جمع آوری و خلاصه مصاحبه پیر شالیه (Pierre Challier) با نیاگال باگایوکو (Bagayoko Niagale)، متخصص سیاستهای بین‌المللی امنیت و رفرم سیستمهای امنیتی در غرب آفریقا.
پیر شالیه: پس از موضع مصرانه رئیس جمهور امانوئل مکرون (در عدم برسمیت شناختنحکومت نظامیانی که در٬۲۶ژوئیه ۲۰۲۳ با کودتا قدرترا در نیجر بدست گرفتند) فرانسه سرانجام به ناچار سفیر خود در نیجر را فراخوانده و اعلام کرد که ۱۵۰۰ نظامی فرانسوی مستقر در نیامی را از این کشور خارج خواهد کرد.تحلیل شما از آن تغییر موضع ناگهانی چیست؟
نیاگال باگایوکو: این بدون شک یک شکست برای سیاست خارجی فرانسه در ساحل است.
نیجر سومین کشوری است که در دو سال گذشته موفق گردید تا فرانسه را مجبور به ترک خاک خود سازد.
اصرار سرسختانه فرانسه برای عدم فراخواندن سفیرش از نیجر، با بهانه عدم مشروعیت (قانونی) قدرت جدید، نه تنها شکست خورد، بلکه به وضوح نشان داد که جامعه بین المللی، آفریقایی ها، اروپایی ها و آمریکایی ها با فرانسه (در این کارزار) همبستگی نشان نمی دهند.
فرانسه با توسل به تهدید به اقدامات نظامی نتوانست حمایتی را که بدنبالش بود را به دست آورد.
تحت فشار شدید افکار عمومی در منطقه، کشورهای ساحل و غرب آفریقا که مخالف استفاده از زور برای تغییر حکومت در نیجر بودند، فرانسه به تدریج سیاستی مبتنی بر دیپلماسی را در پیش گرفت.
پیر شالیه: به فرانسه انتقاد می‌شود که سیاست «دو پهلو» دارد. برای مثال در مورد چاد… آیا بسمت پایان حضور فرانسه در ساحل میرویم؟
نیاگال باگایوکو: این دیدگاه از سیاست “یک بام و دو هوا” از این واقعیت ناشی می شود که از یک سو، فرانسه به دنبال اقدامات ضد قانون اساسی از جانب گروهی از تظامیان در چاد که در پشت سر آقای “محامت ادریس دبی» ( Mahamat Idriss Déby)، پسر دیکتاتور فانی سابق، قدرت را در این کشور به دست گرفتند، چشم خود را می بندد و از طرف دیگر با تصرف قدرت (از طریق یک کودتای نظامی) در نیجر سرسختانه مقابله میکند. در افکار عمومی اینکه فرانسه در عبن حال بر حمایت خود از دموکراسی‌ها پا فشاری میکند نیز قابل فهم نیست. این تضاد علیه فرانسه عمل میکند و آینده فرانسه را نه تنها در چاد بلکه حتی در سراسر ساحل به زیر علامت سوال میبرد.
دلیل آنهم اینست که فرانسه در ادامه اقدامات (نظامی)«گنجشک» (Épervier) خود که از سال‌های ۱۹۷۰ انرا شروع کرد، پایگاه اصلی و ستاد فرماندهیش را در جامنا (N’Djamena) مستقر کرده است. در مو‌قعیت کنونی فرانسه بر سر یک دوراهی قرار گرفته است: یا به حضور نظامی خود ادامه می دهد یا سیاستش را با ارزش هایی که بر اساس آن حرکت می کند هماهنگ می کند.
پیر شالیه: آینده روابط دیپلماتیک با نیجر چگونه خواهد بود؟
نیاگال باگایوکو: اگر به مالی و بورکینافاسو نگاه کنیم، (متوجه میگردیم که در این‌کشورها )سفرا تغییر نکرده اند…
پیر شالیه: برخی (دست) روس ها و برخی دیگر (دست) آمریکایی ها را (پشت این کودتا) می بینند… اما آیا این چین نیست که از این وضعیت سود می برد؟
نیاگال باگایوکو: این تا حدودی ساده انگارانه است، زیرا نباید فراموش کنیم که کشورهای آفریقایی امروز مصمم هستند که (راسا) سرنوشت خود را با قدرت های قدیمی یا جدید تعیین کنند.
فرانسه در واقع منافع چندانی در (خرید) اورانیوم از نیجر ندارد، زیرا تنها ۱۰ تا ۱۵ درصد نیاز خود را از این کشور تامین می کند. واقعیت امر اینستکه چین در حال حاضر دومین سرمایه گذار بزرگ در منابع نفت و اورانیوم نیجر میباشد و سرمایه گذاری های «پتروچاینا» به میلیاردها (دلار) می رسد.
زیرنویس:
۱. این متن ترجمه مقاله مندرج در روزنامه فرانسوی «لادپش (La Dépêche)» به تاریخ ۲۶ سپتامبر ۲۰۲۳ است.
۲. تمامی نوشتار ها در داخل پرانتزها از جانب برگردانده میباشد.
عکس: نظامیان فرانسه در نیامی
