یکشنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۳:۵۱

یکشنبه ۱۹ مرداد ۱۴۰۴ - ۰۳:۵۱

نهضت آزادی ایران: از روایت پیروز در جنگ دوازده روزه به نفع گشایش فضای سیاسی و ایجاد وفاق ملی استفاده کنیم
بزرگ‌تری بحران کنونی حکومت، بحران تصمیم‌سازی است و اگر بر این بحران غلبه نکند، توان مقابله با هیچ بحران یا ابربحران دیگری را نیز نخواهد داشت. رویکرد اپوزیسیون ملی باید...
۱۹ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: نهضت آزادی ایران
نویسنده: نهضت آزادی ایران
پادکست تصویری: جنبش چپ و میهن دوستی با علیرضا بهتویی، استاد جامعه شناسی در دانشگاه سودرتون در استکهلم
نهمین سمینار اتاق فکر چپ سبز، روز شنبه ۱۱ مردادماه ۱۴۰۴ (۲ اوت ۲۰۲۵) برگزار شد. در این نشست، دکتر علیرضا بهتویی، استاد جامعه‌شناسی دانشگاه سودرتورن در استکهلمِ سوئد، سخنرانی‌ای...
۱۹ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
نویسنده: اتاق فکر چپ سبز
از مبارزه ضددیکتاتوری پهلوی دیروز تا همکاری امروز با وارث آن...
رویکرد نیروهای باورمند به مردم آن است که مسیر واقعی رهایی، نه از طریق پروژه‌های کوتاه‌مدت یا اتحادهای ظاهرسازانه، بلکه از دل نهادسازی، شفافیت، پاسخگویی و اعتماد به مردم ایران...
۱۹ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: مهرزاد وطن آبادی
نویسنده: مهرزاد وطن آبادی
نقدی همه‌جانبه بر رضا پهلوی و مدعیان سلطنت در تبعید
رضا پهلوی و جریان سلطنت‌طلب، نه تنها فاقد ویژگی‌های یک آلترناتیو دموکراتیک هستند، بلکه در بسیاری جهات بازتولیدکننده‌ی همان بحران‌هایی‌اند که ایران امروز را گرفتار کرده‌اند. نقد این جریان، نه...
۱۸ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: بهروز ورزنده
نویسنده: بهروز ورزنده
رقص در خون...
“جان گامبرل” گزارشگر “آسوشیتدپرس”، در گزارشی بر موارد بسیار زیادی از دریافت‌های مقامات دولت ترامپ و همچنین مقامات پیشین جمهوری‌خواه و دموکرات، نمایندگان و سناتورهای آمریکایی، انگشت گذاشته است که...
۱۸ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: آرش رضایی
نویسنده: آرش رضایی
در امتداد امید، کنار پنجره...
در پایان مراسم، رادا نگاهی به جمع انداخت و گفت: «ما آزاد شدیم، اما هنوز خیلی‌ها در بندند... آزادی، آغاز است، نه پایان.»
۱۸ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: شمی صلواتی
نویسنده: شمی صلواتی
طرح
          تو یعنی در زمستان‌ها ، به فكر پونه افتادن، تو یعنی روح باران را، متین و ساده بوسیدن،  و یا در پاسخ یك لطف، به روی غنچه خندیدن.... 
۱۸ مرداد, ۱۴۰۴
تصویر نویسنده: کاوه داد
نویسنده: کاوه داد

آینده دشوار کودتاگران

در واقع جریان راست افراطی با این کار خود، خود را در مخمصه بزرگی قرار داده است. حذف عنصر نیمه جمهوریت نظام جمهوری اسلامی که سی سال است رژیم با آن کنار آمده است و به نوعی در آن نهادینه شده است، جمهوری اسلامی را با مشکلات جدی روبرو خواهد کرد. اگر کودتاگران فکر می کنند که با استفاده از قدرت ارزی کشور و نیروهای امنیتی قادر به جبران آن هستند، در اشتباه محض قرار گرفتهاند.

