برگزار کنندگان جلسه پالتاکی نه حزب و سازمان اپوزیسیون ایرانی در ١٢ دسامبر ٢٠١٠ برابر با ٢١ آذر ١٣٨٩، بسیار راضی بودند. اینان که سابقه برگزاری جلسات مشابه متعددی را دارند، این جلسه را امیدوارکننده، غنی و موفق اعلام کردند. تعداد شرکت کنندگان، که در سه تا چهار اتاق مجازی حضور داشتند شاید تا حدود دویست و پنجاه نفر نیز برآورد می شد. جلسه ای سیاسی از حاضرینی مقیم در سراسر کره خاکی ما حول مسئله «حقوق بشر و جایگاه آن در نگاه و مبارزه سیاسی اپوزیسیون». این جلسه به مدت شش ساعت ادامه داشت.
هر درکی که از جنبش آزادیخواهانه مردم داشته باشیم، جنبشی که از بعد از انتخابات بحث انگیز ٢٢خرداد شکل گرفت، نمی توان با این حکم موافق بود که جنبش خود به خود، به اهداف و آرمان های آزادیخواهانه فرا می روید. هر واحدی و هر فردی از آحاد و افراد ملت ایران، برای رسیدن به آزادی نقشی بعهده دارند. آزادی را همه با هم و هریک با نقش و اثر خود می سازند. آزادی، سیاست یا روشی است مبتنی بر شناخت حق دیگران، گذر از روش حذف مخالف و پذیرش رقابت و مشارکت. پس «دیگر»ی باید باشد، مخالفی باید باشد تا روش نامبرده محل و مکان داشته باشد. آزادی مخالف، بدون حضور مخالف امری محال است. هیچ جنبش آزادیخواهانه، با یک مهندسی و طراحی از طرف رهبران آن به سرانجام نمی رسد. بدیهی است که امر رهبری یک جنبش مهم است. ولی این نیز مهم است که آزادی و دموکراسی را نیرویی اجتماعی ایجاد و نگهداری می کند. پلورالیسم سیاسی بعنوان بخشی از نظام دموکراتیک، بدون حضور فعال احزاب و سازمان های سیاسی نمی تواند موجودیت داشته باشد. پس حضور مستقل احزاب و سازمان های اپوزیسیون، بعنوان عناصر و عوامل سازنده پلورالیسم سیاسی، یک ضرورت تردید ناپذیر می باشد. هر کسی که از دموکراسی و آزادی دفاع می کند، هر کسی که از حقوق بشر دفاع می کند، اگر به الزامات دموکراسی، آزادی و حقوق بشر واقف باشد، نمی تواند نسبت به حضور فعال و مستقل احزاب و سازمان های سیاسی بی تفاوت باشد. این تنها بر عهده حزبی ها و سیاسیون متشکل نیست که بی تفاوت نباشند. همه دموکرات ها در این امر سهیم و مسئولند. پلورالیسم سیاسی، فقط مسئله حزبی ها نیست. امر غیر حزبی ها نیز می باشد. نمی توان از پلورالیسم سیاسی دفاع کرد ولی حضور فعال و مستقل و مسئولانه احزاب و سازمان های ایرانی را (حتی احزاب و سازمان های سیاسی که با فشار و تهدید استبداد دینی به خارج رانده شده اند)، نخواست. واقعیت این است که موجی که تحت عنوان «سبز» براه افتاد، با این امر اگر نگوئیم مخالف بود، بی توجه بود و حضور فعال و مستقل و مسئولانه احزاب و سازمان های پر سابقه ایرانی را به این یا آن شکل بر نتابید و جای آن ها را تا آن جا که می توانست تنگ می کرد. حتی دوستانی که زمانی خود در صفوف این احزاب و سازمان ها بودند، تمامی انرژی خود را در خدمت فعالیت هایی گذاشتند که تحت عنوان «اتحاد» برای این یا آن، صرفا بر مبارزه ای برای تضعیف استبداد و حمایت از رهبران نمادین سبز و سخنگویان آنان تمرکز داشتند. فارغ از این که تضعیف صرف استبداد و راه بستن (آگاهانه یا ناآگاهانه) به عناصر دموکراتیک و از جمله عناصر پلورالیسم سیاسی، به مقصد نمی رسد. حرکت نه حزب و سازمان، خود حرکت مستقل اپوزیسیون است که قبل از هر چیز، برای پلورالیسم سیاسی بی بدیل است.
