیت های اصلی تولید بیوانرژی این است که سرمایه گذاری در این بخش می تواند بسیاری از سرمایه های مورد نیاز در بخش کشاورزی و زیرساخت های حمل و نقل در مناطق روستایی را تامین کرده و از طریق ایجاد فرصت های شغلی و افزایش درآمد خانوارهای روستایی، موجب ریشه کن شدن فقر و ایجاد امنیت غذایی شود.
فائو نیز همواره بر این مسئله تاکید داشته که کمبود سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، توام با فقر روستانشینان از جمله معضلاتی است که موجب فلج شدن بخش تولید مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه شده و در عین حال جزو عوامل اصلی گرسنگی در جهان محسوب می گردد.
برزیل مثال بارزی است که نشان می دهد چگونه یک کشور با اتکا به بیوانرژی قادر به رفع بخش عظیمی از انرژی مورد نیاز خود بوده است. این کشور که دومین تولید کننده “بیواتانول” در جهان محسوب می شود، مصرف نزدیک به یک میلیون دستگاه از خودروهای خود را از طریق سوخت به دست آمده از نیشکر تامین می کند.
در آینده اروپا نیز به یکی از بازارهای صادرات محصولات بیوانرژی تبدیل خواهد شد و ادامه این روند برای کشاورزان کشورهای در حال توسعه فرصت های جدیدی را فراهم خواهد ساخت.
نتایج تحقیقات انجام شده توسط فائو همچنین نشان داد که پروژه های بیوانرژی کوچک که بدون قصد دستیابی به بازارهای صادراتی به انجام رسند نیز در نوع خود قادر به بهبود امنیت غذایی و کمک به رونق اقتصادی روستاها خواهد بود.
تبعات منفی
با افزایش تمایل به تولید بیوانرژی، نگرانی ها از تبعات ناشی از این روند نیز تشدید شده است.
یکی از بزرگترین نگرانی های ناشی از افزایش تولید بیوانرژی این است که گسترش تولید محصولات کشاورزی با هدف تولید بیوانرژی می تواند به زیان تولید مواد غذایی باشد و در نهایت منجر به کاهش موجودی غذا و افزایش قیمت مواد غذایی شود.
جنگل زدایی در اثر اختصاص فضاهای سبز و مراتع به کشت محصولات بیوانرژی و تبعات آن برای ساکنین بومی نیز از نگرانی های دیگر این امر محسوب می شود.
ضرورت درک مفاهیم
هاینر توفرن، مدیر پروژه چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی فائو ضمن تاکید بر این که در تولید بیوانرژی، خطرات موجود و ضرورت های مرتبط به خصوصیات منطقه ای هر کشور باید مدنظر قرار گیرد، تصریح کرد: بیوانرژی یک اکسیر جادویی نیست که در همه مناطق امکان پذیر و سودمند باشد و در برخی مواقع حتی می تواند خساراتی ایجاد کند.
وی افزود: با مدنظر قرار دادن کلیه عوامل، تولید بیوانرژی دارای قابلیت های عظیمی است که می تواند اقتصاد روستائیان را احیا و فقر را ریشه کن کند و در عین حال امنیت غذایی خانوارها را نیز بهبود بخشد.
حمایت از رشد پویا و پایدار بخش تولید بیوانرژی که از لحاظ اجتماعی و زیست محیطی نیز به مسئولیت های خود پایبند باشد، موجب حمایت از تحقیق و توسعه در بخش راهکارهایی از قبیل استفاده از پسماند های محصول و زباله های مزارع در کشورهای در حال توسعه می گردد که به نوبه خود کاهش خطرات امنیت غذایی و تبعات زیست محیطی را نیز در پی خواهد داشت.
شایان ذکر است که فائو چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی خود را با انجام پروژه تحقیقاتی جدیدی تحت عنوان “بیوانرژی و ضوابط و شاخص های امنیت غذایی” دنبال می کند. این پروژه با هدف ایجاد ابزارهای مدیریت و پیشگیری از خطرات و همچنین برآورد تاثیرات و سیاست های ابزار مقابله با آن بر اساس انجام آزمایشات و تجربیات تدوین گردیده است.
با افزایش تمایلات جهانی نسبت به تولید انرژی زیستی (بیوانرژی)، سازمان خواروبار و کشاورزی ملل متحد (فائو) به تبلیغ استفاده از روش های طراحی شده برای کمک به سیاستگذاران این بخش در مواجهه با سرمایه گذاران موافق و مخالف با آن نموده است و در همین راستا نیز اقدام به تدوین “چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی” کرده تا از طریق آن به دولت ها جهت برآورد قابلیت های تولید بیوانرژی و سنجش تبعات احتمالی آن بر امنیت غذایی یاری رساند.
این چارچوب پس از سه سال متمادی طرح و پیاده سازی جهت آزمایش در پرو، تانزانیا و تایلند نهایی شد.