ظاهرا کودتا می رود که مراحل نهائی خود را طی کند. تائید نتایج انتخابات از طرف شورای نگهبان بعد از دو هفته، سرکوب خونین معترضان، تسخیر خیابان، دستگیریهای گسترده و تهدیدها، اعمال انجام شده از طرف جریان راست افراطی با تائید خامنه ای در مقام رهبری نظام بوده اند. اما این تمام تصویر موجود نیست. از طرف دیگر ما شاهد آن هستیم که علیرغم اعلام اتمام روندهای به ظاهر قانونی از طرف حاکمان، باز مخالفت و اعتراضات، چه در جامعه – اگرچه بسیار محدودتر و پراکنده، و چه توسط جریانات اصلاح طلب از جمله دو کاندیدای اصلی آنان آقایان موسوی و کروبی، جامعه روحانیون و تشکلات و افراد مختلف مخالف روند پیش رفته همچنان ادامه دارد. چنین به نظر می رسد که هنوز مسئله خاتمه نیافته است و می رود که وارد روندهای نوین شود. البته در این میان آنچه که قابل توجه است، این است که حضور مردم در خیابانها تضعیف شده است و این فاکتور اساسی تاثیرگذار، به قدرت پیشین خود را نشان نمی دهد. می توان گفت که ما اکنون در مرحله آرامش ظاهری اعتراضات مردمی هستیم، اما اعتراضات نیروهای متشکل و شخصیتهای اصلاح طلب، اعم از حکومتی یا غیرحکومتی، کماکان ادامه دارد، و با توجه به گستردگی حضور آنها در حاکمیت به طور کلی و در پیرامون آن، به نظر نمی رسد که به عقب نشاندن آنان، بی آن که نیروهای در قدرت را با مشکلات جدی مواجه نماید، کار آسانی باشد. به علاوه مخالفت در درون حاکمیت محدود به اصلاح طلبان نیست. در صحنه سیاسی کشور ما شاهد آن هستیم که هم اکنون بافت حاکمیت به طور کلی دو شقه شده است و این امری نیست که بتوان به آسانی از آن گذشت و از تاثیرات جدی آن بر اوضاع کشور غافل ماند. حذف جریان اصلاح طلب از صحنه سیاسی کشور و یا حتی تضعیف شدید آن امری نیست که به آسانی میسر باشد و بیگمان راست افراطی و بیت رهبری را با مشکلات عدیده و سنگینی مواجه خواهد کرد. عمق ریشه و حضور آنان در بخشی از جامعه از جمله حضورشان در روحانیت از یک سو و در بخشهائی از نیروهای مدنی و مدرن جامعه که در شرایط کنونی از طریق آنان به ابراز خواستههای خود پرداختهاند، نشان می دهد که جناح حاکم برای حذف این نیرو در واقع در مقابل یک نیروی اجتماعی قرار گرفته است که ریشه کن کردنش زیاد میسر نیست.
اما این مانع از آن نمی شود که راست افراطی نخواهد در آینده پا به پای تحکیم احتمالی پایههای خود مراحل بعدی کودتای خود را به سرانجام نرساند. پروژه آنان که عمدتا خود را در دو خط اصلی بستن بیشتر فضای سیاسی و سیاست پول دهی باز می یابد، بیگمان نوک حمله خود را متوجه نیروهای اصلاح طلب موجود در جامعه خواهد کرد و تلاش خواهد ورزید که با سرکوب و ارعاب و دستگیریهای گسترده این مانع موجود جدی را در شرایط کنونی از سر راه خود حذف کند و لااقل چهار سال دیگر امکان آن را بیابد که بیدغدغه برنامههای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و نظامی خود را چه در داخل و چه در سطح منطقه و جهان به پیش ببرد.
