شکست مفتضحانه امریکائی ها و همپیمانانشان علیرغم ساختن یک ارتش ٣٠٠ هزار نفره مجهز به جدیدترین ادوات نظامی، صرف هزینه ای بالغ بر هزار میلیارد دلار و کشته و زخمی شدن دهها هزار نظامی امریکا و همپیمانان ناتوئی از ارتشی چریکی با فرهنگی قرون وسطائی و بالاخره وانهادن حکومت افغانستان به آنها، شرایطی پیچیده و خطرناک را در منطقه ایجاد کرده است. افغانستان حداقل از دوقرن گذشته بدینسو همواره “مسئله” قدرت های بزرگ جهانی بوده است و البته همواره این افغانها بوده اند که براشغالگران پیروز شدەاند، آنها در قرن نوزذهم سه بار انگلیسی ها را شکست دادند و از کشور بیرن راندند، در قرن بیستم شوروی ها با شکستی سخت آن کشور را رها کردند و اکنون بلائی را بر سر آمریکائی ها و ناتو آوردند که آنها از سال ١٩٧۵ در ویتنام بدینسو آنرا تجربه نکرده بودند.
واشنگتن و همپیمانان ناتوئیش با سپردن افغانستان بدست “نواده گان محمود افغان” مسئله خود را به مسئله منطقه تبدیل کرده اند. وضعیتی که کشورهای همسایه افغانستان بخصوص کشور ما را در شرایط ویژه ای قرار داده است که می تواند برای ایران بسیار مخاطره آمیز باشد که البته در درجه اول به این امر برمی گردد که طالبان چه خواهند کرد و چه سودائی در سر دارند؟
این به عهده رهبران طالبان خواهد بود که آیا مانند دوران قبل از حمله امریکا می خواهند آن کشور را تبدیل به پایگاه و مآمن گروههای تروریستی کنند، یا اینکه این بار با تجربه از خطای گذشته درصد باشند تا با پذیرش جامعه چند قومی افغانستان، امارت اسلامی شان را با پذیرش ملزومات دنیای کنونی و همزیستی مسالمت آمیز با همسایگان، اداره کنند. علائمی که تاکنون از سوی طالبان به خارج از کشور فرستاده می شود نشان از هر دو این گرایشات دارد، از سوئی رهبری طالبان پیام دوستی با سایر اقوام افغانستان بخصوص هزاره و تاجیک می فرستند، و از سوی دیگر بیش از سه هزار زندانی داعشی و تعداد قابل ملاحظه ای از اعضاء القاعده از زندان رها می شوند در عین حال اخبار بسیار تکان دهنده ای از اعدام فعالین زن، منتقدین و دگراندیشان می رسد.
مواضع محتاطانه ایران در قبال تحولات این کشور و حمایت جمهوری اسلامی از تلاشهای صلح جوبانه ای که بین بخش بجا مانده حکومت سابق افغانستان به رهبری کرزای رئیس جمهور سابق، عبدالئه عبدالئه و رعبران طالبان در کابل جاریست، هوشیارانه بوده است. سایر همسایگان افغانستان از جمله چین و روسیه که عهدار حفاظت مرزهای سه کشور شمالی همسایه آن کشور هست، سیگنالهای مسالمت جریانه ای را به ساکنین جدید کاخ ریاست جمهوری در کابل فرستاده اند.
همکاری این سه کشور و اعمال نفوذ بر پاکستان بخصوص با رابطه تاریخآ بسیار نزدیک پکن با اسلام آباد می تواند از عوامل بسیار موثر در شرایط کنونی باشد. همه کشورهای اسلامی بخصوص کشورهائی که اکثریت سنی مذهب در آن ساکنند باید بدانند که از این پس با استقرار امارت اسلامی افغانستان موج جدیدی از افراطگری در منطقه شکل خواهد گرفت، و در این میان پاکستانی ها که خود با مشکل طالبان داخلی مواجه اند از این پس بر مشکلاتشان بسیار افزوده خواهد شد.
فروپاشی سریع ساختاری که امریکا و پنتاگون دو دهه روی آن سرمایه گذاری کرده بودند که حتی نگارنده این سطور نیز تصورش را نمی کرد، نشان داد که چقدر این سازه های سیاسی – اجتماعی غرب ساخته شده، برای جوامعی از این دست بی بنیاد و پوشالی هستند و چگونه یک حکومت فاسد و دزد که رابطه اش با تودەها قطع کرده مردم را از انرژی میهن دوستی تهی می کند. این همان اکسیر جادوئی است که باید فهمید و بکار گرفت.