خامنەای در دیدار با جمعی از مردم آذربایجان گفت کە “آمریکا می‌خواهد با تکرار ترفند تهدید و جنگ نظامی، توجه مسئولان کشور را از صحنه جنگ واقعی، یعنی جنگ اقتصادی منحرف کند؛ مسئولان هوشیار باشند و همه همت خود را صرف حل مشکلاتی همچون بیکاری، رکود، گرانی و تبعیض کنند.”
بە این ترتیب با اظهار این سخنان، استراتژی اصلی خامنەای و نظام برای دورە آتی کە البتە از زمان تلاش برای توافق هستەای با غرب و توافق بر سر برجام آغاز می شود، بوضوح معلوم می گردد. در واقع نظام جمهوری اسلامی تا آیندە قابل پیش بینی، در تلاش برای فائق آمدن بر معضلات اقتصادی کشور است کە رمق از زندگی مردم ستاندە است. در واقع خامنەای بصراحت می گوید کە جمهوری اسلامی هیچ برنامە و طرحی برای مواجهه با تشدید وخامت روابط حساس و پر از فراز و نشیب خود با آمریکا ندارد، و نمی خواهد وارد میلیتاریزمی شود کە ترامپ هر روز ندای آن را سر می دهد. جمهوری اسلامی، فتیلە را پایین کشیدە است و اشباح جنگ طلب و تندرو خود را بە سایەها فراخواندە است.
سفر روحانی بە عمان و کویت کە در آن از آمادگی ایران برای گسترش روابط با این دو کشور و کشورهای حوزە خلیج فارس گفتە شد، سخنان مشخص روحانی درخصوص تکرار بازی برد ـ برد در سطح خاورمیانە، از جملە فاکتهای دیگری اند کە نشان از تلاشهای ایران برای گسترش روابط اقتصادی با کشورهای همسایە و عادی سازی بیشتر روابط خود با آنها دارند.
با این حساب استراتژی نوین اعلام شدە نظام را در آیندە چگونە باید دید؟ در جواب می توان گفت کە:
ـ جمهوری اسلامی برای عقب راندن تندروهای بە قدرت رسیدە در کاخ سفید، عمدتاً از طرق دیپلماتیک وارد خواهد شد، و این یعنی احتیاط و دوراندیشی،
ـ بە تلاشهای خود برای گسترش رابطە با کشورهای خلیج فارس خواهد افزود. آنان می دانند کە علیرغم نزدیکی ترامپ بە سعودی، اما دولت سعودی از بابت برنامەهای ترامپ برای کم کردن وابستگی خود بە نفت عربستان و اتکا بە منابع خود نگران است، و نیز ترس کشورهای دیگر حوزە خلیج فارس از برپاشدن یک جنگ منطقەای دیگر، میدان را برای تلاشهای دیپلماتیک بازتر کردە است،
ـ ایران بە اروپا بیشتر نزدیک خواهد شد و این نزدیکی در سطوح اقتصادی و سیاسی پیش خواهد رفت. جدالهای لفظی و نگرانی های اروپائیان از دولت جدید آمریکا، امکان مانور ایران را بیشتر فراهم خواهد ساخت،
ـ بە احتمال قوی ایران حاضر خواهد شد کە سر مسئلە عراق، سوریە و یمن با کشورهای عربی، بویژە عربستان، بر سر میز مذاکرە بنشیند. روحانی در سفر خود بە عمان و کویت بر دیپلماسی جهت حل مسائل تاکید کردە است. عربها این پیام را دریافت کردەاند و بە احتمال قوی روی آن مانورهائی انجام خواهند داد،
ـ البتە تنها نگرانی جدی کە در رابطە با جنگ می تواند وجود داشتە باشد، تلاشهای نتانیاهو برای فشار بە ترامپ و تشویق بیشتر وی جهت سختگیری بیشتر علیە ایران است. اما چنین بە نظر می رسد کە با توجە بە بحرانهای دولت جدید آمریکا (اصطلاحی کە رسانەهای آمریکائی درخصوص دولت ترامپ بکار می برند)، و دشواریهای داخلی آن، بە این زودی ها دست ترامپ برای پیشبرد یک برنامە مدون علیە ایران باز نشود. در این مدت امکان برای مانور سیاسی در منطقە از طرف ایران در سطح مطلوبی وجود دارد،
ـ با این سخنان خامنەای احتمال پیروزی روحانی در انتخابات پیش رو بالا می رود، و باید شاهد تداوم ریاست جمهوری وی در دورە آتی باشیم.
***
نهایتا این کە اگر خامنەای بە سخنان خود وفادار باشد، باید تاکید وی بر اقتصاد را مثبت ارزیابی کرد. اگرچە خود برونرفت از وضعیت بد اقتصادی کشور بە برنامەهائی احتیاج دارد کە تغییرات اساسی در سیستم سیاسی کشور را می طلبد.
