سالها قبل در مقطع انقلاب بهمن و بعدها در هنگامە هجوم نیروهای نظامی جمهوری اسلامی بە کردستان برای سرکوب خلق کرد، نیروی پیشمرگە احزاب سیاسی کرد ایرانی برای مقاومت در برابر این حملە شکل گرفت و قدرت یافت. نیروی پیشمرگ کە ابتدا در درون کردستان ایران مقاومت مسلحانە را شکل داد و بعدها در اثر فشار جمهوری اسلامی پشت جبهە خود را بە آن سوی مرزها انتقال داد، با استفادە از دشمنی دو دولت ایران و عراق علیە همدیگر از امکانات دولت عراق توانست بهرەمند شود، و تا مقطع قیام مردم کردستان عراق علیە نظام بعثی و حتی چندین سال بعد از آن بە تحرکات نظامی خود علیە جمهوری اسلامی ادامە بدهد، اما بعدها بعلت تثبیت قدرت سیاسی کردها در کردستان عراق و عادی شدن بیشتر روابط آن با دولت ایران، شکل مبارزە مسلحانە عقب نشینی کرد و در حقیقت احزاب کرد ایرانی پشت جبهە خود را تا حدود زیادی از دست دادند. بدین ترتیب داستان مبارزە مسلحانە بنوعی یا بشدت تضعیف شد و یا خاتمە یافت، اگرچە احزاب کرد ایرانی همچنان شکل و قوارە نظامی خود را توانستند حفظ کنند.
در آن زمان، دو دلیل اصلی برای ایجاد و تداوم نیروی مسلح از طرف احزاب سیاسی مسلح مطرح می شد: اول اینکە اسلحە تنها وسیلە دفاع از خود بود در حین فعالیت سیاسی، و دوم اینکە مبارزە مسلحانە هویت و موجودیت کردی را حفظ می کرد کە بە ظن این احزاب این هویت و موجودیت در معرض نابودی و انقراض بود. در واقع مبارزە مسلحانە وسیلەای بود برای اهدافی دیگر.
حال بعد از سالها دوبارە زمزمەهای برافروختن دوبارە مبارزە مسلحانە بە گوش می رسد، و این بار با برگزاری مراسمی وسیعی از طرف حزب دمکرات کردستان ایران در مناطق مرزی میان ایران و اقلیم کردستان در«سیدەکان»کە در آن هم رهبری حزب مشارکت گستردە داشت هم پیشمرگەهایشان، هم خانوادەها و هم تعدادی از اعضای تشکیلات مخفی حزب. مصطفی هجری دبیرکل حزب در این نشست علنا از آغاز دوبارە مبارزە مسلحانە گفت.
اما چرا دوبارە مبارزە مسلحانە؟
واضح است کە احزاب کرد ایرانی در زمینە واقعی مناسبات نیرو در منطقە خود را بنوعی مورد بی مهری دیگر جریانات از جملە احزاب کرد عراقی می یابند. این احزاب کە پیشینە مبارزاتی کمتری از احزاب اقلیم ندارند امروزە علیرغم همە کمکها و همدلی هائی کە با تجربە اقلیم کردستان داشتەاند خود را بیش از پیش ایزولە شدە و در معرض سواستفادەهای منافع دیگر جریانات می یابند. کمکها و همدلی هائی کە اگر تجربە اقلیم بە بار می نشست و اقلیم کردستان می توانست سرانجام بر مشکلات درونی و منطقەای خود غالب بیاید، عنصر مهمی هم در تثبیت آن و هم در نیرو گرفتن از آن می بود. اما متاسفانە نە تنها اقلیم نتوانستە تاکنون یک دولت عرفی در معنای حداقلی آن ایجاد کند، بلکە کماکان همە چیز میان احزاب قدرتمند تقسیم شدە و کردستان همچنان از نبود یک قوارە معقول سیاسی ـ اداری رنج می برد.