این حرکت بی بدیل، با چه برنامه سیاسی و اقدامات عملی انجام می شود؟ نمی توان قایقی را به امواج پر تلاطم سپرد که در اختیار ناخدای آن ناویگاتور و یا حتی قطب نمائی نباشد. قطب نمای این حرکت بی بدیل کدام است؟ برخی در اجلاس ١٢ دسامبر این امر را از دید خود بدیهی می دانستند و به تعجیل و به تکرار خواستند که جمع به تعیین اقدامات عملی بپردازد. دعوت به احتراز از بحث های «آکادمیک» کردند. بدیهی است که کار ها و نتایج بحث های «آکادمیک» سیاسی و اجتماعی برای هر جنبشی مفید و ضروری اند. لیکن محل این بحث ها، احزاب و سازمان و جمع آنان نمی تواند باشد. اما، هر حزب و سازمان و هر ائتلاف از احزاب و سازمان ها از جهت گیری های سیاسی روشن و صریح نمی توانند برخورد دار نباشند و برای این لازم است به بحث و گفتگو پرداخت با هدف رسیدن به سنتزی که فصل مشترک در توافقات باشد. جلسه عمومی گفتگوی ١٢ دسامبر نشان داد که پرسش های اساسی وجود دارند از جمله در مورد موانع دموکراسی. برخی تاکید را بر پذیرش گوناگونی فرهنگی قرار می دهند. این گوناگونی و تبعیض ها در این زمینه واقعیتی است. اما آیا تاکید صرف بر این واقعیت، سیاست را «اتنیکیزه » نمی کند؟ آیا علاوه بر «گوناگونی فرهنگی»، چند گانگی های دیگری را نمی بینیم که می توانند دموکراسی را مانع شوند و از این راه، رفع تبیعض علیه ملیت های مختلف ایرانی را نیز سد کنند؟ این ها نیز پرسش هایی بودند در لیست سئوالاتی که مقابل جمع بود.
جلسه ١٢ دسامبر نه حزب و سازمان، تحت عنوان با معنای «پیرامون حقوق بشر و جایگاه آن در نگاه و مبارزه سیاسی اپوزیسیون»، برگزار شد. خود این عنوان، حاکی از نگاه برگزار کنندگان این جلسه، به مخاطبین خود است. این جلسه برای اکتور های سیاسی برگزار شده بود و برای روشنگری در باره جایگاه حقوق بشر و نگاه به آن در مبارزه سیاسی. حقوق بشر می تواند به عنوان یک هدف استراتژیک مطرح باشد؟ در ابتدا جلسه، حول چنین بحثی فرا خوانده شده بود. این خود بحثی مهم و به جاست. اما جلسه نشان داد که برای ورود به این بحث، مفاهیم مقدم دیگری وجود دارند که نمی توانند نادیده بمانند. جلسه ١٢ دسامبر نه حزب و سازمان نشان داد که بحث های عمومی و علنی اپوزیسیون بموازات همکاری های سیاسی آن، ضرورتی تردید ناپذیرند. مفید است که بحث ها بر اساس یک سلسله مراتب فکر شده انجام شوند. از یک سو نمی توان با جهش، بخشی از این بحث ها را انجام نداد و به مراحل بالاتر رفت. از دیگر سو نمی توان انجام این بحث ها به تسلسل خود آنان سپرد تا به سر انجام رسند. زمان زیادی نمانده است. و نتیجه هر کار در زمان آن می تواند منشا اثری باشد تا «نوشداروی بعد از مرگ سهراب»، نباشد.