این شیوه ها شامل چند مرحله ارزیابی گام به گام است که برای پاسخ به سئوالات بنیادی در خصوص امکان سنجی تولید بیوانرژی و تاثیر آن بر موجودی غذا و امنیت غذایی خانوار طراحی شده است. در این آزمایشات ابعاد زیست محیطی و اجتماعی موضوع نیز مدنظر قرار گرفته است.
مزیت ها
طی سال های اخیر افزایش بهای نفت و نگرانی های ایجاد شده نسبت به امنیت انرژی، توام با افزایش نگرانی ها از انتشار گازهای گلخانه ای ناشی از مصرف سوخت های فسیلی از عوامل اصلی رشد بخش تولید بیوانرژی بوده اند.
یکی دیگر از مزیت های اصلی تولید بیوانرژی این است که سرمایه گذاری در این بخش می تواند بسیاری از سرمایه های مورد نیاز در بخش کشاورزی و زیرساخت های حمل و نقل در مناطق روستایی را تامین کرده و از طریق ایجاد فرصت های شغلی و افزایش درآمد خانوارهای روستایی، موجب ریشه کن شدن فقر و ایجاد امنیت غذایی شود.
فائو نیز همواره بر این مسئله تاکید داشته که کمبود سرمایه گذاری در بخش کشاورزی، توام با فقر روستانشینان از جمله معضلاتی است که موجب فلج شدن بخش تولید مواد غذایی در کشورهای در حال توسعه شده و در عین حال جزو عوامل اصلی گرسنگی در جهان محسوب می گردد.
برزیل مثال بارزی است که نشان می دهد چگونه یک کشور با اتکا به بیوانرژی قادر به رفع بخش عظیمی از انرژی مورد نیاز خود بوده است. این کشور که دومین تولید کننده “بیواتانول” در جهان محسوب می شود، مصرف نزدیک به یک میلیون دستگاه از خودروهای خود را از طریق سوخت به دست آمده از نیشکر تامین می کند.
در آینده اروپا نیز به یکی از بازارهای صادرات محصولات بیوانرژی تبدیل خواهد شد و ادامه این روند برای کشاورزان کشورهای در حال توسعه فرصت های جدیدی را فراهم خواهد ساخت.
نتایج تحقیقات انجام شده توسط فائو همچنین نشان داد که پروژه های بیوانرژی کوچک که بدون قصد دستیابی به بازارهای صادراتی به انجام رسند نیز در نوع خود قادر به بهبود امنیت غذایی و کمک به رونق اقتصادی روستاها خواهد بود.
تبعات منفی
با افزایش تمایل به تولید بیوانرژی، نگرانی ها از تبعات ناشی از این روند نیز تشدید شده است.
یکی از بزرگترین نگرانی های ناشی از افزایش تولید بیوانرژی این است که گسترش تولید محصولات کشاورزی با هدف تولید بیوانرژی می تواند به زیان تولید مواد غذایی باشد و در نهایت منجر به کاهش موجودی غذا و افزایش قیمت مواد غذایی شود.
جنگل زدایی در اثر اختصاص فضاهای سبز و مراتع به کشت محصولات بیوانرژی و تبعات آن برای ساکنین بومی نیز از نگرانی های دیگر این امر محسوب می شود.
ضرورت درک مفاهیم
هاینر توفرن، مدیر پروژه چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی فائو ضمن تاکید بر این که در تولید بیوانرژی، خطرات موجود و ضرورت های مرتبط به خصوصیات منطقه ای هر کشور باید مدنظر قرار گیرد، تصریح کرد: بیوانرژی یک اکسیر جادویی نیست که در همه مناطق امکان پذیر و سودمند باشد و در برخی مواقع حتی می تواند خساراتی ایجاد کند.
وی افزود: با مدنظر قرار دادن کلیه عوامل، تولید بیوانرژی دارای قابلیت های عظیمی است که می تواند اقتصاد روستائیان را احیا و فقر را ریشه کن کند و در عین حال امنیت غذایی خانوارها را نیز بهبود بخشد.
حمایت از رشد پویا و پایدار بخش تولید بیوانرژی که از لحاظ اجتماعی و زیست محیطی نیز به مسئولیت های خود پایبند باشد، موجب حمایت از تحقیق و توسعه در بخش راهکارهایی از قبیل استفاده از پسماند های محصول و زباله های مزارع در کشورهای در حال توسعه می گردد که به نوبه خود کاهش خطرات امنیت غذایی و تبعات زیست محیطی را نیز در پی خواهد داشت.
شایان ذکر است که فائو چارچوب تحلیلی امنیت غذایی و بیوانرژی خود را با انجام پروژه تحقیقاتی جدیدی تحت عنوان “بیوانرژی و ضوابط و شاخص های امنیت غذایی” دنبال می کند. این پروژه با هدف ایجاد ابزارهای مدیریت و پیشگیری از خطرات و همچنین برآورد تاثیرات و سیاست های ابزار مقابله با آن بر اساس انجام آزمایشات و تجربیات تدوین گردیده است.