در چنین شرایطی کە چنین بە نظر می رسد کە همە چیز تابع نوعی هرج و مرج و منافع حزبی و گروهی شدە است، بدیهیست کە جریانات کرد ایرانی هم درصدد احیای خود بە شیوە کلاسیک باشند و از این منظر در صدد تقویت مجدد نیروی نظامی از طریق گسیل بیشتر آنان بە داخل کشور. و این طور هم بە نظر می رسد کە چنین شرایطی در وضعیت فعلی نسبت بە سالهای قبل بیشتر مهیا شدە است. بیشتر مهیا شدە است از این منظر کە با نزدیکی بیشتر حزب دمکرات کردستان عراق (پارتی) بە ترکیە و رقابت بیشتر این حزب با جمهوری اسلامی، بنوعی شرایط بهتری برای تحرک نظامی از طریق استفادە از امکانات پارتی مهیا شدە است. از یاد نبریم کە منطقە «سیدە کان» با مناطق تحت نفوذ پارتی ارتباط جغرافیائی دارد و عمدتا کانالهای وابستە بە این حزبند کە از تحرکات اخیر حزب دمکرات کردستان ایران رونمائی خبری می کنند (حتی در جریان مناقشە و درگیری حزب با پ کا کا در چندین ماە پیش). پارتی در حقیقت از این طریق می خواهد با روکردن کارتهای بیشتر هم از فشارهای جمهوری اسلامی بر خود بکاهد و هم از نفوذ پ کا کا بکاهد، حزب دمکرات کردستان ایران هم با آگاهی از این مسئلە در صدد استفادە از موقعیت پیش آمدە می باشد. بە جرات می توان گفت کە پروژە شروع مجدد جنگ مسلحانە با همکاری پشت جبهەای پارتی شروع شدە و بە جلو خواهد رفت. اما اینکە پارتی تا چە اندازە استعداد ادامە این برنامە را دارد و اینکە می توان نوع رابطە این حزب را با جمهوری اسلامی بە نوع رابطە رژیم بعث عراق با ایران تشبیە کرد، در خود سئوالهای جدی را حمل می کند، بویژە اگر این مسئلە را مورد توجە قرار دهیم کە پارتی با ایران دارای تاریخ همکاری ویژەای است و نیز نوع رقابت آن با جمهوری اسلامی تابع فراز و نشیب های تناقضات این حزب با جریانات دیگر کردستان عراق از جملە با جنبش گوران می باشد.
عامل دیگر حرکت حزب دمکرات کردستان ایران بە وضعیت درونی این حزب برمی گردد. واقعیت این است کە در ماههای اخیر نیروهای زیادی از این حزب و همچنین جریانات دیگر (بویژە نیروهای مجرب آنان) بە طرف اروپا کوچ کردەاند (ابقای رهبری حزب دمکرات کردستان ‘جریان انشعابی’ در کنگرە شانزدهم خود نشانەای جدی از وضعیتی بحرانی و عدم نیروی مجرب برای کاندیداتوری آن در رهبری دارد). حرکت مسلحانە در شرایط کنونی و یا حداقل تبلیغ حول آن و فراخواندن جوانان برای پیوستن بە آن بە نوعی برای جبران صدماتی ست کە بە قوارە این حزب خوردە است.
اما آیا براستی کردستان ایران در شرایط فعلی بە جنگ مسلحانە دیگری نیاز دارد؟
اگر بە دو دلیل اول ضرورت نیروی پیشمرگ برگردیم کە در شروع این مقالە بدان اشارە شد، باید بگوئیم کە نە تنها این نیاز وجود ندارد، بلکە مبارزە مسلحانە بشدت بە جنبش در کردستان ایران کە در شرایط فعلی از طرق مدنیت بە جلو می رود ضربە خواهد زد. مدنیتی کە هر روز بر ابعاد آن اضافە می شود و مردم اعتماد بە نفس بیشتری می یابند. دیگر خوشبختانە نە بە نیروی مسلح برای حفظ خود در حین تبلیغات و جولە سیاسی نیازی هست و نە دیگر موجودیت و هویت کردی در معرض خطر و انقراض قرار دارد. بە یمن دنیای اینترنت و سایبرنتیک می توان پیام خود را رساند و نیز جنبش کردستان ایران خودبخود از وجود جنبش در بخشهای دیگر کردستان نیرو می گیرد، و ضمن استفادە کردن از آنها بر طبق شرایط خود جلو می رود.
کردستان ایران دیگر نیازی بە جنگ و درگیریهای بیشتر ندارد. کشتن اگر کاری از پیش می برد، می بایست سالها پیش از پیش می برد. جمهوری اسلامی بە اندازە کافی آدم می کشد، و دیگر نیازی نیست کە نیروهای دمکراتیک و معتقد بە حقوق بشر از این وسیلە برای پیشبرد اهداف خود استفادە کنند. مردم ایران بە تازەگی کم کم دارند از محاصرەهای کمرشکن قدرتهای جهانی بیرون می آیند و کمر راست می کنند. جنگ در کردستان باعث میلیتاریزە کردن بیشتر کردستان و تقویت جناحهای تندرو درون نظام جمهوری اسلامی و بازشدن بیشتر دست سپاە و نیروهای امنیتی در کردستان خواهد شد. بە جای کمک بە رشد چنین نیروهائی خوب است احزاب کرد ایرانی با پیشبرد سیاست همگامی بیشتر با جنبش مدنی مردم کردستان کە بطئی اما محکم بە پیش می رود، آستین بالا زدە و توان و کمکهای خود را معطوف بدان کنند. کردستان دیگر جنگ نمی خواهد. خشم مردان خشمگین دشت کویسنجق قابل درک است، اما قابل درکتر آنگاە اگر این خشم متوجە نقد ریشەای خود شود برای پی افکندن سقفی دیگر و نە برای تکرار گذشتە سترون. خاورمیانە در آتش جنگهای متعدد منطقەای می سوزد، جنگهائی کە در آن مردم کردستان عراق بیشتر از دیگران در آن ضرر کردەاند. بیائید از توان خود برای پیشبرد اهداف مردم کردستان از طریق صلح آمیز استفادە کنیم!
