چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴ - ۱۰:۱۰

چهارشنبه ۱۸ تیر ۱۴۰۴ - ۱۰:۱۰

تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.
جبهه اصلاحات ایران با انتشار بیانیه‌ای مصوبه اخير مجلس به منظور تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را برخلاف مصالح ملی، امنیت کشور و منافع مردم ایران خواند و...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
نویسنده: جبهه اصلاحات ایران
بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان در باره دستگیریها، اعدامهای اخیر و برخورد با مهاجران افغانستانی
فرصتی فراهم آمد تا بنا بر حافظه تاریخی، ایرانیان در مقابل تهاجم بیگانه، همبستگی ملی کم نظیری را به نمایش بگذارند که افکار عمومی را درجهان تحت تاثیر قرار داد...
۱۸ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
نویسنده: مجامع اسلامی ایرانیان
محکوم کردن تجاوز و حملۀ ددمنشانه اسراییل و آمریکای جهان‌خوار به کشور و خواست ازادی زندانیان سیاسی، عقیدتی و عادی!
ما وارثان اعدام شدگان سیاسی، عقیدتی دهه ۶۰ و‌ تابستان خون‌بار ۱۳۶۷، با محکوم کردن تجاوز و حملۀ ددمنشانه اسریئیل و آمریکای جهان‌خوار به کشورمان، و‌ در دفاع از تمامیت...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: جمعی از خانواده‌های دادخواه خاوران
نویسنده: جمعی از خانواده‌های دادخواه خاوران
زندانیان سیاسی و عقیدتی و عادی را آزاد کنید!
ما خانواده‌های خاوران که دهه‌ها رنج از دست دادن عزیزان خود را کشیده‌ایم و مدت‌هاست با درهای بستۀ گلزار خاوران روبه‌روایم و از حضور بر خاک عزیزانمان محروم شده‌ایم، نگران...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: جمعی از خانواده‌های خاوران (داخل)
نویسنده: جمعی از خانواده‌های خاوران (داخل)
۱۲ روز سرنوشت‌ ساز؛ روایت یک جنگ ترکیبی و پروژۀ براندازی اسراییلی امریکایی در ایران
اکنون، با روشن‌تر شدن ابعاد هشداردهنده‌ی آن ۱۲ روز، این نوشتار در پی بازتعریف روایت موسوم به „جنگ ترکیبی ۱۲ روزه“ است؛ روایتی که با بهره‌گیری از تجربه‌های منطقه‌ای و...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: سیاوش قائنی
نویسنده: سیاوش قائنی
وضعیت زندانیان منتقل‌شده بند زنان اوین به زندان قرچک، گفت‌وگو با خانواده‌ها و رئیس زندان قرچک‌
تخریب اساسی بخش‌های نگهبانی، اداری، بند نسوان، کتابخانه بند چهار، ساختمان بهداری و سالن ملاقات و ۷۹ کشته به گفته سخنگوی قوه قضائیه که سربازها، مددکاران و تعدادی از زندانیان...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: نیلوفر حامدی
نویسنده: نیلوفر حامدی
دادخواهی، رویکرد اخلاقی به جنگ و جمهوری اسلامی، و همبستگی اجتماعی
به نظرم قدم‌هایی که برای رسیدن به هدف برمی‌داریم جزیی از آن هدف است. تمرین دموکراسی در بین فعالان و محق دانستن خود برای آزادی، دموکراسی و عدالت هم در...
۱۷ تیر, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: پرستو فروهر
نویسنده: پرستو فروهر

گفتاری در مورد روشنفکران

. در زمان رضا شاه دکتر ارانی چه کم داشت؟ تحصیل کرده نبود؟ با آن تحصیلات عالیه دارای موقعیت شاخص اداری و اجتماعی نبود؟ راه ثروت اندوزی، شهرت و مقام برایش گشوده نبود؟ وی آگاهانه با شهامتی کم نظیر و ستودنی به همه ی اینها پشت پا زده سر انجام سر از زندان مخوف رضا خان در آورده و سر فرازانه به استقبال مرگی که دژخیمان میر پنج برایش تدارک دیدند رفت.

