این واقعیت را هرچند دردناک، باید بپذیریم که عدم وجود رابطه اقتصادی با آمریکا چه از نظر پیشرفت تکنولوژیکی و چه از نظر نظامی و تسلیحاتی، زیان و هزینه زیادی را به اقتصاد ایران تحمیل می‌کند. خروج آمریکا از برجام نوید مشکلات زیادی را می‌دهد که جایگاه ایران در جامعه جهانی را متزلزل می‌کند. چنین تصمیمی، صادرات نفت ایران را دچار مشکل می‌کند، نقل‌و‌انتقال پول و کالا را با مانع مواجه می‌کند، سرمایه‌گذار خارجی را از کشور دور می‌کند و بسیاری مسایلی از این دست را پیش می‌آورد که می‌تواند بر جایگاه ایران در اقتصاد جهانی تاثیر منفی بگذارد.
باید بدانیم آنچه آمریکا را آمریکا کرده افرادی همچون ترامپ نبوده و نباید واقعیت این کشور را با افرادی همچون ترامپ و حزب جمهوریخواه اشتباه بگیریم. آمریکای واقعی را دانشمندان، محققان و آزاداندیشانش ساخته‌اند و همین است که نباید ندانم‌کاری بزرگان آمریکا را با دانشمندان و مردمش اشتباه بگیریم.
در اینکه اقتصاد آمریکا یک اقتصاد بزرگ جهانی است و کشورهای اروپایی هم وابستگی زیادی به آن دارند، شکی نیست بنابراین ما باید طوری رفتار می‌کردیم که رابطه‌مان با آمریکا ادامه‌دار باشد و اختلافات‌مان گسترده‌تر نشود. واقعیت این است که ما باید روابط و تعامل‌مان را با همه کشورهای اروپایی و آمریکایی ادامه دهیم و بدانیم هرچه روابط تجاری‌مان گسترده‌تر باشد می‌توانیم منفعت بیشتری از روابط‌مان ببریم و داد‌و‌ستدهای اقتصادی‌مان را گسترده‌تر کنیم.هرچند می‌توان گفت اختلافات پیش آمده راه‌حل دارد اما باید از فرصت پیش آمده‌ای که اروپا پیش پایمان قرار داده است استفاده کنیم و روابط‌مان با اروپا را برای حل اختلاف با آمریکا حفظ کنیم تا بتوانیم دوباره بر سر میز مذاکره بنشینیم و روابط‌مان را با آمریکا از سر بگیریم. البته نباید فراموش کرد که اروپا نمی‌تواند جایگزین مناسبی برای کشوری چون آمریکا باشد چه آنکه خود این کشورها هم وابستگی زیادی به اقتصاد آمریکا دارند.
حتی این تفکر که جایگزینی یورو به جای دلار می‌تواند نجات‌دهنده اقتصاد ایران در شرایط پیش‌آمده باشد تفکر درستی نیست، چه آنکه جایگزینی دلار به جای ارزی شکننده که خود از ثبات کافی برخوردار نیست نمی‌تواند چندان راهگشا باشد و خود همین ارز هم می‌تواند در مواردی التهاب‌آفرین باشد.
این را هم نباید فراموش کرد که حتی اگر کشورهای اروپایی بخواهند مواضع‌شان را با ایران حفظ کنند، چنین تصمیمی از سوی اروپا به تصمیم آمریکا در قبال آنها نیز بستگی دارد. به بیانی در صورت اعمال تحریم اروپا از سوی آمریکا، این بار کشورهای اروپایی هم پا پس می‌کشند و برای حفظ منافع کشورشان، روابط‌شان را با ایران ادامه نخواهند داد.
بنابراین هرچند باید روابط‌مان را با اروپا حفظ و از ظرفیت‌های موجود استفاده کنیم، اما باید تلاش کنیم از راه ارتباطات گسترده با اروپا اختلافات‌مان را با آمریکا حل و فصل کنیم تا بتوانیم روابط اقتصادی‌مان را دوباره با آمریکا از سر بگیریم.
زیرنویس:
نویسندە مطلب عضو عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی می باشند