اما پیروزی چنین پروژهای تا چقدر محتمل هست؟ آیا این جریان می تواند به مانند سالهای بعد از انقلاب که در آن، مرحله به مرحله نیروهای مخالف از صحنه رانده شدند، این برنامه را با چنان قدرت و امکانی به پیش ببرد؟ مقایسهای ساده نشان می دهد که چنین امری بسیار به سختی امکان پذیر است و در واقع حذف و سرکوب چنین نیروئی به فرض امکان عملی کردن آن هم به قیمت بسیار زیادی برای آنان تمام خواهد شد. در سالهای اوائل بعد از انقلاب بهمن دو عنصر اساسی که رژیم را در حذف رقبا یاری داد عبارت بودند از نفوذ تودهای و گسترده رژیم در میان مردم، و جنگ ایران و عراق. در واقع سرکوب و حذف رقبا آن سالها نتوانست با تنشهای اجتماعی روبرو شود. نیروهای سیاسی تقریبا تنها ماندند و بدین ترتیب حذف آنان امکان پذیر شد. دوم این که، همچنان که خمینی هم گفت، نعمت جنگ آن نعمتی بود که حاکمیت در زیر لوای آن جامعه را به میلیتاریزمی گسترده کشانید و اذهان را به مسائلی مهمتر سوق داد. امر جنگ و دفاع از انقلاب و کشور فضای حامعه را کاملا در خود فرو برده بود و این به حاکمیت امکان داد تا روانشناسی عمومی را به مسیر دیگری سوق دهد. اما در شرایط فعلی ما با پدیدههای عکس این وضعیت مواجه هستیم؛ به این معنی که این بار سرکوب و حذف دیگران با مقاومت مردم مواجه شده است و از طرف دیگر فضای جنگی ای وجود ندارد که بتوان زیر لوای آن روانشناسی عمومی را جهت داد و مردم را از اعمال خود غافل کرد. نیز شاید یکی از مهمترین عناصر اساسی دیگر این باشد که امروزه در ایران جامعه مدنی قوی ای شکل گرفته است که فضای کشور را کاملا از آن سالها متمایز می کند. کشتن و کنترل این فضای مدنی، اگر نگوئیم اساسا غیر ممکن است، کار آسانی نیست؛ زیرا که این فضا لازمه شرایط نوین اجتماعی در ایران است که در اثر تغییرات جهان و ایران به طور کلی ایجاد شده است. رشد طبقه و لایههای متوسط در ایران، خودآگاهی طبقات مختلف مردم در این سالها که عمدتا نقش خود را در تلاش برای تامین خواستههای سیاسی و صنفی خود بازمی یابند، امری نیست که بتوان بر پایه یک عقل پینوشهای با آن مواجه شد. دوران پینوشهها گذشته است. حتی از لحاظ بین المللی نیز دیگر چنان قدرتهائی وجود ندارند که بخواهند و یا بتوانند به مانند آن سالها از روند پینوشه سازی کشورها دفاع جانانه و همه جانبه کنند.
در واقع جریان راست افراطی با این کار خود، خود را در مخمصه بزرگی قرار داده است. حذف عنصر نیمه جمهوریت نظام جمهوری اسلامی که سی سال است رژیم با آن کنار آمده است و به نوعی در آن نهادینه شده است، جمهوری اسلامی را با مشکلات جدی روبرو خواهد کرد. اگر کودتاگران فکر می کنند که با استفاده از قدرت ارزی کشور و نیروهای امنیتی قادر به جبران آن هستند، در اشتباه محض قرار گرفتهاند. دیگر نه رژیم از آن توان تودهای سالهای بعد از انقلاب بهرهمند است و نه لااقل هم اکنون جنگی وجود دارد که بتوانند از آن استفاده داخلی برای تصفیه حساب با دیگر نیروها بکنند؛ مگر این که رژیم در شرایط تضعیف شدید پایههای اجتماعی خود در صدد انتقال بحران به خارج از ایران برآید و بنابراین بخواهد که پروژه کودتا را با ایجاد تشنج بیشتر هم در منطقه و هم با کشورهای دیگر به سرانجامی برساند. اگرچه موقعیت بین المللی چندان به نفع چنین رویکردی نیست، اما این رویکردی بشدت نگران کننده است و نیروهای میهندوست و ترقیخواه جامعه ما را به تلاش بیشتر برای جلوگیری از تثبیت و پیشروی بیشتر روند کودتا فرامی خواند.

