ارتباط پنج بانک و شرکت بیمه‌ی فرانسوی با شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل

چندین سازمان امروز گزارشی را در باره‌ی ارتباط خطرناک بانک‌های فرانسوی با پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل منتشر کردند. انجمن همبستگی با فلسطین در فرانسه، همبستگی با زمین، روابط مالی عادلانه در فرانسه، جامعه‌ی حقوق بشر فرانسه، فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر، همبستگی، کنفدراسیون عمومی کارگران و الحق در این گزارش پرده از ارتباط بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ی فرانسوی با بانک‌ها و مؤسسه‌های اقتصادی اسرائیلیِ فعال در نگهداری و توسعه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل برداشته‌اند.

پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل پنجاه سال است که در جریان است. این پروژه‌ که بر اساس حقوق بین‌المللی غیرقانونی است با شتاب سرعت‌یافته ادامه دارد: تأیید ساختِ ۶.۰۰۰ واحد مسکونی تازه از آغاز ژانویه ۲۰۱۷ آخرین نمود آن است. صدور این تأییدیه پس از تصویب قطعنامه‌ی ۲۳۳۴ شورای امنیت سازمان ملل در ۲۳ دسامبر ۲۰۱۶ [۱] بود که از اسرائیل به‌طورِ ویژه می‌خواست «فوری و به‌طورِ کامل کلیه‌ی فعالیت‌های شهرک‌سازی را در سرزمین‌های اشغالی فلسطین، شامل بیت المقدس شرقی» متوقف کند.

پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین بدون کمک بانک‌های اسرائیلی که تأمین مالی ساختمان‌سازی را به عهده دارند و شرکت‌های اسرائیلی که خدمات و زیرساخت شهرک‌ها را تأمین می‌کنند، ممکن نیست. نظام بانکی اسرائیل وسیله‌ی اساسی سیاست شهرک‌سازی به شمار می‌رود و مؤسسه‌های اقتصادی اسرائیلی به نگهداری و توسعه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل کمک می‌کنند. هیأت مستقل حقیقت‌یابی سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ نقش محوری بانک‌های اسرائیلی را در پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین و نقض حقوق بشر ناشی از آن را محکوم کرد.

تحقیقاتی که سازمان‌های امضاکننده انجام داده‌اند ارتباط مالی بین مؤسسه‌های اسرائیلی و گروه‌های بانکی فرانسوی زیر را آشکار می‌سازد: ب ان پ پاریباس، سوسیته ژنرال، کردیت آگری‌کول (و مؤسسه‌ی وابسته به آن کردیت لیونه)، ب پ س اِ (و مؤسسه‌ی وابسته به آن ناتیکسیز) و آکسا.

همه‌ی این شرکت‌ها دارای سهام مستقیم یا غیرمستقیم اقلیت در بانک‌ها یا مؤسسه‌های اقتصادی فعال در شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل هستند [۲]. علاوه بر این سهام، شرکت‌های نام‌برده به تأمین مالی طرح‌های اقتصادی را که مستقیم در پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین شرکت دارند، می‌پردازند. یکی از موارد مهم وامی به مبلغ ۲۸۸ میلیون یورو است که مجموعه ای از بانک‌ها (از جمله ب ان پ پاریباس، سوسیته ژنرال، کردیت لیونه و ناتیکسیز بانک پوپولِر) به شرکت برق اسرائیل (IEC) اعطا کرده‌اند. این شرکت مستقیم برق شهرک‌های کوچ‌نشین را تأمین می‌کند.

بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ی فرانسوی نام‌برده همگی از رهنمودهای بین‌المللی حمایت و تعهد به رعایت حقوق بشر را اعلام کرده‌اند. اما عمل آنها این پایبندی را نشان نمی‌دهد. تا زمانی که این مؤسسه‌های اقتصادی به تأمین مالی بانک‌های و مؤسسه‌های اقتصادی اسرائیلی فعال در نگهداری و توسعه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل ادامه می‌دهند، پشتیبانی آنها از این شهرک‌ها ادامه خواهد داشت.