در روند سیر تکامل تاریخ تمدن بشری از آن زمانی که پیشرفت نیروهای مولده به چنان سطحی از رشد رسید که کار فکری و یدی تقریباً از هم جدا شد، نطفه های بحث روشنفکری و جایگاهش در این پروسه آغازید. حاکمان به بلندای تاریخ به خاطر حفظ موقعیت و امتیازاتشان که در گرو حفظ وضع موجود می بود از خیل افرادی که می توانستند با کار فکری در ابعاد و وجوه گوناگون بدان ها یاری نمایند، سود می جستند. شاعران با اشعارشان، نقاشان با نقش و نگارهایشان، وعاظ منحرف با وعظ و خطابه هایشان و …. همراه و هم سوی چپاول گران حکومتی بوده اند. در توجیه اعمال سنگ دلانه ی قلدران حکومت گر مطابق وضعیت فکری فرهنگی و مناسبات اجتماعی زمانه ی خود به هر تقلب و تزویر و کلکی دست می یازیدند تا امرار معاش خود را که در دستان همان حاکمان بود و تأمین معاش شان در گروی همین اعمال مزورانه می بود مهیا کنند. سر چشمه ی تمامی انحرافات فکری و فلسفی و علمی ـــ شبه علمی از این جا نشأت می گیرد.

به درازای تاریخ تولد روشنفکر همواره همزاد این سان روشنفکرانی را شاهد بوده ایم که در زندگی شخصی و اجتماعی خویش در تعارض و تضاد منافع حاکمان با توده ی مردم, همواره در صف مردمان بوده سر به آستان حاکمان خم نکرده در جدال مابین آن ها صف خود را هیچگاه از مردم جدا ننموده اند . به همین علت همیشه اینسان روشنفکرانی که روح و آرمان مردمی داشته اند مورد پیگرد ، آزار ،اذیت و سرکوب اربابان قدرت گشته و می شوند. تاریخ نمونه های بس فراوانی از این دست در دید چشمان افراد گذارده، اینکه چگونه و با چه روش های مکارانه و محیلانه ای دولت مردان جنایت کار ستمگر به ترور شخصیت و سرکوب فیزیکی و نابودی این چنین انسان هایی پرداخته اند تا به زعم باطل خویشتن حکومت جابرانه ی خود را ابدی نمایند. چرا که به درستی دریافته اند وجود چنین روشنفکرانی همیشه مانعی در برابر حکومت های غارتگرانه ی آنها می باشد، که با روشن گری هایشان مردمان را برای دست یابی به حق و حقوقشــان رهنمون مــی شوند.

پندار و برداشت نادرستی است هر گاه فداکاری های روشنفکران مردمی را بر گرفته از روح ماجراجویی و شهرت طلبی یا به اصطلاح یافتن منزلت اجتماعی و دست یافتن به ثروت و مکنت، انگیزه ی از خود گذشتگی هایشان دانسته شود.