تاریخ انتشار : ۱۴ تیر, ۱۳۸۸ ۳:۲۰ ب٫ظ
لینک کوتاه
مطالب بیشتر

نظرات

Comments are closed.

لازمهٔ گفت‌وگو با اپوزیسیون، تأمین شرایط حضور و کنش‌گری آزادانهٔ نیروهای اپوزیسیون است!

در شرایط نگران‌کنندۀ امروز کشورمان، ما فداییان خلق ایران به عنوان نیرویی میهن‌دوست و اپوزیسیون تحول‌طلبِ نظام که در راه گذار مسالمت‌آمیز به جمهوری مبتنی بر دموکراسی، جدایی دین از حکومت، عدالت اجتماعی و حقوق بشر مبارزه می‌کنیم، تضمین ادامهٔ حیات کشورمان را در گرو همبستگی اجتماعی و تحقق مطالبات برحق جامعهٔ مدنی می‌دانیم.

ادامه »

اسراییل در پی تحقق رؤیای خونین «تغییر چهرۀ خاورمیانه»!

دست‌کم دو دهه است که تغییر جغرافیای سیاسی منطقۀ ما بخشی از اهداف امریکا و اسراییل‌اند . نتانیاهو بارها بی‌پرده و باافتخار از هدف‌اش برای «تغییر چهرۀ خاورمیانه» سخن گفته است. در اولین دیدارش با دونالد ترامپ در آغاز دور دوم ریاست جمهوری نیز مدعی شد که اسراییل و امریکا به طور مشترک در حال مبارزه با دشمنان مشترک و «تغییر چهرۀ خاورمیانه»‌اند.

مطالعه »

بازگشت لاریجانی؛ تناقض یا توازن؟

مسئله فقط به شخص لاریجانی محدود نمی‌شود؛ بلکه به الگویی تکراری در سیاست ایران بازمی‌گردد: حذف و بازگرداندن چهره‌ها، بر اساس ملاحظاتی که نه شفاف‌اند و نه برای افکار عمومی قابل درک. جامعه وقتی می‌بیند فردی بدون تغییر در مواضع یا عملکرد، در یک موقعیت رد و در موقعیتی دیگر تأیید می‌شود، به‌درستی نسبت به منطق تصمیم‌گیری‌ها دچار تردید می‌شود. این فرآیندهای مبهم، زمینه‌ساز بی‌اعتمادی عمومی به نهادهای تصمیم‌گیرنده است.

مطالعه »

مشروطه، روایتی از رؤیای ناتمام مردم‌سالاری در چنبره سلطنت و شریعت

تجربه مشروطه در ایران، برخلاف مدل‌های غربی که با تفکیک نهاد دین از دولت و نهادینه‌سازی حقوق شهروندی همراه بود، نتوانست به الگویی برای تحقق سکولاریسم، پاسخ‌گویی و دموکراسی بدل شود. ساختار قدرت در ایران، به‌جای گذار به مردم‌سالاری، با مقاومت سنت‌های استبدادی و مذهبی، مسیر را به سوی تثبیت دوباره قدرت در شکل جدید هموار کرد.

مطالعه »
بیانیه ها

لازمهٔ گفت‌وگو با اپوزیسیون، تأمین شرایط حضور و کنش‌گری آزادانهٔ نیروهای اپوزیسیون است!

در شرایط نگران‌کنندۀ امروز کشورمان، ما فداییان خلق ایران به عنوان نیرویی میهن‌دوست و اپوزیسیون تحول‌طلبِ نظام که در راه گذار مسالمت‌آمیز به جمهوری مبتنی بر دموکراسی، جدایی دین از حکومت، عدالت اجتماعی و حقوق بشر مبارزه می‌کنیم، تضمین ادامهٔ حیات کشورمان را در گرو همبستگی اجتماعی و تحقق مطالبات برحق جامعهٔ مدنی می‌دانیم.

مطالعه »
پيام ها

«مرا بلند کن و بر شانه‌ات بنشان» رفیق حسن صانعی درگذشت!

حسن چهل سال پس از فاجعۀ پرپر شدن گل نورسیدۀ دخترش میترا به دست کوردلان، از دخترش، از گل دوست‌داشتنی زندگی‌اش، در پیوند با سرود انترناسیونال یاد می‌کند. آری فلسفۀ زندگی شخصی و سیاسی حسن در یک راستا قرار داشتند.

مطالعه »
شبکه های اجتماعی سازمان
آخرین مطالب

نهضت آزادی ایران: از روایت پیروز در جنگ دوازده روزه به نفع گشایش فضای سیاسی و ایجاد وفاق ملی استفاده کنیم

پادکست تصویری: جنبش چپ و میهن دوستی با علیرضا بهتویی، استاد جامعه شناسی در دانشگاه سودرتون در استکهلم

از مبارزه ضددیکتاتوری پهلوی دیروز تا همکاری امروز با وارث آن…

نقدی همه‌جانبه بر رضا پهلوی و مدعیان سلطنت در تبعید

رقص در خون…

در امتداد امید، کنار پنجره…