شماری از مؤسسه‌های مالی عمومی و خصوصی [۳] به‌طورِ رسمی سرمایه‌گذاری خود در بانک‌ها و مؤسسه‌های اقتصادی فعال در شهرک‌ها را متوقف کرده‌اند. با وجود درخواست‌های مختلف سازمان‌هایی که در باره‌ی ارتباط بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ی فرانسوی تحقیق می‌کنند از آنها برای اعلام تعهد رسمی به توقف سرمایه‌گذاری، این مؤسسه‌ها از این کار سر باز زده‌اند. آنها با این کار به نگهداری و توسعه‌ی پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین و نقض حقوق بشر ناشی از آن کمک می‌کنند.

این گزارش بر مسوؤلیت دولت فرانسه تأکید کرده است. فرانسه از خط مشی اروپا در مورد «تفاوت سرزمین» بین اسرائیل و شهرک‌های کوچ‌نشین آن حمایت می‌کند. این خط مشی علیه مخاطره‌های حقوقی، اقتصادی و حیثیتی ناشی از حفظ ارتباط مستقیم یا غیرمستقیم مالی و اقتصادی با شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیلی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین هشدار داده است. به علاوه، پارلمان فرانسه قانونی را در باره‌ی احتیاط و هشیاری شرکت‌های مادر و پیمانکار تصویب کرده است که بانک‌ها و شرکت‌های بیمه را نیز دربر می‌گیرد. این مؤسسه‌ها مؤظف خواهند شد راه‌برد خود را در باره‌ی هشیاری و شناسایی خطرهای احتمالی ناشی از فعالیت‌های خود و زنجیره‌های وابسته به آنها برای حقوق بشر و محیط‌زیست منتشر کنند.

دولت فرانسه با مجاز کردن مؤسسه‌های مالی فرانسوی به تأمین مالی مؤسسه‌های اقتصادی فعال در نگهداری و توسعه‌ی پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین، به‌طورِ غیرمستقیم از پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین حمایت می‌کند. دولت فرانسه باید با وارد کردن فشار بر بانک‌ها و شرکت‌های بیمه از آنها بخواهد به‌طورِ کامل به پشتیبانی خود از این پروژه‌ پایان دهند. به علاوه، فعالیت مستقیم آلستوم در طرح‌های اساسی زیرساختی در شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیل به‌شدت مشکل‌ساز است [۴]. در این مورد نیز، دولت فرانسه به‌عنوان سهامدار این شرکت باید برای توقف این فعالیت اقدام کند.

زمان عمل است. بانک‌ها و شرکت‌های بیمه‌ی فرانسوی ـ و دولت فرانسه ـ باید اکنون به مسوؤلیت خود عمل کنند و با اقدام خود از رعایت حقوق بشر و توقف پروژه‌ی شهرک‌های کوچ‌نشین اسرائیلی در سرزمین‌های اشغالی فلسطین اطمینان یابند.

فدراسیون بین‌المللی جامعه‌های حقوق بشر  FIDH
انجمن همبستگی با فلسطین در فرانسه  (Association France Palestine Solidarité)
همبستگی با زمین  (CCFD – Terre Solidaire)
روابط مالی عادلانه در فرانسه  (Fair Finance France)
جامعه‌ی حقوق بشر فرانسه  (LDH)
همبستگی  Solidaires
کنفدراسیون عمومی کارگران CGT 
الحق  (Al-Haq)

یادداشت

[۱] https://www.un.org/webcast/pdfs/SRE

[۲] http://www.fairfinancefrance.org/media/373618/links-between-french-banks…

 http://www.fairfinancefrance.org/media/373619/links-between-french-fis-a…

[۳] موارد مهم اینها هستند: صندوق بازنشستگی دولت نروژ (۲۰۱۰)، صندوق بازنشستگی هلند (۲۰۱۳)، صندوق بازنشستگی لوگزامبورگ (۲۰۱۴)، بانک دانمارکی دانسکه بانک و بانک آلمانی دویچه بانک (۲۰۱۴)، و صندوق بازنشستگی کلیسای متدیست در ایالات متحد آمریکا (۲۰۱۶).

[۴] نیروگاه با شرکت برق اسرائیل (IEC)، خط تراموای بیت المقدس (اورشلیم).