روشنفکران مردمی به درجه ی نزدیکی به مردم و داشتن روح مردمی همیشه مبرا از این سان نیات و اهدافی هستند. اصولاً این چنین ایده هایی در نظر آنها خزعبلاتی است که حتی به مخیله شان نگنجیده است. برای آنها خدمت به مردم، جانفشانی در راه منافع و مصالح زحمت کشان در زندگی نه تنها اصل که مفهوم زیستن می باشد. در زمان رضا شاه دکتر ارانی چه کم داشت؟ تحصیل کرده نبود؟ با آن تحصیلات عالیه دارای موقعیت شاخص اداری و اجتماعی نبود؟ راه ثروت اندوزی، شهرت و مقام برایش گشوده نبود؟ وی آگاهانه با شهامتی کم نظیر و ستودنی به همه ی اینها پشت پا زده سر انجام سر از زندان مخوف رضا خان در آورده و سر فرازانه به استقبال مرگی که دژخیمان میر پنج برایش تدارک دیدند، رفت. آیا موقعیت علی دشتی که با قلم به مزدی جاه و مقامی در دستگاه شاهی یافته بود در نزد ارانی پشیزی ارزش داشت؟ یقیناً نه ـــ همچو دشتی بودن برایش چندش آمیز و تهوع آور نیز بود. آیا شهامت و جسارت ارانی در انتشار مجله ی روشنگرانه و علمی دنیا، آنگاه مقاومت دلیرانه اش در زندان مبنای شهرت طلبی و قهرمان بازی داشت؟ کمال نابخردی و نا انصافی است اگر اینسان بیندیشیم. آن شهید بزرگوار، راه خدمت به مردم را بر گزیده بود و تمامی عملکرد و رفتارهایش  از این سودای انسانی ناشی می شد.

روشنفکر طبقه ی اجتماعی مستقلی نیست . قشری است وابسته به طبقات مختلف اجتماعی . در حالت کلی روشنفکران به هر طبقه ای که وابسته اند خدمت می کنند، ولی این امری مطلق نیست . تاریخ نمونه های فراوانی نشان داده حتی روشنفکران وابسته به اشرافیت با پشت پا زدن به طبقه ی خود به خدمت مردم در آمده اند. ثروت، دانش و حتی جانشان را فدای منافع و بهروزی توده های مردم کرده اند. در هر جنبش و قیامی در طول تاریخ نمی توان نقش پیشتاز و پیشرو روشنفکران را نادیده انگاشت. از خصال بارز روشن فکری چه در عرصه های علمی، چه در زمینه ی مسائل اجتماعی داشتن روح نقادی و پرسشگری و دمیدن این خصلت ترقی خواهانه به مردم می باشد. روشنفکر اگر پرسش گر و جستجو گر نباشد روشنفکر نیست و هر گاه خصلت پژوهش و عدالت خواهی را تبلیغ ننماید برج عاج نشین و جدای از مردمان می شود و غافل از انجام وظیفه و رسالت تاریخی اش که آنگاه نمی توان به او روشنفکر مردمی گفت و نامیدش. بهرنگی در ماهی سیاه کوچولویش با زبانی ساده به زیبایی می گوید: آدمی همواره بایستی جستجو گر و پرسش گر باشد تا تواند به دریا راهی بیابد ….

روشنفکر سوای اعتقادات فکری و فلسفی همواره در راه ترقی و تعالی جامعه می کوشد. به درجه ی مردم دوستی دارای معیار بشر دوستی فراتر از مرزهای جغرافیایی بوده و با هر فردی در هر گوشه ای از جهان که در مسیر منافع زحمت کشان گام بردارد، با هر معیار فکری و اعتقادی همراهی و همگامی می نماید. آیا شهید بزرگ ثقه الاسلام در جنبش مشروطیت در مبارزه برای پی ریزی حکومت عدل و قانون در مملکت، افراد روشن فکر متعلق به سایر علقه های عقیدتی را طرد مینمود؟ به نیکی می دانیم چنین نبود. چرا که برای وی خدمت به مردم اساسی ترین اصل بود. او در این راه همگامی و همراهی با هر فردی با هر گرایش فکری و عقیدتی را ارج می نهاد. سرانجام جان بر سر آرمان های تابناک خویش نهاد و جاودانه شد. چرا که مردم هیچگاه یاد پاک خدمت گذاران را از خاطر خویش نمی زدایند.

 

s.shakib41@gmail.com             صادق شکیب                             

  

تاریخ انتشار : ۱۶ اسفند, ۱۳۹۴ ۴:۰۳ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

بیانیه‌های هیئت‌ سیاسی‌ـ‌اجرایی

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

ادامه »
سرمقاله

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »
سخن روز و مرور اخبارهفته

سیمور هرش: آنچه به من گفته شده است در ایران اتفاق خواهد افتاد.

یک مقام آگاه امروز به من گفت: «این فرصتی است برای از بین بردن این رژیم برای همیشه، و بنابراین بهتر است که ما به سراغ بمباران گسترده برویم.» … بمباران برنامه‌ریزی‌شده آخر هفته اهداف جدیدی نیز خواهد داشت: پایگاه‌های سپاه انقلاب اسلامی، که از زمان سرنگونی خشونت‌آمیز شاه ایران در اوایل سال ۱۹۷۹ با کسانی که علیه رهبری انقلاب مبارزه می‌کنند، مقابله کرده‌اند.

مطالعه »
یادداشت

در نقد بیانیه فعالین مدنی بشمول برندگان نوبل صلح درباره جنگ…

آخرین پاراگراف بیانیه که بخودی خود خطرناک‌ترین گزاره این بیانیه است آنجایی است که میگویند: ” ما از سازمان ملل و جامعه‌ی بین‌المللی می‌خواهیم که با برداشتن گام‌های فوری و قاطع، جمهوری اسلامی را به توقف غنی‌سازی، و هر دو‌طرف جنگ را به توقف حملات نظامی به زیرساخت‌های حیاتی یکدیگر، و توقف کشتار غیرنظامیان در هر دو سرزمین وادار نمایند.” مفهوم حقوقی این جملات اجرای مواد ۴۱ و ۴۲ ذیل فصل هفتم اساسنامه ملل متحد است.

مطالعه »
بیانیه ها

۸ تیر، روز فداییان جان‌باختهٔ خلق؛ میهن‌دوستانِ انقلابیِ راهِ آزادی و رفعِ ستم از زحمت‌کشان!

در ۸ تیر امسال و در روزهایی که تجاوز جنایت‌کارانهٔ حکومت نژادپرست و نسل‌کش اسراییل و دولت امپریالیستی آمریکا به میهن عزیمان ایران باز ردّ پای خونینی از جان و هستی عزیز هم‌میهنانمان در جای‌جای ایران از خود به جا گذاشته است، یادی از رفقای عزیزی نیز ضروری‌ست که در جریان دقاع از میهن‌مان در برابر تجاوز نطامی عراق طی دو سال دفاع میهنی در راه میهنی که تا پای جان دوستش داشتند، جان باختند.

مطالعه »
پيام ها

پیام به کنگرهٔ بیست‌وششم حزب کمونیست آلمان

ما بر این باوریم که چپ اگر نتواند در برابر ماشین جنگی سرمایه‌داری بایستد، اگر چپ صدای رنج مردمان بی‌پناه نباشد، اگر چپ در خیابان‌ها، کارخانه‌ها، اردوگاه‌ها و مناطق جنگ‌زده حضور نداشته باشد، از رسالت تاریخی خود فاصله گرفته است. ما برای بنای جهانی دیگر مبارزه می‌کنیم – جهانی فارغ از استثمار، از سلطه، از مرزهای ساختگی، از جنگ و نژادپرستی.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

تعلیق همکاری با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، کشور را منزوی‌تر می کند.

بیانیه مجامع اسلامی ایرانیان در باره دستگیریها، اعدامهای اخیر و برخورد با مهاجران افغانستانی

محکوم کردن تجاوز و حملۀ ددمنشانه اسراییل و آمریکای جهان‌خوار به کشور و خواست ازادی زندانیان سیاسی، عقیدتی و عادی!

زندانیان سیاسی و عقیدتی و عادی را آزاد کنید!

۱۲ روز سرنوشت‌ ساز؛ روایت یک جنگ ترکیبی و پروژۀ براندازی اسراییلی امریکایی در ایران

وضعیت زندانیان منتقل‌شده بند زنان اوین به زندان قرچک، گفت‌وگو با خانواده‌ها و رئیس زندان قرچک‌